HET BOEK VAN DE WEEK

Een dezer dagen werd mij verteld, dat het boek van Dr J. C. Rullmann over Dr H. Colijn al in meer dan 20.000 exemplaren verkocht zou zijn.

Of het waar is, weet ik niet, maar het zou heel goed waar kunnen zijn.

Vooreerst is in den kring van Dr Colijns geestverwanten de waardeering en de liefde voor den eminenten leider zoo groot, dat een boek óver hem een begeerd bezit is voor ieder, die er toe behoort. Zoo goed als we allen in den verkiezingstijd de gelegenheid hebben gezocht, hem te hooren, al was het misschien wel voor de tiende maal, zoogoed interesseert ons allen een boek, dat van en over hem vertelt, al weten we van zijn leven en arbeid allen tal van bijzonderheden. Alleen al uit dien kring, uit onzen eigen kring dus, zou ik een zóó groote vraag naar dat boek mogelijk achten, dat het getal 20.000 verkochte exemplaren bereikt worden kon.

Maar ook buiten dien kring is er voor den minister-president, die nationaal zoowel als internationaal een marqante figuur is, meer dan gewone belangstelling. Zelfs zijn politieke vijanden, of misschien is het beter te zeggen juist zijn politieke vijanden — zijn er op gebrand, nadere bijzonderheden omti-ent zijn persoon en geschiedenis te leeren kennen. Ook onder hen zullen zeker koopers en lezers zijn van een boek, dat die gegevens verschaft.

Waarschijnlijk is zelfs hun aantal veel grooter dan men zou denken, 't Is immers een van de kenmerken van dezen tijd, dat een man, die temidden van de stuurloosheid en verwarring op ieder gebied, koers houdt, vast en welbewust, een man, die klaar en recht-af zegt waar bet op staat en een leiderschap aan den dag legt dat niet op woorden, maar op daden rust, de algemeene belangstelling geniet. De heldenvereering van vroeger dagen is waarlijk niet dood, al hebben de beide samenstellende elementen van het begrip (held en vereering) een geheel anderen inhoud gekregen. Ze is zelfs heel sterk, omdat de menschen van dezen tijd, de massa, behoefte hebben aan die heldenvereering van modern allooi. Die massa, vlak, vormloos, beginselloos, bewogen door allerlei wind van leer en onrustig door de onzekerheid allerwege, heeft den man noodig, die boven haar uitsteekt, die wèl vorm en beginsel en zekerheid heeft. Tot hem ziet ze op en ze juicht hem toe — of ook, ze verguist nem en beleeft daArin de bevrediging, di© ze zoekt. Dr Colijn nu i s de man, die boven de moderne vlakheid uitsteekt, de man van vorm en 43 beginsel en zekerheid, inderdaad geschikt object zoowel voor huidige heldenvereering als voor tegenwoordige gezagsverguizing.

Niet het minst daarom is het, dat een boek over Dr Colijn, dat ieder individu uit die massa in staat stelt hem te leeren kennen en van vlakbij te zien, heel gemakkelijk een oplage van eenige tientallen keeren de duizend halen kan. Al zou het aantal verkochte exemplaren blijken nóg hooger te zijn, dan nog zou zulk een voor Nederland schier ongekend cijfer best te aanvaarden zijn.

Maar nu is het 't merkwaardige en tegelijk het verdienstelijke van dit boek over Dr Colijn, dat het in geen enkel opzicht aan die moderne heldenvereering, die weinig anders is dan sensatie-zucht, tegemoet komt. 't Heeft niets van de tegenwoordige mensch-vergoding en leider-aanbidding, niets van dat sensationeel etaleeren, dat tot een heilgroet aan den sterken man suggereert. En dat ofschoon — neen, omdat het door een geestverwant is geschreven.

Even simpel als nadrukkelijk zegt Dr Rullmann het in de enkele regels, die hij ter inleiding doet voorafgaan: „Mijn boek bedoelt geen verheerlijking van den mensch Colijn, maar slechts een weergave van zijn leven, voorzoover zich daarin afspiegelt het leven van zijn tijd". Zelfs gaat het hem niet om een inzicht in de beteekenis van den man, die toch, blijkens den titel, in dit Iwek wordt geteekend, maar om „den lezers hun inzicht in onzen tijd te verhelderen."

Beter te karakteriseeren is dit boek niet, dan in deze woorden van den Auteur zelf.

En korter de waardij ervan samen te vatten, is evenmin mogelijk.

Want in dat enkele, eenvoudige zinnetje is deze biographic van Dr Colijn gestempeld als een levensbeschrijving op de basis van christelijk levensinzicht en christelijke levensappreciatie. Christelijk levensinzicht immers ziet den mensch, die aan het gebeuren van zijn tijd leiding geeft, die centraal staat in dien tijd en mede de geschiedenis van dien tijd maakt, instrument in Gods hand. Het gaat uit van de overtuiging, dat Gods bestel de wereld regeert en dat Hij tot de volvoering van Zijn raadsplan met eiken tijd, ook met ónzen tijd, menschen gebruiken wil en menschen toerust met de gaven en de krachten, die noodig zijn. Niet den mensch Colijn ziet het, hoezeer het dien waardeert, maar de gave Gods in den mensch Colijn. En daarom, weergevend Colijns leven, geeft het een inzicht — dat woord is juist heel goed gekozen — een zien in wal God in en door dat leven werken wil voor den tijd.

Zóó stelt, geinige die inleidende woorden, Dr Rullmann zich in op 'zijn stof en zoo ook krijgt zijn boek zijn waarde, een waarde die hooger reikt dan de meest enthousiaste uiting van heldenvereering.

Tegelijk vindt in deze opvatting de groote soberheid van het boek zijn rechtvaardiging. Nergens stijgt het boek tot lyrische lofverheffing of bewonderend toejuichen, ofschoon toch inderdaad Dr Rullmann een oprecht bewonderaar is van Dr Colijn. Integendeel, sober, strak, bijna nuchterfeitelijk zijn al de mededeelingen. Niet in velerlei, bloemrijke woorden wordt het beeld van Dr Colijn opgetrokken, maar uit documenten, uit de samenvoeging van redevoeringen, publicaties, artikelen, schriftuur-fragmenten van den minister uit de onderscheidene perioden van zijn leven. Precies dus wat de inleiding zegt: Dr Colijns leven als spiegel van het leven van dezen tijd.

En dan is Dr Rullmann juist de man, om een biographie in dezieui vorm te geven. iDe nauwkeurige vorscher, de man. die bijzonderheden kent en weet, maar dan in hun eigenlijke waarde en beteekenis voor het groote leven, waarin ze zich afspelen, hel leven van den tijd. In het geheel van historisch gebeuren weet hij, als in een mozaïek, al de stukken en stukjes in te passen, die samen dat gebeuren vormen, elk op zijn plaats en in zijn constructieven invloed. En zoo blijft hij zelf ia dit boek op den achtergrond en is alle schijn van menschverheerlijking uitgesloten — maar zoo ook groeit uit zijn zorgvuldig en met toewijding verrichten arbeid het werkelijke beeld van den man, dien God veelzijdigheid van gaven schonk en eminente bekwaamheid om het werk te verrichten, dat Hij voor hem had beschikt. —

In vier hoofdstukken is het boek ingedeeld.

Het eerste handelt over: „afkomst, jeugd en opleiding van den jongen Colijn". Feitelijke gegevens en anecdotische bijzonderheden wisselen, in de pagina's, die daaraan gewijd zijn, elkaar af. Het tweede vertelt van Colijns leven en bedrijf „in Nederlandsch Indië". Zonder ophef en omhaal, maar misschien juist daardoor te sterker sprekend, beschrijft het de militaire loopbaan van den officier Colijn en zijn belangrijken dienst als burgerlijk bestuurs-anibtenaar. Die Indische Colijn, kranig militair, doortastend bevelvoerder, voorzichtig tacticus, plichtsgetrouw dienaar, is beelemaal de latere Colijn in wording, de man straks van nationale leiding en internationale medebesturing — vooral ook de geloovige en ooimoedige christen, die voor zijn belijdenis pal staat, 'lis niet Dr Rullmann, die dat alles ons, lezers, voor-

25egt, we zien het zelf, uit de meegedeelde feiten!

Het derde, het uitvoerigste, beschrijft de veel-' omvattende taak van Colijn „in Nederland", van zijn intrede in de Kamer tot zijn momenteele positie als leider der regeering, minister van koloniën. Ook hier weer zijn het de documenten, die spreken, de vooi' leder, óók de politieke vijanden, openliggende stukken.

Eindelijk is er het hoofdstuk over Colijns werk „in het buitenland": in China, in Indië als mededirecteur van de Bataafsche, te Geneve en te Londen als diplomaat, werk dat we kennen van hooren zeggen wat betreft het eerste, van eigen 'meeleven in de kranten verslagen, wat aangaat het laatste.

Een lijst van Colijns geschriften, en een serie interessante foto-reproducties zijn toegevoegd aan het boek, dat, hel behoeft nauwelijks uitdrukkelijke vermelding in de inleiding, geheel buiten Dr Colijn zelf om is tot stand gekomen. —

Zoo is RuUmaiuis boek over Dr H. Colijn. Een biographie, die niet verouderen zal, een getuigenis van erkentelijkheid in den vorm van objectieve historiebeschrijving, het boek, zooals de Standaard het kernachtig uitdrukte van een man en een christen over een man en een christen.

Misschien zal het de sensatie-lievenden onder de vermelde 20.000 koopers teleurstellen. Zeker zal het de speurders naar laster-materiaal tegenvallen (want ze vinden niets dan 't omgekeerde). Maar ons, en allen met ons, die in dankbaarheid zich scharen achter Dr Colijn, als den man dien we als den van God gegeven leider erkennen, is het een verrijking, den beschrevene zoowel als den schrijver waardig.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen