Buitenland.

Enigeland. De vrijmaking van de kerk van Wales in he t Parlement.

In Wales heeft verreweg het grootste deel der bevolking den rug toegekeerd aan de Episcopale kerk, zich aansluitende bij ouderscheidene vrije kerken. Toch is tot hiertoe de Episcopale kerk in het genot gebleven van de rijke staatstraktementen enz. enz. Een gelijke toestand heeft in Ierland bestaan, waar de Episcopale kerk slechts een kleine fractie der bevolking omvat; doch ten slotte heeft de disestablishmcHt (d. i. de scheiding van kerk en staat) plaatsgehad, en tot hiertoe hebben wij in geen enkel blad gelezen, dat men het betreurde, dat aan het privilege van de Episcopale kerk een einde is gemaakt. Zoo is dan ook in Schotland en Wales eene agitatie in het leven geroepen om de bevoorrechting van de staatskerk een einde te doen nemen.

En geen wonder, in beide landen heeft het beginsel van de vrije kerk postgevat in veler hart, ja de meerderheid veroverd, en op den duur wordt het dan toch wat al te verdrietig, dat men belastingen opbrengt, ook om zijn geestelijke tegenstanders in staat te stellen, den krijg tegen wat men als waarheid leerde kennen, voort te zetten.

Nu is Wales in het bezit van afgevaardigden, behoorende tot de Whiggs, die de brandende quaestie van hun land in het Parlement weien te brengen. Dinsdag 12 Mei werd althans door den heer Dillwijn eene resolutie aan de orde gesteld ten gunste van «Disestablishment" van de kerk van Engeland. Een groote menigte verdrong zich, om in het Parlementsgebouw de debatten over de voorgestelde resolutie te hooren. Toen de heer Dillwijn begon te spreken, werd hij zeer toegejuicht; de banken, waar de liberalen gezeten zijn, waren gevuld; slechts enkele leden der rainisterieele partij (conservatieven of Tories) waren aanwezig. Hij toonde aan, hoe in het verleden de Staatskerk haar plicht tegenover Wales heeft verwaarloosd. Hare bisschoppen beschouwden het land als een goed jachtveld voor hunne familie en vrienden; de geestelijkheid ging zich dikwijls tebuiten aan sterken drank en maakte zich schuldig aan onzedelijkheid. Het resultaat was natuurlijk, dat het volk in onkunde en godsdienstloosheid toenam. In dit opzicht is er groote verbetering gekomen; doch deze wending was te laat, om

de Episcopale staatskerk te redden. Het volk is uit zijne verachtering opgeheven door mannen, die buiten de kerk gedreven zijn, en verreweg de groote meerderheid van hen'behoorde tot de Nonconformisten (zij die de losmaking der kerk van den staat voorstaan). De Episcopale kerk werd van lieverlee de kerk der landheeren, niet die van het volk, en deze landheeren maakten van hun invloed ' gebruik, om den vrijen kerken afbreuk te doen. De Episcopale kerk werd een proselieten makende kerk; zij kon geen »nationale" genoemd worden. Het door lord Salesbury, Engelands eersten minister, te Newport uitgesproken gevoelen, dat scheiding van kerk en staat met één slag al de middelen, door welke de zegeningen van het Evangelie aan de menschen werden gebracht, zou vernietigen, deed de rijen der liberalen lachen; hij maakte een grooten blunder. De kerk had in vroeger dagen, volgens Dillwyn, in Wales den godsdienst bijna verwoest. Lord Aberdere, zelf een voorstander der Episcopale kerk, verklaarde, dat dit het geval zou geweest zijn, indien de mannen van de vrije kerk niet waren opgetreden. De bisschop van Bangor verklaarde, dat ook wanneer alle Episcopale kerken werden gesloten, al^het volk van Wales een onderkomen in de vrije gemeenschappen vinden kon.

De heer Morgan voerde aan, dat eene staatskerk alleen dan eenigszins kan gerechtvaardigd worden, wanneer de groote meerderheid des volks er toe behoort, en het volk geheel wordt beheerscht door het zedelijk en godsdienstig leven, dat van haar uitgaat. Maar de Episcopale kerk van Wales heeft niet de meerderheid tot hare leden; evenmin oefent zij grooten invloed uit. Wel gaf de spreker toe, dat de Episcopale kerk in zijn land alle moeite deed om het verloren terrein te herwinnen; doch hieruit vloeit het gevaar, dat men, de dissenters (vrije-kerkmannen) bestrijdende, het Evangelie niet prediken of niet in practijk brengen zal.

De conservatieve leden van het Parlement gaven over deze uitdrukking luid hunne ontevredenheid te kennen; doch de heer Morgan wees er op, hoe de mannen van de staatskerk in Wales door vervolging, uitwerping, en

door de menschen in hunne broodwinning te tasten, hun wankelende zaak zochten op te houden. Hij zeide, dat een deken der staatskerk verklaard had, dat, schoon er vele kerken in Wales gebouwd zijn, zij in onderscheidene gevallen ledig bleven staan.

Een der conservatieve leden poogde iets ten gunste van de Staatskerk te zeggen, door er op te wijzen dat haar ledental aangroeide, en iets ten nadeele te uiten van de vrije kerken, door er op te wijzen, dat speculanten maar kerken bouwden en de gemeenten gedrukt werden door den schuldenlast; doch ten gunste van het beginsel: vereeniging van kerk en staat, bracht hij niets bij.

De heer Abraham deelde iets mede uit eigen herinnering. Hij zeide dat er een tijd was, dat de kinderen van ouders, die tot een vrije kerk behoorden, gedwongen werden, des Zondagsmorgens den dienst in het kerkgebouw der Episcopalen bij te wonen; wanneer zij dit weigerden, werden zij gestraft. Menigmaal weende zijne moeder, als zij zag, dat de teekenen der kastijding nog aan zijne hand te zien waren, daar hij weigerachtig bleef den dienst bij te wonen. Hij zeide, dat zijne hand dikwijls gebloed had, door den autoriteiten ongehoorzaam te ïijn en zijne moeder te gehoorzamen.

Toen het op stemmen aankwam, bleken 231 vóór en 284 tegen de vrijmaking van de kerk van Wales te zijn. Nog eenmaal zulk eene overwinning en de mannen van de Staatskerk hebben hun pleit verloren. Als resultaat is althans verkregen, dat nu de vrijmaking van de kerk van Wales op het programma der liberalen staat. Jammer maar, dat een man als Gladstone zijn gewichtige stem niet voor de resolutie verhief. Hiertoe schijnt de grijze staatsman niet te, hebben kunnen komen. Hij bleef afwezig, daar hij zeker zijn staatkundige vrienden niet wilde bestrijden, en evenmin wenschte mede te werken aan den val der Staatskerk, waaraan hij zoozeer verbonden is.

Het behoeft voor onze lezers zeker geen uitvoerig betoog, dat hetgeen in Engeland »liberaal" genoemd wordt, niet te onzent daarvoor doorgaat. Het meest komen de Engelsche liberalen met onze antirevolutionairen overeen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen