Voortgang van de sociale revolutie in onzen tijd

(3 slot)

Ziedaar dan de ontwikkeling, de revolutionaire volte face, in drie jaar voltrokken:

1947: De beslissing in economische aangelegenheden blijft bij den ondernemer, de economische medezeggenschap der arbeiders blijft beperkt tot een recht om op de hoogte te worden gesteld en een recht tot adviseeren. Gezag is een levensvoorwaarde voor de onderneming. Beslissingen moeten snel en doortastend worden genomen. Dat is onmogelijk, wanneer de arbeiders of een vertegenwoordiging hunnerzijds in eeniger-1 e i vorm een medebeslissingsrecht krijgen.

1948: De economische medezeggenschap kan niet meer omvatten dan een recht om op de hoogte te worden gesteld van den gang van zaken in , .. co^mnercieel opzicht en een recht, desgewenscht, om op technisch en economisch terrein adviezen te geven.

Bij de huidige, juridische structuur der onderneming is niet meer mogelijk. Er is echter voor de Christenen der Reformatie alle aanleiding te overwegen, of die structuur geen wijziging behoeft.

1949: Het is thans echter de tijd, om voor de verhoudingen in de ondernemingen, nieuwe rechtsnormen te scheppen. Op den duur zal dit begin van medezeggenschap moeten uitgroeien tot een medebeslissingsrecht, omtrent alle punten, die voor het bestaan en voortbestaan van de onderneming van overwegende beteekenis zijn.

) Eiken dag een draadje, is een hemdsmouv/ in een jaar en zooals men ziet, is zelfs binnen drie jaar het revolutionaire gewaad gereed. Wij zouden hier ook van toepassing kunnen verklaren het Fransche spreekwoord, dat dezelfde gedachte als het Nederlandsche - weergeeft in een ander beeld: Petit a petit l'oiseau fait son nid, hetgeen in vertaling beteekent: beetje voor beetje maakt de vogel zijn nest. Wij denken dan in verband met de zaak, die ons bezig houdt, bepaald aan het koekoeksjong, welk beest, uitgebroed en gevoed in het nest van een ander, de onhebbelijke eigenschap heeft, net zoo lang te ageeren totdat de andere jongen, waarvan het nest is, eruit zijn geworpen.

Men zoekt bij Prof. de Gaay Fortman tevergeefs naar de argumenten, die de conclusie, waartoe hij gekomen blijkt te zijn, moeten ondersteunen en naar de Schriftuurlijk verantwoorde fundeering van hetgeen bij voorstaat en voorstelt.

Onze tijd is er meer één van haastig poneeren dan van grondig argumenteeren. In 1948 kon de schrijver "binnen het kader van zijn artikel, alleen met een aanduiding volstaan. Zijn artikel van 1949 beslaat welgeteld drie en 'n halve bladzijde; waarin in de geciteerde regelen het nieuwe standpunt zonder meer wordt geponeerd, zonder de noodzakelijke, ondersteunende argumenten. Thans is het evenwel geen vage aanduiding meer, maar duidelijke taal, die wordt gesproken. Orgaan-eigendom moet de plaats gaan innemen van particulieren eigendom, wat de zaken betreft.

Hoezeer wij dezen gang van zaken ook betreuren, in zekeren zin zijn wij toch blij voor de klaarheid, die in deze zaak der medezeggenschap is gekomen en dat men thans onverbloemd uitkomt voor het doel, dat men najaagt. Hoogachting voor de personen, noch de overtuiging aangaande de integriteit van de voorstanders dezer gedachten, mag ons weerhouden, om vierkant positie te kiezen tegen deze revolutionaire doelstellingen. Met name geldt dit ook voor Prof. de Gaay Fortman, wien wij zeer erkentelijk zijn voor de persoonlijke toezending van het nummer van „Evangelie en Maatschappij", waarin zijn artikel voorkomt. Hij houde zich ervan overtuigd, dat alleen geboden verweer tegen de revolutie ons deed schrijven als we deden. Wanneer men zijn medemensch met den revolutionairen stroom ziet wegdrijven, heeft men de roeping, hem bij zijn kraag te vatten. Om dat te doen ontzien we het jasje van onze beste vrienden niet.

Bij den gebleken stand van zaken past ons geen andere conclusie dan deze: het masker, al werd het niet bewust gedragen, is afgeworpen. Dat Prof. de Gaay Fortman en met hem het C.N.V. in de m.i. naïeve meening verkeert, dat in deze revolutionaire conceptie nog wel een goede positie zoowel voor aandeelhouder als voor zelfstandigen ondernemer valt te reserveeren, verandert aan dezen gang van zaken niet veel. Het is meer gebleken, dat de Revolutie in haar eindphase, als ze volgroeid is, met dergelijke consideraties wel weet af te rekenen en deze weet op te ruimen. Als het bouwwerk staat, kan het steigerwerk gemist worden.

Ook wanneer wij ons strikt beperken tot het nu reeds gezegde, dan weten wij, dat de knecht tot zijn heer, op voorzeggen van Prof. de Gaay Fortman, op den duur moet gaan zeggen: Patroon, ik beslis met U in alle zaken van overwegende beteekenis voor bestaan en voortbestaan van hetgeen eens Uw zaak wap, maar dat dank zij de nieuwe rechtsvormen en de structuurwijziging, die deze voor Uw zaak brachten, niet meer Uw zaak is, maar die van U en van mij. De knecht is dan geworden tot den geUjke van zijn heer, met hem op diens stoel gezeten.

Nu herinner ik U aan hetgeen eens Mr Groen van Prinsterer schreef in zijn geschrift: „Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap" over de leuzen der Fransche Revolutie: „Eene gelijkheid, welke zich meester maakt van hetgeen eens anderen is. Bén ding weet ik: gij zult niet stelen" (blz. 94). Wellicht begrijpt ge nu, waarom ik boven dit artikel als opschrift plaatste: „Voortgang van de sociale revolutie in onzen tijd".

Mijn broeder en zuster, ^ gij die toch God den Heere behjdt als den Beschikker van Uw leven. Die Uw lot en Uw woning, Uw plaats, stand en rang in de naaatschappij bepaalt, en Die daarbij aan Uw leven grenzen stelt, die gij niet zult overschrijden, voor en aleer gij Uw oor zoudt leenen aan deze revolutionaire ideeen, die, het zij den Heere geklaagd, naar men zegt een nummer van „Evangelie en Maatschappij" tot een speciaal Jubileumnummer helpen maken, wil dan luisteren naar wat eens de man Mozes, gekomen aan het einde van zijn leven, en staande voor de grenzen van het Beloofde Land, zijn volk meegaf als Woord en Bevel des Heeren: Vervloekt zij, die zijns naasten landpale verrukt; en al het volk zal zeggen: men" (Deut. 27 : 17).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen