De hoogste vrijheid - pagina 19

'$WM^I:^0iZ~^'

DE HOOGSTE VRIJHEID."

17

aangevoerd. Het beginsel van staatsrecht, waarop ik zoo even doelde, leidt logisch tot exclusivisme; als de Staat een persoon is, houdt de individu op een persoon te zijn; op dit punt valt het pantheïsme, dat hetzelfde beweert, samen met het systeem van den staatsgodsdienst i). Maar ook al verwerpt men elke beschouwing, die tot verpersoonlijking van den Staat leidt, bestaan er tegen de toekenning van volkomen rechtsgelijkheid op geestelijk gebied zeer groote bezwaren. Moet men aan de secte der Naaktloopers, of aan die der Mormonen volkomen vrijheid laten om naar hunne godsdienstbegrippen te leven, of het verbranden van levenden ter eere van afgestorvenen veroorloven, alleen omdat dit gebruik op godsdienstige overtuigingen berust? Zoo ja, dan komt men noodzakelijk tot de theorie der anarchisten, die alle gezag ontkennen, en die, gelukte het hun ooit het roer van het schip van staat te verbrijzelen, de mcnschelijke maatschappij zouden verkeeren in eene beestewereld, maar in eene beestewereld die het fijne instinct zou missen, waardoor ook de bestaande dierenwereld naar Gods plan wordt beheerscht en in toom gehouden. Zoo neen, dan is in beginsel de godsdienstvrijheid weg, want wat baat het om b.v. met Vinet 2) te verzekeren, dat men alleen eene vrijheid wil, die de beperkingen van de maatschappelijke moraal aanvaardt ? Immers berusten die beperkingen, die zedelijkheidsbegrippen, vaak juist op godsdienstige overtuiging, kunnen zij althans daarmee niet in strijd zijn. Gelukte het den Mormonen of den Naaktloopers maar eerst hunne godsdienstige gevoelens algemeen ingang te doen vinden, dan zoude weldra de natie in hunne begrippen omtrent het huwelijk of de eerbaarheid niets aan.stootelijks meer vinden, noch ze in strijd achten met de sociale moraal. i) Vinet, Essai sur la manifestation des convictions religieuses et sur la separation de l'Eglise et de FEtat, Paris 1842, p. 410: „Quand l'Etat est une personne, l'individu cesse de l'êti'e; Ie pantheïsme, qui ne pretend pas autre chose, se rencontre sur ce point avec Ie système de la religion d'Etat. 2) Essai sur la conscience et sur la liberté religieuse. Geneve. 1829. p. 73, „Est-ce une liberté qui n'accepte pas même les restrictions de la morale sociale ? ou bien est-ce une liberté qui embrasse tous les actes, tous les rites et tous les discours que cette morale ne reprouve pas? Évidemment l'auteur n'a en vue que la seconde." Zoo ook zegt Milton: „that also which is impious or evil absolutely either against faith or manners, no lav? can possibly permit, that intends not to unlaw itself." Areopagitica, 1. 1. p. 97, 2

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen