GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

De schets van Beza (toegift). (Inzake „Amerika”)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De schets van Beza (toegift). (Inzake „Amerika”)

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

vóór we den draad weer opnemen, willen we een , .toegift" geven op wat in ons laatste artikel gezegd is. We gaven daar een klein gedeelte van de schets, de schematische voorstelling, die Beza in den vorm van een teekening of schetskaart heeft opgenomen in zijn Theologische Tractaten. Onze lezers weten nu wel, waar het ons om begonnen is.

Nu heeft één onzer predikanten mij het bizonder groote genoegen gedaan, als verjaardagssouvenir mij aan te bieden een uitstekende fotografische reproductie van diezelfde schets, maar dan niet zooals Beza ze geeft, d.w.z. met allemaal latijnsche woorden, doch zooals ze in een nederlandsche , , vertaling", d.w.z. met nederlandsche woorden, is weergegeven. Was die dominee zoo vriendelijk, aan mij te denken, dan was ik meteen zoo behoorlijk, aan onze lezers te denken; kortom, ik zond de foto door naar Goes, met verzoek, er een cliché van te laten maken voor ons blad. Dat is geschied; zooeven kreeg ik den afdruk. De brief, waarin het geschenk werd toegelicht, is op dit oogenblik niet onder mijn bereik; ik kan dus geen |)izonderheden aangeven omtrent tite! en uitgave en andere bizonderheden van het werk, waaruit de foto genomen is; dat komt nog wel, hoop ik.

Onderaan deze pagina volgt dan de reproductie van de foto.

We zullen probeeren, het oud nederlandsch in nieuwer weer te geven; naast de reproductie volgt dus d e z e l f d e schets, maar dan in nieuwe letter en spelling (hoewel, nog niet de nieuwste ).

Enkele kantteekeningen zijn niet ondienstig. Allereerst : denk bij die „v e r m u r w i n g" aan de Dordtsche Leerregels, III—^IV: durum emollit: het harde hart vermurwt Hij. Voorts:

a) Ook deze reproductie haalt niet in uitbeeldende kracht bij de origineele van Beza. iDie oude drukkers kónden prachtig werk leveren; de schrijvers schreven een wereldtaal (latijn, zoo iets als tegenwoordig engelseh, als taal voor een wetenschappelijk werk), ze konden dus een ruim gebied voor hui} praestaties vinden, werden niet doodgedrukt door socialistische poli­ tiek, konden dus de wereld een duurzamen geestelijken dienst bewijzen, zonder te moeten betalen voor de genoegens van wie hun tijd met brood en spelen doorbrengen, en hadden dus de gelegenheid voor een mooi stuk werk. Deze bewerking van Beza's schets is als drukwerk niet voor eeri tiende deel zoo interessant voor bestudeering tot in de fijnste bijzonderheden, als het origineel (détails n.l. als deze: in de ééne helft worden bij Beza de opschriften verbonden door fijne lijntjes, met b.v. bloemen, en engelenfiguurtjes, in de andere met b.v. slangen en demonenkoppen). Maar goed, men krijgt toch wel een indruk.

b) Geheel volledig evenwel nog niet. Er zijn enkele woorden van Beza weggelaten, b.v. in den kop (beschrijving en verdeeling der oorzaken); ook zijn weggelaten de drie teksten, die Beza opneemt: inks boven: om. 9:21 (of heeft de pottebakker geen macht, bevoegdheid, om uit dezelfde massa of hetzelfde materiaal te maken het eene vat ter eere, het andere ter oneere? ); rechts boven Spr. 16 : 4 (de Heere heeft alles gemaakt om zijns zelfs wille, ook den goddelooze tot den dag des kwaads, volgens bekende, maar wel betwiste vertaling); en, geheel onderaan Rom. 11:36 (o diepte, of hoogte, van de oordeelen Gods! Wie heeft Hem eerst gegeven en het zal hem wedervergolden worden? , eigenüjk dus Rom. 11 : 33, 35).

c) Ook nu lijdt 't recht verstaan der lezers weer onder het feit, dat 't latijn een veel fijner bewerktuigde taal is dan het nederlandsch. Hier staat: verkiezing van hen die door Christus zalig zouden worden, en bij de verwerping: ' die verdorven zouden worden. Dat zou desnoods een remonstrant ook nog kunnen zeggen (al kan hij natuurlijk geen oogenblik die door de schets aangegeven ORDE en PLAATS der besluiten overnemen). Maar Beza's latijn spreekt over verkiezing van hen die te zaligen zijn, of ook wel: verkiezen tot het zaligen in Christus. Bij de verwerping staat het er eigenlijk zóó: verwerpen, en op grond van hun eigen moedwillige schuld verwijzen tot eeuwige straffen.

d) Zoo zijn er meer punten. Maar we gaan eraan voorbij.

Ons houdt vandaag slechts bezig dit ééne, dat wij voor de „amerikaansche" kwesties van beteekenisachten: Beza, supralapsariër, erkent een roeping op voorwaarde, en zegt: d a t i s heelemaal geen gemeene gratie. Kijk maar naar die rechterflank van mijn schets: achter die openbare s e r i e u z e roeping KAN de godd, elijke haat verscholen liggen.

Of ik het óók zoo zeggen zou?

Dat doet hier niet ter zake.

Ik wil alleen maar vragen: zou men in Amerika Beza weigeren als kerklid?

Bij óns zou men hem dankbaar accepteeren, ook al zou men nog eens over zijn constructies, hetzij deze, hetzij gene, theologisch willen nadenken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 6 januari 1951

De Reformatie | 8 Pagina's

De schets van Beza (toegift). (Inzake „Amerika”)

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 6 januari 1951

De Reformatie | 8 Pagina's