Buitenland.

Rusland. Strijd tegen de revolutie met geestelijke wapenen. Een onwillekeurige lofrede op de propaganda der secten.

De opperprocureur der Synode van de Russische Staatskerk is tot de erkenning gekomen, dat de strengste censuur, door den Staat uitgeroepen, niet in staat is de pers van de oppositie van richting te doen veranderen, en dat het daarom eisch des tijds is, den geestelijken strijd met geestelijke wapenen te voeren. De opperprocureur heeft daarom de vraag opgeworpen, of de geestelijkheid in staat zou zijn om met goed gevolg den strijd tegen de verwoestende macht der liberalistische pers te voeren. Men heeft daarop geantwoord, dat dit niet het geval was, er op wijzend dat de pers, die het volk aanzet tot revolutie, over vele groote bladen en over vele boekwinkels beschikt, terwijl de Staat en de Kerk in dit opzicht veel minder kracht kun nen ontwikkelen. Daarom is er besloten aan de Rijksdoema een crediet van 500, 000 roebels te vragen, om een groote uitgeverszaak op te richten» teneinde de aanvallen der tegenstanders uit een godsdienstig en wetenschappelijk standpunt te wederstaan.

Het zou waarlijk te wenschen zijn, wanneer de Russische Staatskerk er eindelijk eens toe kwam om voortaan den geestelijken strijd alleen met geestelijke wapenen te voeren. Tot hiertoe heeft zij in de eerste plaats op de politie en de macht van den Staat gesteund. De Russische Ctaar heeft wel in zijn bekend October-manifest vrijheid van conscientie aan al zijn onderdanen toegezegd, doch door de voorstanders van de StaatskerlÉ wordt er voor geijverd om die vrqbeid zooveel mogelijk te beperken.

Het volgend artikel stond den uden Sept. in de Nov. Wremfa, het voornaamste blad van Rusland, dat door de hoc^ste klass», gelezen wordt:

Terwijl de Kerk verarmt, is het voor een orthodox man zeer pijnlijk te aanschouwen, dat de orthodoxe herders met verbazingwekkende onverschilligheid het verloren gaan van de kudde, die hen omringt, aanzien.

Wij willen niet spreken over de tallooze steden en dorpen in Rusland, waar de sectatische propaganda zich nestelde, wij willen ons bepalen tot de hoofdstad. Vele juren geleden bouwde Mevr. Tchertkoff op het eind van de Bolshoiilaan midden in een schaduwrijken tuin een zaal voor samenkomsten van „Evangelische Christenen" of „Pashkorieten". Deze zaal bestaat nog. Van hier uit ging de propaganda door geheel St. Petersburg.

De eerste predikers kwamen uit de aristocratie voort, als de heer Pashkofif, mevr. Tcherkkofi, mej. Ponker en bekende sectarische predikers van het buitenland, doch later, toen de propaganda verder om zich greep, stonden er predikers en onderwijzers uit het volk op. Het werk kwam tot bloei.

De autoriteiten van de Staatskerk werden, doordat de beweging toenam, er op bedacht den invloed van de secte tegen te gaan. De Orthodoxe priesters organiseerden groote meetings in deze kwartieren, waarbij kerkliederen gezongen en ook voordrachten met lichtbeelden werden gehouden. Groote giften kwamen daarvoor in en een tehuis voor arme kinderen van het district kon gesticht worden. De samenkomsten werden druk bezocht. De kinderen werden in het tehuis in de Orthodoxe leer onderwezen. In een zaal van het huis ging men meetings voor de lagere volksklassen houden. Maar de geestdrift van de stichters van dit goed werk bekoelde spoedig. De samenkomsten werden steeds minder bezocht en hielden ten slotte geheel op. Het tehuis bestaat nog als eene philantropische inrichting, maar ik vrees dat er hoegenaamd geen kracht tot bestrijding van het sectarisme van uitgaat.

Middelerwijl werden de sectarissen ziek. Aan het hoofd der Evangelische christenen kwam een energiek ingenieur J. S. Rokhano£f te staan, terwijl de Baptisten, die veel op hen gelijken, zich schaarden om den predikant Fetler, een Let van geboorte, die zijn opleiding op een Bapt. college van Engeland ontving. Beide leiders verspreidden in korten tijd een geheel netwerk van „Bedehuizen" over St. Petersburg. Dit alles gebeurde kort na de, Ocioberrampen, die in 1905 over Rusland kwamen. De tijd was daarvoor gunstig. De revolutionaire golf, die over het Russische volk ging, viel neder, en maakte dat de Russische maatschappij hoe ook in zake de staatkunde teleurgesteld, van laag tot laag bezield werd met een vurige begeerte om God te zoeken. De pers pleitte voor een herleving van de kerk, voor de noodzakelijkheid om tot de oude parochiale indeeling weder te keeren, voor de saamrceping van een Kerk-Concilie en de vernieuwing van het Patriarchaat. Maar de orthodoxe priesters, die gebruik hadden moeten maken van de gelegenheid die hun gegeven werd door de ontwaking van het Godsdienstig leven en door het verlangen naar kerkelijk leven, deden niets; waarschijnlijk om de rust die eeuwen lang geduurd had, niet te verstoren.

De heer Fetler begaf zich met een handvol volgers met alle kracht aan den arbeid. Hij predikte in verschillende deelen van de stad en in de buitenwijken in warme taal het Evangelie. De samenkomsten, vooral die in de Tenisheff Concert Hall («raar zij nog gehouden worden), werden door duizenden bijgewoond. Het resultaat van het door hem gewekte enthousiasme was, dat zij, die voor het eerst daar kwamen, geregelde bezoekers werden, en ten slotte de nieuwe leer aannamen. Zoo werden de rijen der Baptisten en Evangelischen steeds versterkt.

Deze leer is des te gevaarlijker, omdat zij voorgestaan wordt door allen, beginnende met den predikant tot den eenvoudigste der gemeente, mannen, vrouwen en kinderen. De prediking heeft overal plaats, in trams, spoorwegcoupés, fabrieken, gevangenissen, nachtasylen, scholen enz. De leden der gemeente hebben zooveel ijver, dat zij zelfs de huizen binnengaan, ten einde uitnoodigingen tot het bijwonen hunner meetings te verspreiden. Zij begonnen ook een werk onder gevallen vrouwen. Uit hunne verslagen blijkt, dat hun werk niet te vergeefsch was In korten tijd verzamelde de predikant Fetler zooveel geld, dat hij met behulp van gaven van Eogelsche en Amerikaansche Baptisten een landgoed kocht. Daarin vestigde hij een drukkerij, die de de tractaten en blaadjes levert welke door Rusland verspreid worden. En daarin werd ook een eetzaal voor studenten en werklieden gebouwd. Ook werd in hetzelfde landgoed een zaal die 2000 personen kan bevatten, gebouwd."

Ten slotte klaagt de schrijver Ysoree Grigoiyeff er over, dat de priesters der Grieksche Kerk moeten zien dat hunne kerkgebouwen ledig staan, terwijl de bedehuizen der Sectarissen vol loopen, en spoort hij de dienaren der Staatskerk aan, hun beste sprekers te gebruiken om de massa's die de nationale kerk den rug toekeeren, daartoe terug te brengen.

Wij zien uit dit alles, dat hetgeen als critiek of afkeuring bedoeld werd, meer is gaan gelijken op een lofspraak.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen