In de Bedragen tot

In de Bedragen tot de Statistiek in Nederland, door het Centraal Bureau voor de Statistiek uitgegeven, worden successievelQk de uitkomsten medegedeeld van de tienjaarlijksche volkstelling, 31 December 1909 gehouden. Zoo werden in het laatst verschenen derde deel de resultaten meegedeeld, die deze volkstelling gaf van de onderscheidene godsdienstige gezindten; dit geschiedt zeer uitvoerig; niet alleen wordt van elke provincie vermeld, hoeveel personen tot ieder kerkgenootschap behooren, maar ook van alle groote steden in ons land, terwijl deze opgaven dan nog nader gespecificeerd worden met het oog op het geslacht der personen, hun leeftijd, of ze gehuwd z^n enz.

Metterdaad zijn deze cijfers van groot belang, vooral wanneer men ze vergelijkt met de uitkomsten van de vorige tienjaarlijksche volkstellingen, omdat daardoor een zekere maatstaf wordt gegeven voor de ontwikkeling en groei van de onderscheidene Kerken In ons vaderland. Want al hangt de innerlijke bloei en geestelgke kracht van een Kerk niet van haar uitwendige getalsterkte af, toch zal een krachtig levend^ Kerk haar ledengetal zien uitbreiden, terwijl een Kerk, die geestelijk ingezonken is, ook het aantal harer leden zal zien slinken. We zijn daarom zeer dankbaar, dat de Regeering ons deze uitvoerige gegevens verschaft, omdat daardoor ook controle mogelgk Is op de statistische gegevens, die deze Kerken zelf ons verschaffen.

In de eerste plaats blijkt uit deze statistiek, dat de cijfers, die Prof, Bouwman indertijd in de Bazuin meedeelde voor onze eigen Kerken, veel te laag zijn geweest, en dat de conclusies, die door ons op deze cgfers gebaseerd waren, daarom ten eennemale onjuist waren. Natuurlijk denken we er niet aan hiervan den redacteur van de Bazuin een verwijt te maken, want hij deed niet anders dan de c^fers bgeentellen, die de Kerken zelf in haar Handboekje hadden gegeven. De fout schuilt bij de Kerken zelve, die zich de moeite niet gunnen om uiste opgaven te doen en óf er een slag naar slaan, of, jaar In jaar uit, de oude S ijfers laten staan en daardoor een geheel erkeerden indruk geven van ons kerkelijk even. Hoe belangrgk bij sommige proinciën de verschillen zijn, moge de volende staat aantoonen, waarin we eerst de c^fers geven door de Bazuin genoemd, n daarna de resultaten der volkstelling:

roningen riesland renthe Overijssel Gelderland Utrecht N.-Holland Z.-Holland Zeeland N, - Brabant en Limburg Totaal 51473 57441 19378 32.178 31 226 22 565 57666 "7.173 23'755 11.756 424612 59780 72689 22 700 35-047 37615 25853 64838 132 049 26.687 13957 491.451

Vooral bij Friesland springt het verschil in het oog; ware het cijfer, éoot is Bazuin vermeld, juist, dan zouden onze Gereformeerde Kerken In deze provincie In twintig jaar meer dan 1000 leden achteruit zijn gegaan, want in 1889 gaf de volkstelling als cijfer aan 58 781 Gereformeerden; terwijl thans bltjict, dat er juist een sterke vooruitgang is geweest van 13 908. Ook de eindcijfers wijzen een zeer belangrijk verschil aan. Ware de staat v& adsB& zuin juist, dan zouden we In 20 jaar slechts 54000 leden hebben gewonnen, wat met het oog op de toename der bevolking op relatieven achteruitgang zou hebben gewezen; nu het thans blijkt, dat we in 20 jaar 121, 600 leden vooruit zijn gegaan, hebben we zelfs meer gewonnen dan naar de toename der bevolking ons deel had moeten zijn Niet minder verdient in de tweede plaats de opmerkzaamheid, dat deze toename bijna geheel te danken is aan de laatste tienjarige periode. Volgens de volkstelling van 1889 telden de toenmalige Christelijke Gereformeerde en Nederdultsche Gereformeerde Kerken samen 370, 263 leden; in 1899 hadden de in 1892 saamgesmolten Gereformeerde Kerken 371.129 leden, wat een voorultigang beteekent van slechts even 1000; thans klom het getal tot 491 451, zoodat In deze tien jaren de aanwist 180.000 lc«leu bedroeg. Vermoedelijk schuilt de oorzaak van dit sterke verschil hierin, dat na de saamsmelting in 1892 vele leden zich als Christelijke Gereformeerden bleven opgeven of zich b^ het nieuwe opgerichte Christelijke Gereformeerde Kerkgenootschap voegden, want bij de volkstelling van 1899 komt onder den naam Chrlstelgke Gereformeerden voor:54.629 leden. Rekent men, dat er dus een verlies was van rond 50.000 leden, die zich als Christelijk Gereformeerd lieten boeken, dan zou het feit, dat we In de periode 1889—1899 slechts 1000 leden in het eindcijfer vooruit waren gegaan, niet behoeven te bevreemden; de toevoeging van nieuwe leden zou dan in dit tijdvak feitelijk 51.000 leden bedragen, maar tegenover deze aanwinst zou een verlies van 50.C00 leden staan. Ook dan echter bl^ft het resultaat, dat in deze nieuwe tien-jarige periode bereikt Is, in de hoogste mate ver' rassend. Want behalve de Roomsche Kerk kan niet één Kerk op een dergelgken vooruitgang in getalcgfer wijzen. Een vergelijkende staat van de belde volkstellingen moge dit aantoonen,

Bi^ de volkstelling van 1899 behoorden tot de

Nederl. Herv. Kerk Waalsch „ „ Chr. Gereformeerden Gereformeerde Kerken Remonstranten Doopsgezinden Evang. Lutherschen Hersteld „ Oud-Koomschen Nederl. Israëlieten Portug. „ Roomsch-Kath. Kerk Geen kerkel. gezindte 2, 471.021 personen 9857 54629 371.129 20.129 57-789 70.246 22.651 8754 98.343 5645 1.790.610 "5-179

Bq de thans gehouden volkstelling waren de cijfers:

Nederl, Herv, Kerk Waalsch „ „ Chr. Gereform, Kerk Gereformeerde Kerken Remonstranten Doopsgezinden Evang, Lutherschen Hersteld „ Oud-Roomschen Nederl, Israëlieten Portug, „ Roomsch-Kath, Kerk Geen kerkel, gezindte 2.588.261 personen 9.660 55-7*0 491.451 27, 450 64245 81.833 15867 10, 083 99785 6624 2.051.021 390.260 » „ » i>

De Roomsche Kerk won dus het meest met 260 411; daarna volgen de Gereformeerden met 120.322; en dan komt de Hervormde Kerk met 117.240. Rekent men daarentegen de toename procentsgewgze, dan staan de Gereformeerde Kerken nog verre boven de Roomsche Kerk. De Gereformeerde Kerken namen 33 pCt. toe, de Roomsche Kerk 15 pCt., de Hervormde Kerk 4 pCt Een volgend maal komen we nog nader op deze cijfers terug.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen