OPVOEDING EN ONDERWIJS

Collecten op scbool.

Daar is .al eens meer over te doen geweest. En telkens komen weer de aanvTagen naar de scholen stroomen. Voor allerlei doeleinden wil men wel graag gebruik maken van de kleine collectanten, en de kleine bijdragen, die de schoolkinderen meebrengen — een cent, een halve cent — worden door de groote menigte tot een aardig bedrag'.

'k Herinner mij uit de dagen van den Transvaaloorlog, hoe de kinderen een groot bedrag hebben 'verzameld voor de vrouwen en kinderen in de concentratiekampen van Zuid-Afrika. De jonge gemoederen zijn voor zoo'n doel gemakbelijk warm te maken en met groote bereidwilligheid brachten zo hun penningen op: op een Maandagmorgen haalde ik wel eens een krijtldslje vol centen.

En toch heeft de ervaring, toen opgedaan, mij afkeerig gemaakt van collecten op schoiol. Ik zal verder vertellen. Toen het eerste enthousiasme wat minderde, slonken natuurlijk ook de bijdragen. Dat was nog niet verontrustend. Maar toen ik eens een paar gevallen ging onderzoeken, bleek, dat wel enkele centen, voor het betere doel bestemd, in een snoepwinkel terechtkwamen, 't Is diüdelijk: er is geen behoorlijke controle. De onderwijzer weet niet, welke kinderen wat mee hebben geliregen en de ouders kunnen weer rdet nagaan, of het meegegeven geld wel geheel of gedeeltelijk op de juiste plaats terechtkomt. Hier wordt aan de kinderen een verantwoordelijkheid gegeven, idie velen misschien wel, maar sommigen zeker niet kunnen dragen. En als het aan 'die enkelen nu ge^ lukt, zich Ie bevoordeelen of idingen te koopen, die ze anders niet kunnen bereiken, dan is het voordeel, dat het financieel geeft voor een of ander nuttig doel, zedelijk toch te duur gekocht. Zonder twijfel moeten onze kinderen opgeleid worden tot vertrouwen en besef van verantwoordelijkheid, maar dat moet gebeiiren zooi, idat we op ©en eenvoudige manier kunnen nagaan, of ze het vertrouwen al verdienen. Daarom zal iedere moeder, die haar kind geld heeft toevertrouwid, nagaan of de rekening klopt. Dat geeft het kind bevredigimg en het is een van de machtigste middelen om het kind te doen gevoelen, dat we rekening en verantwoording moeten doen. Er zijn door onattente, slappe moeders hier heel wat fouten begaan. De kinderen keren op die manier liegen, draaien, snoepen, stelen. En daarom mag er aan kinderen geen vertrouwen worden gegeven, zonder dat controle mogelijk is, ook niet bij een cent en een halven cent. Het zit hem juist in de kleine bedragen. Met een gulden weten ze geen raad, maar een paar centen kunnen ze vaak precies gebruiken.

Mijn tweede bezwaar tegen de collecten op school is, dat de ouders het geld geven en niet de kinideren. Als de lünderen het van hun eigen geld gaven, zou het bezwaar geringer zijn. Maar niet zelden isi het een onvrijwillige bijdrage van de ouders voor het doel, waarvoor ze langs anderen weg ook reeds hun bijdrage gaven. Moeder moppert dan wel eens en de jongen moet dan wel erg aandringen: de meester heeft gezegd, dat het erg nooidigi was. Dat vind ik niet de juiste manier. Vooral niet, wanneer het dan gaat met een woord als: „Nou, hier heb je dan nog wat". Of, als het eerste woorf van vader is bij een nieuwe aanvrage: „ZoO', heeft die meester al weer wat te bedelen". Ik kan mij niat voorstellen, dat iemand' met zulk een wijze van geld verzamelen bevredigd is. Nu weet ik, dat wij in dit opzicht aan fijngevoeligheid verliezen. Ik denk hier b.v. aan onze bazarsi, waar voor Christelijke doeleindten geld wordt verzameld. Dat is niet zelden ergerlijk, als er de grabbelton en dergelijke malligheden aan te pas moeten komen. Laten we daarom bij de opvoeding van onze kinderen oppassen. Ze moeten leeren geven, maar geven van zichzelf en mogen daarbij niet in d'e verleidmg komen, van wat hun wordt toevertrouwd, iels achter te houden. De gevoelige consciënüe van het kind moet hier met alle voorzichtigiheid' worden ontzien.

Als derdte bezwaar heb ik nog bij de sehooloollecten gevoeld, dat het arme kind er een nieuwe vernedering opdoet. De rijkere kinderen kunnen veel geven en vinden niet zelden de gelegenheid, om met die groote giften te pronken tolt beschaming van de kinderen, die niet zooveel, of misschien niets kunnen geven. Zoo' iets wou ik zoowel do ai-men als de rijken sparen. Beiden lijden Kchade. En het bewijst temeer, dat het niet die Idnderen, maar de ouders zijn, die geven.

Deze heele kwestie van de sehoolcollecte is een tiitvloeisel van het streven, dat men de school manusje van alles wil maken. Men vindt daar een groot aantal kinderen bijeen en kan nu mooi zijn slag slaan. En daarom geldt mijn vierde bezwaar het karakter, dat de school moet dragen. De school kweekt liefde voor allerlei noodige dingen : noem maar zending, noem maar den nood der Christenheid hier en elders, maar aan het daadwerkelijk lenigen van dien nood kan het kind hog de hand' niet slaan. Geven, dat doet men in het gezin, dat doen vader en moeder en als het Idnd dan ook wat mee wil doen, ook een gave wil laf-i zonderen uit den spaarpot, dan zijn vader en moeder er bij, om er een beetje leiding aan te geven. Dat wordt geven met verstand, onder de nooidigie controle. Het gaat toch niet aan, heel wat ouders, die het in onze dagen moeilijk hebben, voor de pijnlijke noodzakelijkheid te plaatsen, dat ze hun Idnderen niet mee kunnen laten doen aan dingen, die op zichzelf wel noodig en goed zijn, en dat ze dan van die onmacht aan hun kinderen blijk moeten geven.

De school heeft handen vol werk. Ze kan blijkens vele klagers niet eens goed doen, wat ze moet doen. Laten we de school daarom haar rustig werk gimnen, werken aan eigen taak. Denk eens, wat het zeggen wil, dat b.v. 10 Idnderen fouten maken bij een regelmatig weerkeerende collecte. Dat moet worden uitgezocht, gecorrigeerd, (gestraft.

Neen, hoe meer ik er over nadenk, hoe meer üc mij gekant voel tegen collecten op school.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen