Verdienste of genade? - pagina 28

baar is, welke is haar zin en strekking? E n mag en moet dan die samenhang niet een rol spelen in de menselijke overwegingen? En zo ja, als dit motief, dit weten van de samenhang, niet in zichzelf illegitiem is, maar meespeelt en meespelen mag en moet, waarom dan de oppositie tegen d e verdienste? En waarom nog voortzetting van de controvers, wanneer men algemeen van R.K. zijde zegt, jdat men in de verdienste het noëtisch en ontisch verband tussen werk en loon wil honereren en meer niet? Het geding zou eenvoudig zijn, wanneer de Reformatie gestaan zou hebben op het standpunt van een simpel anti-eudaemonisme, van een puur belangeloze vroomheid, van een radicale uitsluiting van alle motieven, die ook maar iets te maken hebben met loon en vergelding. Of als het in de Reformatie zou gaan om gedachten als later bij Kant voorkomen of in de zg. „atheïstisdbe" ethiek in de 19e eeuw®^), die alle „bijmotieven" wilde uitzuiveren om de ethiek „rein" te houden. Maar het is duidelijk, dat men de Reformatie geen ogenblik kan vergelijken met het recente voorbeeld van zulk een reine ethiek in het woord van de communistische leider uit Frankrijk, Maurice Thorez, die eens in een heroisohe stemming uitriep: „J'affirme que notre morale est supérieure: ceux qui en suivent les préceptes jusqu'a mourir pour les buts, que nous nous proposons, n'ont pas besoin d'espérer une recompense dans un au-dela, qui n'existe pas, ce qui est une des plus belles preuves d'absolu désinteressement. Nos héros savaient qu'ils abimaient dans Ie néant" **). Deze heroïek der gedesinteresseerde overgave is niet eens een seculaire parallel van de Reformatie. In de Reformatie heeft men midden ia de strijd tegen de verdienste rwch de egoïstische moraal noch de zgn. amour pur aanvaard en geweten van een „tertium datur". Ook het evangeHe kent dit dilemma niet en ze is daarin zuiverder en barmhartiger dan vele theorieën en dilemma's. Het gaat in de Schrift anders toe dan wat Kant zegt in zijn Kritik der praktischen Ver-

**) Vgl. E. Troeltsch hierover in zijn artikel: „Atheistische Ethik", Gesamm. Schr. II, 525 v. ®ö) Vgl. Didier, a. w. pag. 9.

26

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen