Het calvinisme en de kunst - pagina 57

AA:NTEEKENINGEN.

') J. GLOËL, Holland's Kirchlicli es Loben, Bericht über eine im Auftrag des Königlichcn D o m d e k a n a t e n s t i f t s zu Berlin u n t e r n o m m o n o Studienreise nach Holland. W i t t e n b e r g , N. H c r r o s é . 1885. p. 52. '^) Ook door JHR. MR. O. Q. VAN SwiNDEREN, Het h e d e n d a a g s c h e S t r a f r e c h t m N e d e r l a n d en in B u i t e n l a n d , Gron. Noordhoff, 1888p 16, wordt dit principieel verschil tussclien de wetenschap van hel strafrecht, met of zonder de Christelijke religie, onverbloemd erkend Michelet had het in zijn paedagogische studie Nos fils, Paris 1870 p 11, reeds vóór hem, zij het ook van het tegenovergestelde uitgangspunt, godaan; evenals Mr. van Houten dit op zijne wijze en zelfs krasser nog in zijn jongste vlugschrift over het Gausalitats gezetz deed. De algemeene overtuiging onzer tegenstanders, dat wie aan de Heilige Schrift, niet in naam, maar feitelijk, vasthoudt, eigenlijk als wetenschappelijk man niet meetelt, is, op do keper bezien, niets dan een andere vorm, waarin zich deze zelfde tegenstelling uitspreekt- Slechts blijkt telkens weer, evenals ook nu bij den heer Mr. van Swinderen, dat de strekkingvan dit verschil nog niet doorzien wordt. Het is toch niet genoeg om, gelijk hij doet, „met de invloeden van het Christelijk Ijewustzijn," bij het constateeren der feiten te rekenen. Immers logisch doorgedacht is de tegenstelling, die zich hier voordoet, eerst dan, als men haar gelden laat, niet enkel voor de verschijnselen, waarmee men rekent, maar ook voor het uitgangspunt van zijn eigen denken, on niet minder voor de dispositie van hem, die het wetenschappelijk onderzoek instelt. Dan echter springt terstond de onmogelijkheid in het,oog, om in eenzelfde faculteit het ééne vak der rechtsgeleerde wetenschap van uit het ééne, en het andere van uit het tegenovergestelde standpunt te doen behandelen, en blijkt de noodzakelijkheid om voor de t w e e ë r l e i wetenschap, die elk haar eigen beoefenaars zoeken, t. w. de Christelijke en de niet-Ghristelijke, een eigen hoogescliool te bezitten. Niet, dit spreekt vanzelf, alsof de beoefenaars der ééne met de beoefenaars der andere geen voeling konden krijgen, noch handgemeen raken; maar omdat elk ernstig debat tusschen beide soorten van beoefenaars, zal het doel treffen, nooit over bijzonderheden loopen kan, maar altoos terug moet naar het eerste deel, eigenlijk naar de inleiding, der Encyclopaedic. Mr. van Swinderen zal dit zelf terstond voelen als hij de tegenstelling neemt, gelijk Michelet ze nam: „Done deux p r i n c i p e s en face: le p r i n c i p e Chretien, le principe de '89. Quelle c o n c i l i a t i o n ? Aucune. J a m a i s le pair et l'imPair ne se c o n c i l i e r o n t ; j a m a i s le j u s t e avec l ' i n j u s t e ; j a m a i s

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen