Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 40

34

samenspannen tegen onze overheid, en in geen geval willen wij bij Frankrijk geannexeerd worden 92). Hoe zou het nu in die omstandigheden ook maar mogelijk geweest zijn, dat juist predikers uit Frankrijk hier de geesten op eens zouden hebben omgezet? Eerder is er voor het omgekeerde iets te zeggen. Nederlandsche predikers, die in Frankrijk voor de Reformatie gearbeid hebben, zijn er zeker wel aan te wijzen, reeds van 1525 af, en daaronder ook wel, die hier of daar inderdaad het Calvinisme gebracht hebben 93). En nu zou het zeker niet aangaan, hier van bijzondere gevallen tot het algemeene te besluiten, door te zeggen, dat Frankrijk van hier uit Calvinistisch gemaakt is. Maar dat zou toch veel eerder te verdedigen zijn, dan het tegenovergestelde. Die „vurige veldpredikers uit het Zuiden van Frankrijk", die hier de Hervorming in den geest der Hugenoten het eerst zouden hebben ingebracht, bestaan enkel in de verbeelding der geschiedschrijvers. De geschiedenis zelve kent ze niet. Of, ja toch: er is één te noemen, die uit Frankrijk was, en die hier zulken invloed gehad heeft; en die ééne is geweest: Calvijn zelf. En die invloed is geoefend, niet doordat hijzelf dien met opzet gezocht heeft, maar doordat zijn werk hier al vroeg is bekend geworden, en toen Nederlandsche hoofden en harten zich terstond en bij toeneming tot die opvatting van de Reformatie voelden aangetrokken. Wat door Gods genade juist aan hem in bijzondere mate gegeven was: die besliste erkenning van Gods Souvereiniteit, die onvoorwaardelijke onderwerping aan de Heilige Schrift, die diepte in de opvatting van de waarheid, die klaarheid in hare formuleering, en die onbeperkte toepassing op het leven; dat heeft door diezelfde genade juist hier bijzonderen weerklank gevonden. Van de Nederlandsche Reformatie is het eigen karakter, voor zooveel men daarvan spreken kan: niet de godsdienstige oppervlakkigheid van het Humanisme, niet de nuchtere verstandelijkheid van het zoogenaamde Zwinglianisme, niet de traagheid van het kerkelijk Conservatisme, noch ook de losbandigheid of de bandeloosheid van het Anabaptisme of het Libertinisme, maar veeleer het beginsel dat dat alles reeds vroeg overwonnen heeft, het beginsel dat belichaamd was in het Calvinisme, naar den diepen, veelomvattenden zin

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen