Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 105

97 est non fuisse pro sententia dicturum. Nee tarnen est cur vestri homines adeo exasperentur, si libertate nostra ut ecclesiae aedificatio postulat, utimur: quemadmodum nee vicissim praeiudicio vobis esse morem nostrum aequum est."J «Vides in toto historiae contextu, nihil fuisse recens inductum, sed ecclesiae consuetudinem, quae malo exemplo per tumultum eversa fuerat, revocatam: et tamen id praeter meam opinionem accidisse. Nee vero haec sola fuit ecclesia, quae nullas praeterquam diei septimi ferias retinuerit. Argentorati enim idem olim institutum erat. Ego adveniens ordinem bene compositum turbare non debui. Qui nunc etiam, quum postliminio revocatus est, mihi non videtur esse tanta ofFensionis causa. Si quid tamen culpae esset, inique faciunt qui me subiiciunt alieni facti reum." Toen de quaestie, die in Geneve over de onderhouding der »vier groote feestdagen" bestaan had, in 1550 opgelost was door vernieuwde afschaffing, was de overheid van Bern, waar men nu op dit en op nog een paar minder belangrijke punten van Geneve verschilde, volstrekt niet geneigd om te dezen aanzien de vrijheid van de Kerk aldaar te erkennen; en zij deed wat in haar vermogen was, om te beletten, dat de onder haar ressorteerende Kerken en personen met de Kerk te Geneve ook maar eenige gemeenschap zouden onderhouden. Het kwam er zelfs toe, dat zij in een officieel schrijven aan de Geneefsche overheid verklaarde, dat men nu, wegens die verscheidenheid in kerkelijke gebruiken, in Bern en in Geneve twee verschillende religies had (brief van 23 Jan. '53); dat zij geene Geneefsche predikanten op haar grondgebied wilde laten dienstdoen, noch ook hare predikanten in Geneve (t. a. p.); en dat zij allen, die op Berner grondgebied woonden, met zware straffen bedreigde, indien zij in Geneve, volgens de daar ingevoerde gebruiken, aan het Avondmaal gingen deelnemen (ordonnantie van 26 Jan. '55; zie voorts hierboven, noot 28, blz. 79) In dien strijd nu werd ook De Saint-André betrokken, doordat hij als Geneefsch buitenpredikant voor Jussy tevens het naburige Fontenay (of Foncenex) te bedienen had, en dit op het Berner grondgebied gelegen was. Wat in de stukken van dien tijd over dit conflict wordt medegedeeld (in de «Registres du Conseil", Calv. Ofp., Vol. 21, uit de notulen van 9, 11, 23 en 26 Febr., 7, 10, 14, 21 en 24 Maart, 8, 12 en 25 April, en 21 Nov. '52; in vertoogen aan de Berner overheid, van Calvijn van Febr. '52, Calv. Opp., Vol. 14, p. 289 en Vol. 15, p. 541, en van de Geneefsche predikanten van Maart '52, Calv. Opp., Vol. 20, p. 405; en in de brieven van Calvijn aan Farel van 27 Jan., van Farel aan Calvijn van 6 Febr., en van Haller aan Bullinger van het einde van Febr. '52), komt kortelijk hierop neer. In 1551 had De Saint-André op Zondag 27 Dec. eene predikbeurt in Fontenay te vervullen; en daar dit de Zondag na Kerstmis was, terwijl men in dit dorpje gehecht was aan de Berner gewoonte om juist op Kerstdag het Avondmaal te vieren, vond hij hierin aanleiding om nog al sterk tegen 7

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen