Het woord, zijn oorsprong en zijne uitlegging - pagina 45
Rede gehouden bij de overdracht van het Rectoraat aan de Vrije Universiteit
39 Wat zou hij wel gezegd hebben, wanneer hem ook nog de eisch gesteld ware, de studie der psychologie bij de interpretatie der schrijvers niet te verwaarloozen? Op goeden grond had hij kunnen beweren, dat de psychologen minder op de grammatica letten, dan wel op allerlei verschijnselen, die op het hypothetische ontstaan der taal, meer dan op de eenmaal in bepaalde vormen gegroeide taal, betrekking hebben. En toch, M. H., hebben de philologen met dankbaarheid hunne vensters te openen voor het licht, dat uit de linguistisch-psychologische studie der taal in onze vertrekken wil doordringen. Wij behoeven niet den philologischen arbeid der eeuwen, die onmiddellijk aan de onze voorafgingen, gering te schatten; wij kunnen en mogen dat niet; maar evenmin mogen wij voorbijzien, dat de philologie uit haren aard gevaar loopt te worden wat men „een papieren wetenschap" zou kunnen noemen, terwijl zij meer dan eenig andere eene wetenschap yan den geest en het levende woord, den logos, behoort te zijn. Het levende woord, dat is, zooals ik zeide, de zin, de gedachte. Hoever de eenheid van den zin zich uitstrekt, is moeilijk aan te geven en toch voor de uitlegging dikwijls een vraag van groote beteekenis, omdat door die eenheid de grammatische functies bepaald worden. Wundt definieert op zijn psychologisch standpunt den zin als „den sprachlichen Ausdruck für die willktirUche Gliederung einer Gesammtvorstellung in ihre in logische Beziehungen zu einander gesetzten Bestandtheile" ^^), wat
ons niet verder brengt, daar het de vraag is, hoe
ver
de
inhoud
der
„Gesammtvorstellung"
gaat,
wat
er
buiten en wat er binnen valt; daarenboven staan in de rede ook de „Gesammtvorstellungen" weder met elkander in zulk een
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1908
Rectorale redes | 84 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1908
Rectorale redes | 84 Pagina's