Berekening of constructie - pagina 21

I9

waarop het paedagogisch systeem, dat de oplossing van het conflict zegt te brengen, werd gebouwd. 1) De vraag is nu, op welke wijze men zijn taak vervulde. Reeds deden we opmerken, dat, in aansluiting aan de beschouwingen van D i I t h e y en Sim meI eenerzijds en van de phaenomenologie anderzijds, men zijn uitgangspunt zoekt juist in de spanning tusschen de contrasten, die onmiskenbaar bestaan. Ging nu Jon a s C 0 h n 2) terug op de spanning tusschen de vorming van mensch tot zelfstandig wezen eenerzijds en tot lid van de cultuurgemeenschap anderzijds, L i t t zoekt het in eenigszins andere richting. De polariteit van II:1ensch en object van kennis en beleving is voor hem de voornaamste tegënstelling, waaruit de opvoedingsmogelijkheid groeit, en waardoor een wetenschappelijke paedagogiek kan worden geponeerd. Dit toch is de kracht en de waarde van het echte leven in den geest, dat het subject zijn verhouding tot het object, dat het ik zijn verhouding tot de zedelijke eisch, dat het kind zijn verhouding tot de leerstof, beleeft als een onder alle omstandigheden harde en ontoegeeflijke eisch, als een worstelin g van tegenstellingen. En bij dien kamp zijn de vormende machten juist aanwezig, wijl de opvoedingswaarden en het opvoedend goed, waarmee men in stage spanning leeft , door voortdurende polariteit en aantrekking toch ook weer gezocht worden door h et subject om huns zelfs wille. 3) In de cultuurgoederen , in het àndere dan het ik, ligt de idee en de macht van de idee, die eeuwige waarde heeft , niet onbewogen; en het leven beweegt zich weer naar de Idee; spanning en ontspanning, bevruchting en baring, groei en zelfstandigheid is het steeds terugkeerend gevolg. Zoo wordt, naar het heet, zoo wel aan het leven zelf, met zijn wetten en zijn krachten , als aan de beteekenis van de Idee, de volle waarde toegekend . Zóó ook is het tegelijk mogelijk de tegenstelliI).g tusschen individueele en sociale paedagogiek te overwinnen. 4) Ongetwijfeld verdienen de ernstige pogingen om voor de paedagogiek de eenheid te vinden tusschen het gegeven uit het leven en de idee, die de doelstelling beheerscht , onze groote waardeering. En deze jongste poging mag aanspraak maken op de eere, dat zij getuigt van groote denkkracht. Maar ook is het waar, dat zij zeer sterk neo-Hegliaansch getint is 5), en dat daarmede de gebreken, die er in de richtingen die onder dezelfde invloeden staan als zij moeten worden geconstateerd , ook haar aankleven. Nu kan het niet onze taak

1) cf. L i t t , a.w. 55. Jon ase 0 h n , Geist der Erziehung ( 19 19)' Der Sinn der gegenwärtigen Kultur (1914)' 3) L i t t, a .w. 57. 4) L i t t , a .w. 58 sqq. 5) cf. E t t I i n g er, a. w. 22. ~)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen