HET JAAR 1926.

IV.

Tussclien twee perloden van aktlvitelt.

Tusscheii twee perioden van aktiviteit!

Dit woord van den tegenwoordigen leider der fc'. D. A. P. dreigt een oliclié te worden. Er is geen beter bewijs denkbaar, hoe diep die uitdrukking is ingeslagen. Men heeft beweerd, dat de heer Albarda daarmee zijn partij en zichzelf voor den mal heeft gehouden. De kwalifikatie „politieke misère" durfde hij niet uitspreken, zoo zegt men. Tioch geloof ik, dat zijn woordenkeus minder te verklaren is uit nietdurven, dan uit een hopen op wat komen zal. Een leider, die geen hoop meer heeft, kan-.zijn biezen wel p, akken. •: 4-|pSF

Niettemin blijft het voor de S. D. '& T'''P: een uitlating van gewicht. „Tusschen twee perioden van aktiviteit" onderstelt immers, dat er althans één periode' van aktiviteit achter den rug is. En zeker, inhe.t verleden heeft de, y.. D'. A. F. enorme aktiviteit ontwikbeld. Maar vraagt men niet naar de kwantiteit, doch naar de kwaliteit van die aktiviteit dan kan het oordeel daarover niet gunstig luiden. G-elooft men zonder eenig voorbehoud „Het Volk" dan zijn alle sociale hervormingen aan de b. D'. A. P. te danken. Wel niet rechtstreeks. Maar dan toch zijdelings. De S. D. A. P. fungeerde als de knuppel in de hand van den yeedrijv-er. Wie echter „Het Volk" appellabel acht aan de werkelijkheid ziet de dingen wel een beetje anders. Dan kto de so^ ciaal-demokratische periode van aktiviteit gekarakteriseerd als een periode van hoogdravende beloften. De S. D. A. P. droeg de sleutels van Luilekkerlands poorten. Rammelen, dat zededen! Maar ja, als men maar blijft rammelen en er gebeurt niets, als S. D. A. P.-ers, die intusschen een zetel met een kussen wisten te bemachtigen, het maar wat fijn vonden in den kapitalistischen salon en do geuren der kapitalistische vleeschpotten hun met den. dag dierbaarder werden, als de Wibauts toestanden, waarover zij voor een paar jaar zich nog opwonden, thans verded: igen als behoorende tot de eeirste werkelijkheden van den heilstaat, dan moeten de volgelingen óf steenen opnemen om er de poortwacht van Luilekkerland onder te begraven, óf indutten en droomen van ook zoo'n zeteltje, waarop je zoo kapitaal door het kapitalisme bediend wordt. Steenigen is ten slotte een vermoeiend werk. Althans vermoeiender dan indutten. En de massa houdt van efficiency: met de minst mogelijke moeite het meest mogelijke bereiken. Daaiom knikkebolt ze onder Albarda's Eerstrede toestemmend. Dat is mooi gezegd: tusschen twee perioden van aktiviteit. Wellicht zijn er gaten in het dak van het Concertgebouw gezucht: dure die overgangstijd' toch niet te kort.

De aktiviteit der S. D: A. P. werd ook niet weinig verlamd door burenruzie. Naast haar stichting Luilekkerland verrees een .andere: Liuistlekkerstland. De poortwachters van de laatste zijn nog guller met hun beloften. Ook hebben zij nog niet zulk een lange propaganda-campagne achter zich en hebben zij hun kelen nog niet zoo schor geschreeuwd. Diaarenboven hebben zij nog niet zooveel zeteltjes te, beschermen en kunnen dus best wat hooger gooien. En wat meer is: terwijl Luilelckerland nog geen werkelijkheid is geworden, is Luistlekkerstland het wel. Het heeft zijn cei\trum in Moskou, 't Is er wel een realiteit naar. Maar goed, 't is er dan toch één. En met behulp van camouflage en met de rooide zon vlak in de oogen, kan men aan die nare realiteit wel een ideëelen schijn geven. Moskou verstaat de kunst zelfs scep-WS^Si0MéO. tische gasten zoo te feteeren, dat ze er enthoesiast vandaan komen. , Ueen wonder, dat de propagandistische kracht van de bJ.DiA.P. daaronder lijdt.

En toch, terwijl het verschillende andere partijen te vergeven is, wanneer zij verkeeren tusschen twee perioden van aktiviteit, kan dit in de S. DL A. P. niet geduld. Immers, al is ze, behalve bij woelige gelegenheden, geen revolutionaire partij meer, maar Reformpartei, ze is het wel aan zichzelf verplicht oppositiepartij te blijven. Da, t is het minste wat van haar kan worden verwacht. Ma; ar zoover kon zij het dit jaar niet brengen. Tusschen twee perio den van aktiviteit beteekent voor haar: tusschen twee perioden van oppositie. Doch tot een oppositie, welke eenigen naam mocht hebben, kon zij zich niet opschroeven. Wel hield een harer burgemeesters een rede op 't kantje af, maar hij zorgde buiten schot te blijven. Wel werd er een Ontwapeningscongres op touw gezet, doch de onuitgesproken gedachte zweefde als een ohsessie tusschen de vergaderden, dat als de sociaal-demokra.ten eens een minister-pakje zich kunnen laten aanmeten, het leger toch wel versterkt zal mogen worden. Wel nam „Het Volk" groote allures aan door ook met een ochtendblad uit te komen, maar een advertentie verraadde, dat dit kon, omdat het verdrukte, uitgezogen, verhongerde, geknechte, geketende, vertrapte, op sterven na doode proletariaat zoo kapitaalkrachtig was.

Nochtans verdient de heer Albarda dank. Hij' heeft hen, die politieke overzichten over 1926 hebben te schrijven, aan een typeerende uitdrukking geholpen. ^

Tusschen twee perioden van aktiviteit!

Dat kenschetst onze heele politiek in het afgeloopen jaar.

En dan moet een goede dosis hoop ons nog worden ingespoten.

Want of in 1927 een nieuwe periode van aktiviteit zal aanbreken, kan men alleen ma, ar wenschen doch niet voorspellen.

De teekenen blijven vooralsnog uit.

Tegen het einde van 1925 was met het aftreden van het ministerie^Colijn de laatste periode van aktiviteit reeds afgeslofen. De politiek van den heer fcnoeck Henkemans bleek kortzichtig genoeg om 's lands wagen in het moeras te rijden en het parlementarisme tot passiviteit te doemen. Er zijn er genoeg geweest, die de parlementaire auto uit de omstrengeling van riet en wier en uit de zuiging van den modder zochten los te krijgen. Marchant werd er rood van. Dr de Visser bleek. Mr Limburg zag, kwam en verloor. Zij deden in elk geval hun best. Jhr de Geer vond deze oplossing: we laten het parlement in het moeras en we bouwen een ministeriëele tribune aan den vasten wal, zoo houden we uit de verte kontakt met elkander. Natuurlijk kan hij elk oogenblik besluiten: ik laat 'de dames en heeren in bet moeras maar schreeuwen, ik ga mijn eigen gang, ze kunnen me toch niets maken. Had hij een Mussolini-natuur dan bad hij allang de moerasmenschen een goede gezondheid benevens een welterusten gewenscht. Maar onze ministerpresident is Italiaan noch Corsikaan, doch een voorzichtige Hollander. Hij heeft niet zooveel zwart bloed in zich, dat er uit hem maar een duodecimofascist zou kunnen groeien. Daarom beeft hij zich — zooals men dat tegenwoordig zou noemen — heel goedig pp het moeras „ingesteld". Dat in die omstandigheden de plannen tot een Tbespoedigde drooglegging van de Zuiderzee giMf werden goedgekeurd, laat zicti verstaan. Kon het moeras ook maar in alle baast worden Urooggelegd!

Het Kabinet-De Geer deed wat bet kon. Herziening van eenige belastingwetten, vorming van een wegenfonds, bioskoop-wet waren bet voornaamste, dat werd binnengehaald.

Maar bet kan niet * veel. Het moet zoowat de heele moerasfamilie te vriend zien te houden. Dat bindt het aan handen en voeten.

Het is te hopen, dat het aanblijft, zoolang de parlementaire sight-seeing-car nog in bet moeras vertoeft. Mocht het Ned.-Belg. Verdrag, dat door de Tweede Kamer werd aangenomen, door de Eerste Kamer worden verworpen — en naar men weet, achten wij het in het landsbelang, dat dit geschiedt — dan wenschen wij van harte, dat er hoogstens de val van één minister mee gemoeid is.

En wat op onze politiek in haar geheel van toeipassing is, is ook van kracht op elke politieke partij.

Al worden niet alle partijen er zooi door geblameerd als de S. D. A. P., zoo-verkeeren toch alle tusschen twee perioden van aktiviteit, althans maken zij een passieve periode door.

De Communisten waren onderling verdeeld en peuzelen elkander op', zonder dat er — Communisten zijn immers menschen! — zelfs staarten kunnen overschieten, indien tenminste het tweedrachtsproces niet wordt gestuit.

De Vrijheidsbond boogt als opvolger van de oude Liberale partij op een trotsch regenten-verleden. Maar die periode van aktiviteit begint zoo zachtjesaan al toit de grijze oudheid te behooren. Uitzicht op, een nieuwe periode van aktiviteit bestaat er voor hem niet of de roode familie mocht de oudooms en - tantes nog eens uit hun armstoel komen balen om de parlementaire meerderheid te kunnen bereiken.

De Vrijzinnig-Democratische Partij probeerde haar eerste aktiviteits-kunsten te vertoonen. Marchant trad als goochelaar op. T)e goocheltoeren concentreerden zich om het gezantschap van den Paus. De Roomschen moesten er hun positieven bij verliezen. Maar zij behielden ze. Tableau! Dit jaar bleek, hoe de Vrijzinnig-Democraten hierdoor veel van hun weinigje krediet nog hadden verspeeld. Zij kunnen de aktiviteitspériode wel verschuiven tot de Sociaal-Democraten ben gebruiken kunnen.

De Christelijk-Historisch© Partij' boette door onderlinge verdeeldheid niet geringe kracht in. Doordat zij in meerderheid het wachtwoord van den leider Shoeck .Henkemans volgde, moest zij Dr de Visser in nachtgewaad laten staiain. De Hervormd (Gereformeerde) Staatspartij snoepjt de Christelijk-Historischen zieltjes af en om er niet meer te verliezen moeten de laatsten wel wat zuurder gezicht trekken tegen de voormalige Coalitie-genooten dan zij vroeger plachten te doen. Zij leven in voortdurende vrees voor den galm van .Lingbeeks stem. En vrees is niet de geschikte motor om kracht te ontwikkelen.

De Roomsch-Katboliekeu, die meenden, dat zij op het punt van het G-ezantschap bij het Vatiöaan niet mochten toegeven, aanvaardden daarmee de konsekwentie van voorloopige politieke onmacht. Het eert ben, dat zij tegenover het „demofcratiscbe bod" het beginsel boven de opportuniteit lieten spreken. Van de politieke scheur in hun midden viel minder te merken dan in vorige jaren.

Ook de Anti-revolutionaire Partij zag zich nog steeds een politieke rustkuur voorgeschreven. Voor haar innerlijk gestel kan dit zeker geen kwaad. Het is voor een politieke p.artij, welke telkens weer als „regeeirings"partij moest optreden, probaat, dat zij eens kan uitblazen en dat zij eens van coaJitie-relatiën ontheven, alleen kan gaan wandelen. Zij kan zich dan meer wijden aan versterking van haar organisatie en zich rustigeir opi de toepassing barer beginselen bezinnen. Voor de A.-R. Partij zelf zouden wij er niet rouwig om ^jn, wanneer zij Ook in 1927 en eerstvolgende jaren nog niet tot officiëele aktiviteit werd opgeroepen. Zij kan reeds opi een belangrijken staat van zoodanige 'aktiviteit wijzen. Want er bleef ook in 1926 iets in baar, dat'in zekere mate ontrust. D'at is niet het geknabbel van de Kersten-partij. Dat mag — malgré Prof. Hugo Visscber — ook niet gezocht worden in „Leider en leiding". Dat schuilt evenmin in de A.-R. kiezers. Dat valt stellig ook niet te ontdekken in wat er op haar program van aktie staat. Maar veeleer is het gelegen in wat op baar program van aktie niet staat. Evenwel biedt een jaaroverzicht niet de gepaste gelegenheid om dit nader te ontwikkelen.

Rampen keaneu geeii perioden van een jaar als ruimte tiisschen twee aktiviteiten.

In het begin van het jaar werd ons l'md bezocht door wilden watersnood.

Kort daarop werd het bericlit geseind van de hevige aardbeving in het Padangsche.

Spoorwegrampen en - rampjes spreidden schrik ouder het reizend piibhek.

En tegen het einde van het jaar waarde weer de griezelige griep rond, over het geheel genomen goedaardig ditmaal, maar toch niet zonder enkele gezinnen in droel'heid over dierbare dooden te dompelen.

De oeconomisch© rainp der werkloosheid ontbrak zelfs geen dag van dit jaar op' het appèl.

Doch ook de vreugde bleef niet tusschen twee perioden van aktiviteit steken.

Als nationale vreugd bij uitnemendheid kan'hier vermeld het zilveren Huwelijksfeest van Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik,

Aktiviteit is leven.

Hoe aktiever de mensch is, des te meer leeft hij. Maar vooral: hoe aktiever de geloovige is, des te meer leeft hij den Heere.

Ware de aktiviteit des geloofs ook op politiek en sociaal gebied in 1926 vaardiger over ons geweest!

Bekeeren wij ons dan by den aanvang van 1927 tot Hem, uit Wien al het willen en werken is naar Zijn welbehagen.

HEPP.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen