Volkenrecht - pagina 114
Rede, gehouden bij het overdragen van het rectoraat der Vrije Universiteit
m dat men grooter gruwelen pleegde dan mogelijk waren in de eeuwen, toen de volken schijnbaar minder waren in tel. Van Lodewijk XIV wordt het als de aanmatiging der verdwaasheid beschouwd dat hij zich eigenaar waande van geheel den Franschen bodem. Doch in onzen tijd wordt men schier bij de achterlijken gevoegd, zoo men weigert toe te geven, dat den Staat, der gemeenschap, gelijk het liefst heet, de eigendom toekomt niet alleen van den grond, maar van alles waarover de burgers tot dusver als eigendom beschikten. Ja, ook van de lichamen en de gewetens. Van wezenlijke vrijheid was geen sprake, zoo praat de een den ander na, vóór de uitbarsting der revolutie in het einde der i8e eeuw. En zeker, is ook toen, zij het niet overal in gelijke mate, de vrijheid geenszins altijd naar eisch geëerbiedigd. En evenwel hoe ruim was schier allerwege de vrijheid in vergelijking met wat er rest onder de heerschappij van het hedendaagsche staatsabsolutisme. Ja, vroeger was het althans niet onredelijk om over dwingelandij te klagen. Maar zelfs dat wordt den volken in den nieuweren tijd ontraden. Al wat geschiedt heet volkswensch. Hoe kan men dan morren I Het volk heeft het zelf gewild. Ook de knellendste banden, zij zijn immers in vrijheid aangelegd, en dus geene slavernij. Zoo wordt het volk in boeien gekneld, om straks, als het zuchten mocht, nog bespot te worden over verzet tegen wat het zelf besloot. En zoo hebben met of wel zonder bedriegelijke volksstemmingen listige staatslieden van den lateren tijd de volvoering hunner kunstgrepen ea geweldenarijen, waarvan de volkeren de slachtoffers waren, telkens Weten voor te stellen als de meest getrouwe uitdrukking van wat door dezen zelve werd verlangd. In naam vatt het volk — dat is de groote leugen, de verachtelijke huichelarij der negentiende eeuw, de wrange vrucht der revolutie, — heeft men de volken vaster gekneveld en meer onderdrukt dan zonder dien valschen schijn ooit mogelijk ware geweest. Niet het fait accompli is het hoogste. Boven de feiten staan de geboden des rechts, waaraan zij zijn te toetsen, tegenover wier vierschaar zij zich te verdedigen hebben. „Der Erfolg ist als Thatsache allerdings, wie jede Thatsache Gottes
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 21 oktober 1907
Rectorale redes | 174 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 21 oktober 1907
Rectorale redes | 174 Pagina's