De verflauwing der grenzen - pagina 36

34 „braaf" door „fatsoenlijk", „fatsoenlijk" door „net", een woord niet aan u, maar aan uw kleed ontleend, vervangen. En hoe kon dit anders, waar de stoutste denkers onzer eeuw goed en kwaad herleid hebben tot een gradueel verschil; de wet voor het zedelijk leven autonoom door het subject laten geven; aldus alle zedelijk begrip van zijn absoluut karakter wordt beroofd; het aesthetische ten koste van het ethische wordt verheven ; en de leer dat ook het zinlijk leven zijn eischen moet vervuld zien, : n de daken gepredikt wordt 139). Staat de grens tusschen waarheid en leugen nog vast ? Is nog uit te maken wat eerlijk is ? W a t is nog recht, zoo niet het droit du plus fori ? Wie scheidt roof van eigendom ? Bovenal waar ligt de grens, die schuld van noodlot, toerekenbaarheid van onweerstaanbare neiging afscheidt? Maar immers Buckle heeft het statistisch aangetoond, er moeien elk jaar zooveel echtbreuken, zooveel verwondingen, zooveel moorden met den dolk, zooveel andere met het pistool en zooveel weer door verworging plaats hebben 140). Dat is alles het ééne, heel het rad des levens rusteloos omwentelende proces, waardoor het van de realiteit naar het ideaal gaat. En hoe verwondert ge u dan nog, dat zeker min eervol bekend accijns al hooger oploopt; de veile vrouw steeds schaamteloozer om zich grijpt; en onze eens spreekwoordelijke oudHoUandsche soliditeit zich op de wereldmarkt begraaft in de legende, Israël zong eens: Ik heb lief, want de Heere hoort mij; onze eeuw bazelt van aliruïsme^ omdat het ik te zwak is, om hartgrondig egoïstisch te zijn 141). En waar dan de noumena zich in de oneindige verte terugtrekken en op al onmetelijker afstand terugdeinzen achter de altoos wiegelende Phenomena, en er geen Pontifex meer opstaat, die u dezen afstand overbrugt, noch een Curtius die zich in die klove werpt, daar spreekt men dan ja nog van poëzie, v a n e e n poëzie die met haar duizende gestalten dit oneindig ledig overzweven zal, maar vergeet dat juist alle poëzie, om haar symbolen te vinden, van de tegenstelling tusschen het geestelijke en natuurlijke moet ujtgaan. Zie dan ook maar wie thans op den Parnassus de zetels innemen, waarop eens een Vondel blonk, een Bilderdijk schitterde en waarbij neergeknield een Da Costa

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen