Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 58

50 Niemand mag hierbij ook maar onderstellen, dat Prof. Pierson opzettelijk zijne lezers heeft willen misleiden. Ook hier is hij eerlijk en te goeder trouw. Maar dan heeft hij door die woorden ook zijn eigen onderzoek geoordeeld. Dat hij er niet aan gedacht heeft, dat Commentaren, ook thans nog, nooit gewoon zijn den oorspronkelijken tekst tevens af te drukken, is reeds zonderling. Maar veel erger is, dat Calvijns Commentaren voortdurend juist het tegendeel toonen van wat Prof. Pierson hun toedicht. Immers weet ieder die ze wel eens gebruikt heeft, dat Calvijn ze altijd zóó heeft ingericht, dat zij niet alleen een wetenschappelijk karakter hadden, maar terzelfder tijd een leesboek waren voor lezers van gewone ontwikkeling; dat hij daarom eenerzijds spaarzaam is met zuiver litterarische opmerkingen, maar ze anderzijds toch nooit achterwege laat waar zij noodig schenen; en dat er daardoor in de bedoelde Commentaren bijna geene enkele bladzijde is, waar niet over de vertaling uit het Grieksch of over de beteekenis van Grieksche woorden gehandeld wordt. Ook in het hoofdstuk, waaruit Prof. Pierson zijne voorbeelden nam. Slechts toevallig niet in de enkele teksten, waarop hij zijne aandacht vestigde. Zelf heeft hij inderdaad gemeend, dat hij daaraan genoeg h a d ; want aan het slot zijner »studie" zegt hij: »A1 heeft zij zich slechts over weinige teksten van een enkelen Nieuw-Testamentischen brief uitgestrekt, zij geeft ons niettemin het recht over Kalvijn als exegeet een algemeen oordeel uit te spreken. Het ex ungue leonem is namelijk volkomen gepast, zoodra het ons uitsluitend om de kenschetsing van iemands methode te doen is." Maar het blijkt dan toch aan hemzelven, dat hiervoor nog iets meer noodig is, dan de kennisneming van een paar bladzijden uit Calvijns allereersten Commentaar. Wat zou men wel zeggen van een wetenschappelijk man, die ten aanzien van P r o f Pierson zoo handelde? Indien deze eens jaarlijks het op zijne colleges verhandelde onder zijn toezicht had doen uitgeven, en dan thans de een of ander eene nog al afkeurende »studie" uitgaf over »Prof Pierson als Academisch docent", zonder daarvan iets meer onderzocht te hebben of te weten, dan den inhoud van een paar colleges uit zijn eerste jaar, zou die groote oppervlakkigheid toch niet kunnen verontschuldigd worden met een ex ungue leonem. Ook dat spreekwoord is niet op alle gevallen toepasselijk. Het geldt niet voor het doel, waartoe Prof. Pierson het gebruiken wilde; maar kan zeker wel gelden voor zijne eigene «vergelijkende studie", wanneer uit een paar daarin voorkomende plaatsen reeds duidelijk blijkt, dat er geen onderzoek van beteekenis aan voorafging. Trouwens, aan het einde zijner Studiën over Calvijn geeft hijzelf de openhartige verklaring, dat hij bijna uitsluitend is te rade gegaan met de sCorrespondance" van Herminjard, die hem bij zijn arbeid onmisbaar was, eenigszins wegens den zeer nauwkeurigen tekst (die echter ook in het »Corpus Reformatorum" nauwkeurig genoeg is), en vooral wegens de daarbij gevoegde aanteekeningen; zoodat hij met zijne Studiën nooit verder kon voortgaan, dan Herminjard met zijne uitgave gevorderd was (a. w., III, blz. VIII en 159). Inderdaad is die afhanke-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen