Ambt en persoonlijkheid - pagina 11
Rede bij de overdracht van het rectoraat aan de Vrije Universiteit
Tot het eerste vervalt men, wanneer men in P e r s o o n l i j k h e i d uitsluitend iets ziet wat aangeboren is. Sommigen kennen aan een klein kind, ja aan het dier, zelfs aan de plant persoonlijkheid toe. Van een intellectueelen en moreelen strijd, om tot een persoonlijkheid te worden, is dan eigenlijk geen sprake. Zulk determinisme is naar zijn aard antinomistisch. In het onbeteugelde gebruik van het ingeschapen vermogen, in het onbesnoeid uitbotten van natuurlijke krachten en neigingen ligt dan de levensweg geteekend. Doch anderzijds komt uit den pelagiaanschen wortel op de gedachte, dat de mensch is wat hij van zichzelven heeft gemaakt. En hiertegen sta voor ons vast, dat God is de Schepper der geesten van alle vleesch, ook van het eigensoortige van iederen geest. De grondgedachte van ieders wezen en ieders leven is uit God. Persoonlijkheden zijn gepredestineerd. De kiem van ieders kunnen is met zijn aanzijn gegeven. Van Jeremia, die als een machtige persoonlijkheid moest optreden, zegt God: „Eer Ik u in moeders buik formeerde, heb Ik u gekend, en eer gij uit de baarmoeder voortkwaamt, heb Ik u geheiligd; Ik heb u den volke tot een' profeet gesteld". Johannes de Dooper was Nazireër geboren, ook naar zijn innerlijk wezen. Juist het oorspronkelijke, het gegevene, is de grondslag, waarop de persoonlijkheid moet worden gebouwd. Aangeboren en verkregen sluiten elkaar niet uit, maar grijpen in elkander in. Doch nu komt ongetwijfeld in P e r s o o n l i j k h e i d wel bijzonder de vrucht van eigen geestelijken strijd uit. De mensch moet worden wat hij is. De vergelijking met en de rechte onderscheiding van verwante begrippen, geeft wel verduidelijking. Daar hebt ge eenerzijds de i n d i v i d u a l i t e i t . Ze legt nadruk op het onderscheidende in de verschillende personen. Ze is het complex van aanleg en hoedanigheden, die van de i enkelen mensch het bezit zijn en waardoor zijn natuur, zijn 9*
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1917
Rectorale redes | 44 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1917
Rectorale redes | 44 Pagina's