Christelijke wereldbeschouwing - pagina 40
Rede bij de overdracht van het Rectoraat aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
40 Haeckel vat het
geschied.
maar ééne nisme
,,Weltgesetzlichkeit"
noemt
en
transcendent leven
en
monisme
andere
alle
en
bewustzijn
theorie eenvoudig dualistisch,
Wundt
de psychologie nog als eene
standpunt
ingeruild
onverklaarbaar acht,
van metaphysisch dualisme
wetenschap handhaaft, dan heeft listisch
De
2).
voor
is
hij
bijzondere geestes-
het monistisch, materia-
van
de
een zelfstandig,
ziel als
„Denn
dualistisch en supranaturalistisch.
sie behauptet die Existenz
^).
dualistische en spiritualistische
het
opvatting
onstoffelijk wezen,
Dubois-Reymond
Als
stofwisseling
uit
het causale mecha-
n.1.
supranaturalistisch.
geeft hij daarmede een program
Als
is,
in dien zin op, dat er
von Kraften, welche ohne materielle
Basis existiren und wirksam sind; sie fusst auf der Annahme,
dass
ausser und
rung j
Natur noch
der
eine geistige
Welt
Welt, von der wir durch Erfah-
und
wissen
nichts
können"
über
immaterielle
eine
existire,
unserer Natur nach nichts wissen
Natuur wordt hier eenvoudig met de wereld der
3).
physische
verschijnselen
verklaring
tot
vereenzelvigd,
I
de
daarboven uitgaat,
en de mechanische
eenig wetenschappelijke verheven is
;
alwat
supranatureel, een wonder, en wonderen
zijn natuurlijk onmogelijk
Maar hoe
eenzijdig
en
natuur en wetenschap ook
bekoren
4).
bekrompen deze opvatting van zij
is,
blijft
nog
altijd vele
harten
Ook wie de mechanische wereldbeschouwing
als
onhoudbaar hebben prijsgegeven, blijven haar toch heimeüjk nog
huldigen
van een
1)
of
als
het ideaal der wetenschap.
Noode wordt
ander gebied toegegeven, dat daar de mechani-
Haeckel, Die Weltrathsel
bl. 209.
2) ib. bl. 117. 109. 3) ib. bl. 105. 4)
Busse, Geist
und Körper,
Seele
und
Leib. Leipzig 1903
bl. 23.
414
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's