Volkenrecht - pagina 15

s tot een hoogtepunt in zijn leven opvoert; op het wereldgericht, dat de oorlog oefent, gelijk over Pruisen bij Jena, over Frankrijk bij Sedan, over Rusland bij Mukden, ja ook over den Transvaal, waar een keer straks echter mogelijk is, en over Polen ^''). In dit alles ligt waarheid. Gelijk ook in von Moltke's woord over den krijg: „In ihm entfalten sich die edelsten Tugendeu des Menschen, Muth und Entsagung, Pflichttreue und Opfervvilligkeit mit Einsetzung des Lebens." ^^) En kan volgens Hegel, gelijk de stormwind de zee tegen vervuiling bewaart, de oorlog een volk van indommeling redden, dit wordt zelfs door da Costa beaamd, als hij in machtige verzen alle verweektheid dus aangrijpt ^^): „Hoe nui* de krijg voortaan niet vreeslijk meer den mensch.? ,,Geen kalme vrede meer zijn uitzicht en zijn wensch.? — ,,'t Zij ver! Maar 's menschen geest, verslingerd aan deze aarde, „Heeft vaak ook deze gaaf en wat haar weldaad baarde, „Gemisbruikt en miskend, de rust verkeerd in lust, ,,ten doodelijken slaap zich-zelven ingesust, „of wel den stroom des bloeds, die vrij en frisch moet bruizen, ,,bevriezen laten of vermoddren in zijn buizen. ,,Neen, neen I des menschen ziel, in eigen wil verstrikt, „in 't zondenet verward, moet somtijds opgeschrikt „van Boven, om den God der heerlijkheid te vreezen, „te zoeken 1 Is dan 't hart nog vatbaar voor genezen, „dan zijn die schuddingen behoudend! — zelfs de krijg, „het zij der volken of der geesten, op dat zwijg' „begoochling, — opengaan gewetens, afgoón vallen, „Gods Woord zijn werking doe door 't kruis, — den duizendtallen „der opgeschrevenen ten leven, tot een stof „van aller eeuwen loop doordaverenden lof!" Toch, hoe waar dit alles zij, er is ook eene keerzijde. Gelijk Kattenbulch in zijn gematigd betoog die onder de aandacht brengt, als hij bij von Moltke's laatstaangehaalde woorden aanteekent, dat de oorlog niet alleen die deugden aankweekt, die hij noemt, en ook, dat niet alleen de oorlog dit doet: „Je langer ein Krieg wahrt, um so unzweifelhafter wirkt er auch verrokend. lm Kriege wachst Alles in den Menschen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen