De verhouding tusschen het recht, den staat en de overheid - pagina 9

11 Deze justitia heet echter voor den jurist onverschillig, r), Daarmede heeft hij niets te maken. Toch licht de schrij­ ver op eene andere plaats 2) een tip van den sluier op om te doen zien wat de verborgen drijfveer van den staat zijn moet. Dezelfde aequitas of justitia, die zich als onverschillig voor den jurist aan zijn oog onttrok, treedt onder een anderen naam weer te voorschijn. De norm voor „de wetgevende macht, de geefster van rechtsre­ gelen bij uitnemendheid", is bij de vaststelling van wet­ ten enkel en alleen de »utilitas publica." Slechts met deze heeft zij te rade te gaan en de utilitas privata ter zijde te laten. Deze laatste is geheel onderworpen aan het algemeen belang en om haar bekommeren zich geen natuurrecht, geen ordinantiën Gods, geen aequitas of justitia! De regelen door billijkheid en rechtvaardigheid voorgeschreven binden den Staat niet langer, als deze met de utilitas privata in aanraking komt. Mocht de wetgever eenmaal tot het in­ zicht komen dat de bijzondere eigendom strijdig is met het algemeen belang, dan, zoo zegt Mr. Loeff, en velen stemmen dit toe, zou hij niet alleen het recht hebben, maar zou ook de zedelijke verplichting op hem rusten dien op te heffen 3). Want daar »júist in dat algemeen

l)

L z. p .

2) b l . 1 8 .

3 ) W i e zich met deze b e w i j s v o e r i n g niet k a n v e r e e n i g e n n a a r d e o n t e i g e n i n g ten van

den

eigendom

a l g e m e e n e n nutte,

slechts

een

tusschen

quantitatief,

niet

wordt verwezen

w e l k e en d e een

qualitatief

opheffing verschil

bestaat. D a t het

omgekeerde

w a a r is blijkt juist

uit d e v e r p l i c h t e s c h a d e l o o s s t e l ­

l i n g , w e l k e r t o e k e n n i n g in lijnrechten strijd is m e t d e t h e o r i e ten

door

den

staat

algemeenen

nutte

stelling

d e staat

om

dat

bestaande

geschonken

berust het

en g e n o m e n w o r d e n .

d a n o o k niet o p de d o o r M r . recht s c h e p t , m a a r o p de

dat d e r e c h ­

D e o n t e i g e n i n g ten LoefiF a a n g e n o m e n

r o e p i n g v a n den

staat

g e s c h i l l e n te b e s l e c h t e n , en, w a a r t w e e b e l a n g e n m e t e l k a n ­

der in b o t s i n g k o m e n , te b e s l i s s e n w e l k v a n d i e t w e e v o o r het a n d e r e m o e t wijken.

C f u i t v o e r i g e r J h r . M r . A . F . d e S a v o r n i n L o h m a n . G e z a g en

heid, b e p a a l d e l i j k b l . 2 0 9 . v . v.

Vrij­

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen