De hoogste vrijheid - pagina 25

DE HOOGSTE VRIJHEID.

23

Op godsdienst- en gewetensvrijheid aanvoert, de Roomsche Kerk heeft tegenover het rationalisme gelijk, en niet onjuist is door een RoomschKatholiek blad indertijd aangetoond, dat de gronden, waarmede in de Staten-Generaal de vaccinedwang is verdedigd, volkomen bevestigen wat de Roomsche Kerk betreffende het recht op consciëntievrijheid leeraart. De Roomsch-Katholiek bestrijdt in beginsel gewetens- en godsdienstvrijheid, doch laat, uit noodzaak, haar toe; de rationalist verdedigt haar in beginsel, maar heft, uit noodzaak, haar o p . Is het onderscheid wel zoo groot? En al mocht er een scherpzinnige denker geweest zijn of komen, die de gewetens- en godsdienstvrijheid op afdoende gronden wist te •verdedigen, nog zou het niet veel baten. De argumenten waarmede geloofsonderdrukking verdedigd wordt zijn te allen tijde de meest populaire geweest, zoolang ten minste het onderdrukte geloof niet zelf populair was. Ik weet wel, dat naar het algemeen gevoelen het juist andersom is, en dat men bijkans voor niets zoo bevreesd is, als voor den roep van „onverdraagzaamheid". Ik weet wel, dat een man als Vinet heeft geschreven: i) „lorsque Ie pouvoir a prétendu interdire a la conscience la manifestation du système adopté par elle sur ses rapports avec l'invisible, l'infini et l'immortel, alors, blessée a u vif, l a l i b e r t é h u m a i n e a tressailli". Maar ik weet ook dat deze uitnemende man hier zichzelven voor de menschheid heeft aangezien, en dat het zoogenaamde algemeen gevoelen met de algemcene ervaring in lijnrechte tegenspraak is. Ongetwijfeld voelt ieder, hij die het hoogst staat het diepst, de onschatbare waarde der gewetensvrijheid, en er zijn ook wel menschen, welke die vrijheid ook bij anderen wensclien geëerbiedigd te zien. Maar in den regel is, wie vrijheid voor zichzelven heeft, tevreden; wie verder gaat, gaat z. ë. te ver. Eigen consciëntievrijheid eerbiedigt men meer dan die van anderen, omdat de conscientie een souverein is, en ieder liever wil regeeren dan geregeerd worden. Uitermate onaandoenlijk is het gros óok van ontwikkelde menschen voor een beroep op de conscientie, gelijk de politieke geschiedenis van ons land vooral ook in deze eeuw leert, en verbazingï) Essai sur la manifestation des consciences, p . 193. Telkens als de wereldlijke macht zich venneten heeft, aan de conscientie de openbaring van het systeem, dat deze ten aanzien van hare betrekking tot het onzichtbare, het on•eindige en het onsterfelijke had omhelsd, te ontzeggen, heeft de menschelijke vrijheid, in 'haar hartader getroffen, van verontwaardiging gebeefd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen