1943 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 45

41 uiten; het drijft in den dood De zuivere melancholie vertoont den zuiveren doodsdrift. Het is inderdaad zoo, er is in den mensch een voortdurend werkzame —-bi] de gezonden voortdurend door den Eros en door het leven m toom gehouden —, machtige drift, die, wanneer het al niet de dood zelf is, toch het ophouden van elke lust, en de beleving hiervan, als leed, tot doel heeft In ,,Zeitgemasses uber Krieg und Tod" (S Freud, Wien 1915; Separat 1924) schrijft Freud over ,,Unser Verhaltnis zum Tode", (hij is dan nog niet zoo ver als later, en meent, dat aan het geloof m den dood, niets dfiftmatigs in ons tegemoet komt), dat wij ons in werkelijkheid weinig om den dood bekommeren, is zeker, wij hebben dezen practisch uit ons leven geëlimineerd; wij zwijgen hem dood. In den grond der zaak gelooft niemand aan zijn eigen dood, of, wat hetzelfde is- in ons onbewuste is ieder van zijn eigen onsterfelijkheid overtuigd Over den dood van anderen spreken WIJ, cultuurmenschen, alleen dan, wanneer de, m verband met den dood gebrachte, of voorbestemde dit niet kan hooren Hierop maken de kinderen een uitzondering Zij bedreigen er elkaar mee, zeggen tot hun vader en moeder nog onbekommerd als U dood IS, dan . . . . Een volwassen beschaafd mensch zal ook in zijn gedachten met den dood van een ander met rekenen, of hij zal aan zichzelf, als aan een slecht mensch, denken, tenzij hij krachtens zijn beroep ermee rekenen moet, als dokter, notaris, dominee, pastoor. W I J leggen ook graag — hierin nog heel primitief — den nadruk op den dood als iets toevalhgs, dat ook anders had kunnen zijn, en willen niets weten van zijn noodzakelijkheid En tegenover den dood gebruiken wij het ,,de mortuis ml nisi bene" met een onverwoestbare hardnekkigheid verkeerd. Met een geliefde doode sterven WIJ in ons verdriet mee De verhouding tot den dood heeft een sterken invloed op de waardeering van het leven Het leven verarmt; het verliest aan interesse, wanneer de hoogste inzet, in het spel van het leven, juist dit leven zelf, met gewaagd kan worden Navigare necesse est vivere non necesse. Toch doet het rekening willen en moeten houden met den dood, menigmaal van allerlei vrijwillig afstand doen. Gelukkig vinden wij op het tooneel en m de literatuur de fictie bevredigd, dat iemand over meer levens kan beschikken, dan m werkelijkheid het geval is Wij sterven in de identificeering en leven daarna toch door. Freud laat de psychologie geboren worden uit het gevoelsconflict bij den dood van geliefde en gehate, eioen en vreemde. r ; r sonen. Hij verwerpt het dat het intellectueele raaasel van den dood de philosophic aan het peinzen zou hebben gebracht De psy-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen