Leestafel.

1. C. L, F. VAN SCHELVEN, V. D. M. te WAGENINGEN. IN DEN KRUITDAMP. De vrijmaking van Oude en Nieuwe Weterings kerk verhaald, en van bijlagen en van aanteekeningen voorzien. — J. Zomer. Drukkerij „Vada". Wageningen.

Fraai gedrukt, met breede marge's langs de meer dsn honderd bladzijden, in pompeus formaat, doet dit werk zeer voornaam. Als titel ware zeker zoo iets als: TRACTAAT VAN DE REFOR­ MATIE DER KERK VAN OUDE EN NIEUWE WETERING meer in stijl geweest, doch ook leker minder teekenend dan het ietwat opzichtige: IN DEN KRUITDAMP.

Ds. VAN SCHELVEN, een der meest begaafde en bekwame predikanten onzer Kerk, heeft, zooals aate lezers bekend is, onder veel belangstelling en hooge waardeeriug, onlangs zijn zilveren jabileum gevierd. Het was toch den 3 en Januari 1.1. vijf-en-twintig jaar geleden, dat Qij als predikant, in de HERVORMDE GEMEENTE TE OUDE EN NIEUWE WETERING, werd bevestigd. Naar aanleiding van dezen gedenkdag gaf hij „om te voldoen aan de begeerte van vrienden en bekenden, en aan de beaoefte van zijn eigen hart" dit geschrift in het licht.

Het bedoelt „een onopzettelijk, eenvoudig verhaal te geven van wat er vóór, bij en kort tta de vrijmaking van Oude en Nieuwe Wetetings kerk plaats gevonden heefi". Die vrijmaking is dan de losmaking van de „synodale organisatie, '' met wat daaraan vooraf gmg en op volgde en alzoo is dit werk een bijdrage tot de geschiedenis der DOLEANTIE.

Met begrijpelijke belangstelliog heb ik de beschrijving van dit stuk uit de kerkelijke beweging van vóór vijfentwintig j*ar, gelezen. Ik mag zeggen van a tot z.

Voor wie als ik tot de geestverwanten van den schrijver behoort — en uitsluitend voor hèa schreef hij, — is de lectuur van dit fragment uit de vaderlandsche kerkgeschiedenis een genot.

Het is den auteur toch gelukt in zeer gesoigneerden stijl, waarbij de Wstorische verhaaltrant, zonder van zijn karakter te verliezen, met zijn belletristisch-mooie wendingen en zijn uitingen van gosdaardigen humor aan bekoorlijkheid wint, — een beeld te teekesen dat u het verleden weer klaar en duidelijk voor den geest brengt. En óok is hem gelukt te overwinnen het bezwaar, waartegen hij zoo opzag, „vantichzelf-herhaaldelijk-te-moeten-spreken." Want al mÓ2st dit ook, wijl de Kerk van O. en N. W. onder leiding van haar jeugdigen herder en leeraar „het synodale juk afwierp", door —met voorbeeldigen tact in zijn verhaal steeds de noodige „objectiviteit" te betrachten, doet Ds. V. SCHELVEN het zonder dat het ook maar eenigszins hinderlijk is. Ik kan hem dan ook de verzekering geven, dat wanneer hij zijn vertrouwen uitspreekt, „bij zijn vrienden genoegzaam bekend te zijn om niét als zoeker van eigen eer te worden beschouwd", in die beschouwing, door dezen zijn literairen arbeid niets kèn zijn gewijzigd. Het boek is en blijft op elke bladzijde een waarachtig verhaal der vrijmaking van O. en N, Weterings KERK. Een korte en zakelijke te boekstelling van eiten. Zelfs waar de schrijver, in het eerste hoofdstuk: OEFENSCHOOL, vertelt van i; y« oefenschool, welke hij had in BELGIÉ, als zoon van dien Vader, die daar onder de roomschen, te midden van strijd en vervolging „evangeliseerde", — treedt in dat verhaal de leerling dier oefenschool achter de school zelf terug.

Er gaat van dit voor de kerkelijke beweging der DOLEANTIE ZOO bezielde boek een bezielende kracht uit. Het sterkt in de overtuiging, dat de stuwkracht tot deze beweging niet maar uit de menschen, maar uit God is geweest. En in die overtuiging sterkt het niet alleen hen, die aan deze beweging hebben deelgenomen, maar kè, n het ook sterken een jongere generatie, welke er alleen maar de vrucnten van geniet.

De wensch, die bij velen onder ons meer dan eens opkwam, om een jonger geslacht bekend te maken met wat voor nu 25 jaar is geschied, vindt in dit werk van WAGENINGEN'S prediker, althans voor een deel, zijn vervuUing. Vooreen deel en wel voor een zeer belangrijk deel. Want dit werk verhaalt ons hoe de vrijmaking van WETERINGS Kerk gepaard ging met 'n strijd, die dtór veel zwaarder is geweest en heel wat meer offers gekost beeft dan op menige andere plaats van ons land. De titel dien Ds. v. SCHELVEN voor zijn boek koos, is bij al zijn opzichtigheid, zoo als ik reeds opmerkte, dan ook teekenend.

Dan, „de kruitdamp trok op, " zegt de schrijver, en weldadig doet het aan wanneer hij daarop laat volgen: „de hartstocht in den strijd bedaarde, het persoonlijke in den strijd viel weg; het terrein, waar {met behoud van zelfstandigheid in opvatting van het kerkelijk leven) de Christenen elkaar ontmoeten en met elkander werken kunnen en móeten, werd weer gezocht en betreden.”

Uit dit woord toch spreekt een verre zijn van enghartig hrkisme, gelijk een verre zijn van vahchirenisme uit dat andere spreekt: „strijdvaardig voor de zuiverheid van leer en regeering in Christus kerk hoop ik onveifliuwd tot mijn laatsten snik toe te blijven.”

Worde deze feestgave van den jubilaris, die op zoo jeugdigen leeftijd een der „Vaderenvan de Doleantie" werd en met zijn rijke gaven en gloed van overtuiging nog staat in al de volheid zijnn kracht, door ons gereformeerden met erkentelijkheid aanvaard.

3. HENRY BEETS. TRIUMFEN VAN HET KRUIS. Schetsen der zending onder de heidenen van alle eeuwen en allerlei landen voor ons Hollandsch volk geteekend. — IB. Hulst, Grand Rapids, Michigan, U. S. A.

Mèt zijn boek over ABRAHAM LINCOLN dat ik hier de vorige week besprak, zond Ds. BEETS mij dezen bundel schetsen uit de zending.

De meesten dezer schetsen zijn door hem geschreven voor het blad „DE WACHTER", de andere speciaal voor dit boek.

Het eigenaardige van dit werk is dat het zijn lezer een overzicht van heel de geschiedenis der christelijke zending biedt. De schrijver heeft daartoe zijn stof in vier afdeelingen verdeeld.

Na de Apostolische zending geeft hij eerst schetsen uit DE OUDE GESCHIEDENIS DER ZEN­ DING (100-800), dan uit de MIDDELEEUWSCHB ZENDING (800-1507), verder uit de NIEUWERE GESCHIEDENIS DER ZENDING (1517-1793) en eindelijk uit DE NIEUWSTE GESCHIEDENIS DER HEIDENZENDIKG (1793).

Heeft het alzoo beteekenis als algemeene geschiedenis van de zending, het is voor vele lezers inzonderheid van belang door de schetsen die het geeft uit de zending „der gereformeerde Aftikaanders in het donkere werelddeel" j uit die der „Gereformeerde Kerk in Amerika" in Azië en der „Chr. Geref, Kerk" onder de Indianen.

Als leermiddel voor verdere zendingsstudie laat de schrijver een lijst van werken voorafgaan, die tot op dezen tijd is bijgewerkt.

Het boek laat zich aangenaam lezen, en zal voor menig lezer ten onzent, ook al is de arbeid der zending hem niet geheel vreemd, inzonderheid wat de laatste afdeeling betreft, zijn kennis kunnen verrijken.

3. DR. G. A. NAUTA. NEDERLANDSCH LEESBOEK. iste deel. Sneek. J. F. van Druten. 1911.

Dit werk wil voorzien in de behoefte aan 'n leesboek, aan 'n chrestomathie voor de hoogere inrichtingen van Christelijk onderwijs ten onzent. Bepaaldelijk is gedacht aan christelijke gymnasia, hoogere burgerscholen, kweekscholen en normaallessen.

Mèt DR. G. A. NAUTA, Arroadissements Schoolopziener, belasten zich de heeren J. GRAS, Directeur der Kweekschool met den Bijbel te Gorinchem, G. MEIMA, Leeraar aan de Kweekschool met den Bijbel te Groningen, en J. STRIKWERDA, Hoofd der Bijz. School en Directeur der Bijz. Normaallessen te Bedum, met de samenstelling van deze bloemlezing.

Het 12 deel, dat onlangs bij VAN DRUTEN te Sneek van de pers kwam, bevat, naast stukken proza en pozie van oudere in jongere tijdgenooten, slechts enkele verzen van CATS en BILDERDIJK en een van HUYGENS. Volgende deelen zullen zeker van onze klassieken meer brengen. het dunkt mij een goede greep dat in dit leesboek ook n enkele psalm in verschillende b erijmingen is opgenomen.

Een lijst vna „aanteekeningen” ter verduidelijking van enkele woorden en iets ove4r maat en rijm is aan dit deel toegevoegd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen