Het goddelijk karakter van het recht - pagina 32

35 Maar niet alleen van de overheid door het optreden als zoodanig, of van de organisatie van den openbaren dienst, — ook van elders moet uit het

geheel

der voor de maatschappelijke samenleving noodza­

kelijke, uitwendige, ordening eene taal worden gehoord, die tot der menschen zedelijk bewustzijn spreekt, waarin hem 's lleeren Wet voor oogen

wordt

gesteld.

En

dit niet

slechts in zooverre als,

gelijk ook Maurice in zijn Social MoralUy opmerkt, het recht op de voor­ onderstelling van persoonlijkheid, van een zich zelf bewust wezen be­ rust

doch ook, en bovenal, deswege, wijl de idee der betrekkingen

maatgevend

voor

den

rechtsnorm

zijn moet, en alzoo het rechts-

kleed dier betrekkingen, welke eene zedelijke bestemming h e b b e n ; waarin

eene zedelijke bedoeling ligt; die bedoeling ook zal afspie­ 2

gelen, als in enkele trekken teekenen zal ) . Dit laten zien nu van de Wet Gods door die zedelijke bedoeling, welke als op den achtergrond der rechtsbepalingen zichtbaar wordt, is eene prediking van gelijken aard als uit zoo menigen vorm des maalschappelijken levens kan worden opgevangen. Zoo

vaak wordt

het

vergeten,

dat

inderdaad een vorm nooit

dood is, maar dat daarin steeds eene gedachte woont, die zich op die wijze uitspreekt, en zich alzoo tevens verder den weg zoekt te banen.

Deswege reeds is een vormendienst, zoo het beginsel niet

deugt,

dat zich daarin belichaamt, geenszins onschuldig te achten.

M. D. van Otterloo in zijne uitnemende Bijdragen ter toelichting van de school­ kwestie, 1874. bl. 229 aan : »En juist dat wil de wet; zij brengt de kinderen van Christenen en Joden samen, niet om den laatsten het Evangelie te verkondigen, maar om dat Evangelie feitelijk en rechtens aan de eersten te onthouden." Ook de Maat­ schappij tot Nut van 'f Algemeen wilde in de door haar destijds aangeboden schets van een wetsontwerp de woorden Christelijke deugd behouden en gaf daarvan deze opmerkenswaardige toelichting: »De uitdrukking is aldus ruim en onbepaald genoeg, om zelfs door Israëlieten geadmitteerd te worden. Zij is geruststellend voor hen, die het Christelijk beginsel in de wet gehandhaafd, althans erkend wenschten te zien." ') T. a. p., p. 138. Cf. ook Luthardt, Die modernen Weltanschauungen und ihre praktischen Konsequenzen, 1880. S. 87. Uitmuntend noemt zoo ook Trendelenburg (Naturrecht, § 60) de straf »da« Recht des Thäters und keine Verletzung, sondern eine Anerkennung seiner Persönlichkeit." ) Cf. Walter, Naturrecht und Politik, 1863. § 83. a

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen