De verhouding tusschen het recht, den staat en de overheid - pagina 13

'5 Dit was de eene helft van

den weg naar den afgrond ;

de miskenning van den oorsprong der souvereiniteit en de overgave van deze in de handen van het volk zouden het overige doen

om de natie over te leveren aan de harts­

tochten eener domineerende Het

meerderheid.

is u bekend, welke richting de philosophie en de

litteratuur vóór het uitbreken der Revolutie waren ingeslagen, en welk heil werd gezocht in het maatschappelijk verdrag en de souvereiniteit des volks. ratuur, wel eens

genoemd

droeg de schuld; ook de bewust van het

Maar niet alleen de litte­

»Texpression de la société", vorsten zelve, zich niet langer

heilige hunner roeping, daalden van de

hoogte waarop zij stonden vrijwillig neder, en vergenoeg­ den zich, hun goddelijk recht vertrappend,

met den eere-

titel van Ie premier serviteur de 1'Etat. i ) Toen deels uit goede trouw, deels uit sluwe berekening de vorst zich on­ der

den

j S t a a t s w i l " had

geplaatst,

waardoor tevens de

kanselarijstijl, — ten onrechte soms voor een onverschilligen vorm gehouden, — zich naar de nieuwerwetsche begrippen vervormd had; toen ten behoeve en in naam van het souvereine volk revolutionaire almacht en willekeur de over­ hand kregen, en despotisme vroeger verafschuwd, in naam der vrijheid en verlichting uitgeoefend, plichtmatig en lie­ felijk scheen, zoodat een Jozef I I in vernietiging van sten­ den en oude volksinstellingen de eerste voorwaarde zag voor den wederopbouw van een staat naar nieuw model, 2) — toen lag het voor de hand dat de vorsten van hunne zijde in het handhaven van eigen recht op den duur een opofferen van het algemeen belang aan een persoonlijk belang en aan een onverschilligen vorm moesten zien, en het volk van zijne zijde in Robespierre's taal

de koningen verklaarde voor

»des esclaves révoltés contre Ie souverain de la terre, qui

1) Aldus Frederik de Groote. 2) Z i e G r o e n v a n P r i n s t e r e r . O n g e l o o f en R e v o l u t i e .

2e druk,

1. 2 6 8 . v.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen