Zonde en recht - pagina 76

70 hoc ipso fatentur, non extituram, quoniam imperium directivum est ignis frigidus." De laatste onderscheiding tusschen directivum en coactivum of co'ércitivum komt ook telkens voor in den later te behandelen strijd over de vraag, of de Overheid aan de wetten is gebonden. Dat Thomasius zich een imperium directivum niet kan denken, is wel begrijpelijk bij hem, die juist zoo nauw verband tusschen recht en dwang heeft gelegd. 28) De officio hominis et civis juxta legem naturalem^ lib. I, cap. 3 § 11. 29) Gesckichte der socialen Bewegung in Frankreich unsere Tage, 2de ujtg. dl. I, bl. 30.

von i'jSg bis auf

30) La criminalité ;politique (1895), blz. 50. Proal wijst er op, blz. 71, hoe tal van schrijvers in onze dagen de beschuldigingen van Rousseau, Holbach, Diderot, herhalen, en instemmen met het woord van Cabet in zijn Voyage en Icarie: »tous les vices sont la faute et la crime de la société." ï»L'homme pauvre, écrit Ie Dr. Buchner, un des auteurs favoris de Vaillant, ne connait pas d'autre voie que Ie crime pour se tirer d'affaire; il est victime de sa situation." Tous ces sophismes on les retrouve dans les interrogatoires des accuses anarchistes." »Les déclassés, les rates, les impuissants, les ambitieux qui ont des deceptions, détestent la société, parce qu'ils ne peuvent y avoir une place qui soit en rapport avec leurs convoitises." (blz. 73) 31) Naar zijn deïstischen trant schrijft hij: »il est évident, par la lecture des livres sacres, que Ie premier homme, ayant regu immédiatement de Dieu les lumières et des préceptes, n'était point lui-même dans eet état, et qu'en ajoutant aux écrits de Moïse la foi que leur doit tout philosophe chrétien, il faut nier que, même avant Ie deluge, les hommes se soient jamais trouvés dans Ie pur état de nature, a moins qu'ils n'y soient retombés par quelque evenement extraordinaire: paradoxe fort embarassant è, défendre et tout è. fait impossible &, prouver." In den eigenlijken staat der natuur is van samenleving, van huisgezin, van eenigen duurzamen band tusschen man en vrouw geen sprake. Ieder leeft op en voor zich zelf. Alle aanraking is tot enkele oogenblikken beperkt. De mensch beschermt zich tegen de koude met eene dierenhuid; voedt zich met eikels; lescht zijn dorst aan de beek, en vleit zich ter ruste onder den boom, met welks vruchten hij zich straks heeft verzadigd. Gewend aan en gehard door allerlei weersgesteldheid; gestaald ten gevolge van allerlei vermoeienis; genoopt zonder eenig middel van verweer buiten eigen lichaamskracht zich te verdedigen tegen het wild gedierte des velds, is hij gezond en werd zijne kracht nog niet door werktuigen verslapt. Van krankheid verschoond, zou hij evenals de dieren slechts de zwakheid van het begin des levens en den ouderdom kennen. Immers zijn ook de lichaamskwalen het gevolg van de maatschappij; voor een goed deel van den arbeid, die eerst in en met haar wordt geboren, met name van de inspannende geestelijke werkzaamheid. Indien de natuur »nous a des-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen