HET BOEK VAN DE WEEK.

Wanneer men de etalages der boekwinkels bekijkt en let op wat nieuw verschijnt, zooals dat gewoonlijk met niets te wenschen latende duidelijkheid wordt aangegeven, valt het op, hoezeer tegenwoordig in zwang is het 'z.g. na t uur-b oek, het boek dus, dat beschrijft en reproduceert het leven der natuur. In betirekkelijk kotten tijd is deze soort van boeken gegroeid tot een zeer aanzienlijke groep, een zekere richting vertegenwoordigend in de moderne literatuur.

derne literatuur. Natuurbeschrijving in den gewonen zin geven ze niet; ook zijn ze van alle schoolschheid en theorie vrij. In den regel zelfs zijn ze levendig als romans en is hun inhoud ook in den verbalenden vorm gevat. Kleurvol van stijl en — doorgaans althans — •mooi van teefcening, beelden ze uit, wat er leeft 21 in de wijde wereld van planten en dieren, wat er te genieten^.valt aan schoonheid voor een ieder, die zijn oogen de kost geve^ vvil en zijn aandacht wil schenken aan wat hem in bosschen en weiden, in plassen en slooten omringt. Ze doen de, gansche natuur zien als bezield, ze brengen den lezer naar de planten en dieren toe, wijzen op elke levensopenbaring, op; iedere beweging en leeren dan verstaan, hoe alles zijn eigen werk doet en isijn eigen weg gaat, deel is - van een organisch geheel. De groote beteekenis van deze natuur-boeken is dan ook, dat ze de wonderen der schepping, 't meest verrassend dikwijls in de mikrokosmos, de kleine wereld, voot het oog van den hiensch ontvouwen en — al is het' dikwijls onbedoeld — het beleid prijzen van den Schepper, die met diepe wijsheid alles zóó heeft geschapen en geordend.

Juist omdat deze boeken meer en meer in den roman-vorm worden gesteld en vaak geregelde verbale n zijn met dieren en planten als handelende figuren, zijn ze interessant en als lectuur boeiend. De natuur-boeken van een William Long b, , v. of de, in ons blad herhaaldelijk genoemde, natuurromans van Herman Löns, doen in spanning van gebeuren, in levendigheid van handeling voot een gewonen toman niet onder, en, even zorgvuldig als de psycho-analyse in dezen laatste gewoonlijk is, even subtiel en nauwkeurig is daar de onleding van alle waargenomen levensuitingen of gewoonten.

Vele bekende boeken-van dit soort zijn buitenlanders, die in vertaling tot ons gekomen zijn. Maar ook kennen we meer dan één verdienstelijke proeve, die oorspronkelijk is. Sinds Heymans en Thysse met hun mooie en tegelijk zoo leerrijke natuur-boeken en bijschriften bij natuur-albums begonnen, zijn verschillende auteurs in hun voetspoor gegaan. Een van dezen is ïl. J. de Stoppelaar, die reeds een viertal van deze boeken in het licht gaf: „Waar de greiden groenen en de watereai klotsen", „Glinsteringen van het jaar"' „Wind en water, klank en kleur" en „Door Zon en Wind" (dit laatste werd indertijd in ons blad besproken). Thans zien we in de winkel-étalages een vijfde uitgave van zijn hand, „Zon o-p de Golven" en dat is het „boek van de week", waarop we in dit nummer de aandacht vestigen.

Opmerking verdient allereerst het bijzonder goed verzorgde uitethjk van dit boek. In z'n toyal (quarto) formaat en eenvoudigen, maar sprekenden band is het een boek, dat aanstonds opvalt, en als men het openslaat, den ruimen, duidelijken druk ziet en de vele foto's op kunstdrukpapier (door meerdere, bij name in den titel genoemde fotografen genomen), als men de illustratieve hoofdstuk-opschriften nagaat en eens een van de vele korte schetsen leest, wordt de begeerte gewekt, geheel dit mooie boek' te genieten. Den Uitgever, A. G. fechoonderbeek te Laren, komt inderdaad alle eer toe voor de wijze; waarop hij .dit boek van Schoonheid .cachet heeft weten te geven.

En dan de inhoud. Die is rijk en gevarieerd. Die Stoppelaar woont, naar men weet, in het Friesche waterland en zijn liefste werk is te zwerven door •de lage landen van Tietjerksteradeel, Idaarderadeel en Dóniawerstal of met zijn boot te kruisen over de kruiswaters, de petten van de-Salter, de

Holst-of Rommertsmeer. Van alles wat hij daar ziet, de schoonheid van waterpartijen en rietbegroeiïngen zoo goed als de levendigheid van vogelen insectenwereld vertelt hij, enthousiast, fleurig en met benijdenswaardige kennis van zaken. Heel die mooie Friesche streek van honderden bunders water en weggescholen dorpjes doet hij leven, teekent hij in ieder jaargetijde en onder elke weersgesteldheid, en als we onder dien wijden hemel een mensch ontmoeten of een huisje zien, verzuimt hij ook daarmede de kennismaking niet.

En, al lezende, vieren we op iedere bladzijde het feestgetij van de plassen. Altijd weer zien we de zon op de golven „in de lente, als de eerste vogels er over zwieren, zon dan op de wieken, de koppen, de borsten van meeuwen en kempen, zon op de golven in zomertijd als de bootjes gaan door 't fonkelend spel van licht en water, zon te Herfstmis, wanneer de plassen liggen in de neveling van ''t keerende getij, stille zon dan, wazig, goud doorwaasd zonlicht als een wonder weefsel, zon in den morgen^ zon ten middag, zon ten avond, blijde, gulle gouden zon, die heel het watergebied belegt met fonkelenden, jubelenden luister, die het hart tol vreugde stemt".

Maar ook als het stormt over de plassen doet de .fcjchrijver ons de grootsche natuur aanschouwen, als de wind brult en blaft en de wilde wolkenraiels door de grauwe lucht vliegen, het water bruist in dolle wieling en alles • wat leeft diep gedoken buigt voor die daverende wildheid.

't Is altijd weer de levende, krachtige, afwisseling-rijke natuur, die dit boek ons met volle teugen doet genieten.

In één opzicht echter brengt het oen teleurstelling. De Schrijver is predikant, zooials ook uit dit nieuwe werk van zijn hand blijkt. Maar vrijwel geen enkel spoor vinden we van wat we als vanzelfsprekend zouden verwachten, dat de predikant ook in dezen prediker zou zijn, prediker van de grootheid, de wijsheid, het alvermogen van den Schepper, die al deze schoonheid tot aanzijn riep'. Ik wees op dit teleurstellende bij de bespreking van het vO'rige boek, en ik doe het ook nu, juist omdat deze nieuwe uitgave in zoovele opzichten waardeering en belangstelling verdient. De gelegenheid tot spreken over deze dingen, ongezocht maar frappant, doet zich telkens op, maar nergens benut de Schrijver haar. En dat doet bij het feestgetij den volsten feesttoon ontbreken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen