REFORMATORISCHE WENSCHEN.

V (Slot).

Proeve van Oraanisatie.

De Pieformatie mag gee'n symptomatische, maar behoort een centrale te zijn.

Waar er onderscheid dient gemaakt tussclien reformatorische ce'nirum-en omtrek-wensohen, ciaar dient ervoor gewaakt, aat de juiste verhouding tusschen beido bewaard blijve.

In het centrum van alle Reformatie staiit de waarheid Gods. Aan de actie, welke daarmee rechtstreeks i'n verband staat, moet , .Qjizè, i, ïV.opr, n< )..%öisfe kracht besleed. j^f^g^ïspSSpt.

Stuaie. kan bij; de Reformatie riiet worden genüst' Het initiatief tot' reformatie ging steeas van den ge-Ef.'.dserds uit.

Eveiiwel verkeert de studie onder ons nog in dat stadium, dat wij tot ee'nigszins diep ingrijpende refor-, ...„.-.: .--matie-iiizake het belijden van de waarheid Gods IE^^; • , hiet gereed zijn.

Hierbij mogeii wij ons niet neerleggen. Wij mogen er ons niet afmaken met een „de tijd is nog niet rijp". God wil ons als middelen gebruiken om den tijd te doeh rijpen. Waarom is Rome ons op studiegebied i'n zoo menig opzicht voor? Door haar, organisatie. Daarom moeteh wij op goed ingerichte organisatie aansturen.

Eischt de liefde tot de waarïïeid Gfods, dat de achterstand, welfee ten deze bestaat, spoedig woTde ingehaald, wij Iconden hiervoor geen bieter middel aanwijzen dan o.r'gamsatie.

Nu taag echter „oirganisatie" voor ons geen tooverteïm worden, evenals op sociaal gebied de „sO'Ciaüisatie”.

Wie ziulk een idee oppjert, is er niet mee af er een woord voor te hebben nitgevonden.

Op heim rust ook' de last, haar nader uit ite werten en haar praktische uitvoerbaarheid aan. te toonen.

Zal weifkelijk onze refo-rmatorisohe actie vruchtbaar 'zijln, dan moeten we ons van het woordenspel onthouden.

Ook imoigen we hij onze praktische voorstellen niet uitgaan van de gedadite, dat • we alle menscheti met één slag voor onze gevoelens kunnen winnen. Men behoort van meetaf op bezwaren en tegenstand bedacht te zijn.

Maar we moeten ook tastbaar maken hoe met een betrekkelijk klein getal gelijkwillenden ons woord is om te scheppen in daad.

Bewijst dan de uitkomst, dat we niet met een klein, maar met een groot getal den opmarsoh beginnen, 'zoo valt dit mee en kan dit niet anders dan onze actie ten goede .komien.

Heeft Imén er , alzöo recht op, dat wij onze organisatie-gedachte uitwerken, aan den anderen kant hebben we te zlorgen, dat wij weer niet te zeer in détails afdalen.

Het ial te minutieus doorgedachte is niet praktisch meer.

Want zoodra men aan de verwerkelijking toe is, doetoen er facioren op, Hvaarop men niet had gerekend, en oiok niet kon rekenen en de mooie opzet moet geheel worden gevdjzigd.

Het is geheel iets anders of gij met levend dan wel met dpiod materiaal actie voert.

Een houwmeester kan het paleis, waarvan de bouw hem is Oipigedragen, tot in onderdeelen op papier zetten. Hijlkan de bouwstoffen laten houwen en hakken, gelijk hij wil.

Maar in de organisatie van mensohen draagt het zich anders toe.

Daarenboven levert al te nauwkeurige détailleering ook dit gevaar op, dat enkele détails som­ migen niet behagen, en dat deze om die détails het geheel verwerpen. De gave der amendeering is niet ieders deel.

Wij willen dan trachten hier een proeve van organisatie te geven, die niet in algemeenheden blijft hangen, maar zich evenmin aan de k'onsekwentst denkbare verbijzondering waagt.

Voof zulk' een organisatie zou men een vereeniging in het leven kunnen roiepen, welke alle man van studie, , die op den grondslag der Gereformeerde belijdenis staat, tot zich noodde om gezamenlijk de waarheid Gods zich dieper in te denken en te verbreiden.

Vanzelf zon zoo'n vereeniging zich in verschillende secties moeten splitsen, waarvan elk zich een terrein koos, - waarop' de leden vertrouwd zijn.

Het is tou eenmaal niemand gegaven het geheele terrein der wetenschap te overzien.

Aan deze verdeeling in secties zól^'-Ée-'ï^üTiK? *! teitsindeehng-onzer universiteiten ten grondslag •gelegd kunnen worden, terwijl'zich naar de verschillende vakken, die in iedere faculteit meer op den voorgrond treden, sub^seoties zouden moeten vormen.

A1 die seGiS^^^^Pfrifïli%r'*%iSl^ïf^ lecretaris. Deze'^^^^^ïtt'^-i 'en secretarissen bespreken met het'cehtrale bestuur der vereeniging de kwesties, welke in hooge mate actueel geacht moeten worden en waarop nader onderzoek gebiedend is.

In de seeüevergaderingen dan worden deze punten voorgedragen en door onderling overleg wordt een werkverdeeling vastgesteld. De datum wordt bepaald, waarop ieder de resultaten van zijn onderzoek heeft mede te deielen.

Een fonds wordt gevormd om de meest interessante vondsten door den druk vast te leggen.

In verband hiermee wordt beraadslaagd, hoe de vruchten van studie onder ons Gereformeerde volk kunnen worden gebracht en oiok onder andersdenkenden gepropageerd.

Het pDpulariseeren van onze beginselen en wat daaruit 'werd afgeleid ten opzichte van de feiten der werkehj^kheid, mag niet een ondergeschikt doel van zulk een vereeniging-zijn, maar moet steeds - in het oog gehouden.

Het maig haar niet te doen zijn om een groote groep geleerde „binnenvelters" te kweeken, maar zij is Van haar taak niet ontslagen vóór en alleex de waarheid iGods in nieuwen glans voor onze Gerefoirmeerde christenen fonkelt en in uitbouw van belij'denis, krachtige - apologetiek en anderszins pracitische vrucht - ahverpt.

Zietdaar een plan in g'roiote lijnen.

Wat (hierin aanlokt, is de ruime vrijheid, waarop het gebaseerd is.

Daarin ligt oip zichzelf een waarborg yoor hartelijke samenwerking.

Ér is echter een maar.

Zulk een plan laat zich alleen realiseeren, als de geestelijke noo-d onze mannen van studie heeft doorsidderd.

' Zijn wij zoover?

' Ik vrees.

Maar daarom vrees ik ook, dat dit plan vooreerst mooi zal blijven op 't papier.

Zoeken we daarom maar dadelijk een ander.

Het andere plan, dat ons voor oogen staat, is veel eenvoudiger.

Het heeft bij) voorbaat dit vóór, dat het zich aansluit bij , wat reeds bestaat.

En dat is niet het eenige voordeel.

Er zijln er onderscheidene te noemen.

We feouden n.l. de organisatie willen sam'enwteven met Universiteit en Theologische School.

Thans snijdt doctors-of candidaatsbul feitelijk de relatie tusschen den gestudeerde en de inrichting voor Hooger Onderwijs door.

Maar de organisatie, die ik op het oog heb, zou bedoelen de relatie te laten voortbestaan, zij het dan in gewijzigden vorm' natuurlijk.

Veilig mag als regel worden aangenomen, dat de professoren het erf der.wetenschapj en inzonderheid vaar de Avetenschap welke zij doceeren, het best overzien.

Zij kennen , als weinig anderen de vraagstukken, die zich opdoen en oplossing eisiahen.

Als mannen, die voeling houden met de pjra'ktijk, weten zij wat 'teerst voorziening vordert.

Zij yijn het, dunkt mij, die als leiders der ollgaiiisatie zijn aangewezen.

Daarom zou ik gaarne zien, dat wanneer een jonge man universiteit of school verliet, door de ptofessoren de noodige stappen werden gedaan om' hem voor de wetenschappelijke studie te behouden.

Ook hierijij! zou de afgestudeerde natuurlijk eigen aanleg en voorliefde moeten volgen.

Hij z'oia nooit • anders dan Van harte een .taak' , op zioh moeten nemen.

Bij den geproanoveerde zou zich de riiüting, waarin zijn voortgezette - studie-zich heeft te bewegen, , vanzelf aanwijzen.

Hij, die eigenlijk 'wetenschapipelijken zin mist, ren reeds lang haakte olm zich geheel te geven aan eenige ptak'tijk', zioju dadelijk moieten worden losgelaten. De vrije keuze' dient ook hierbij'-geëeïbiedigd.

Maar ik stel mij dan zoo' voor, dat • de hoog'leeraar met zijb vroegere discipelen van tijd tot tijd reunie houdt en de revue^ laat passeeren wat al zoo het noodigst moet onderzocht worden en vra.aig; t, wie zich daarvoor aanbiedt.

Hoe dikwijls komt 'men bij^ voortgezette studie geen kWesties tegen, waarop grondiger onderzoek noodig moest plaats' hebben, m^aar waa: rvoor men zelf den tijd niet vinden kan.

Als dan door samenspréking een ander dit op zioh wüde nemen, hoezeer zou de wetenschap en daarin ook. de zaak der waarheid zijn gebaat.

We leven nu eenmaal in een tijdj waarin niet de enkele man, hoe eminent hiij ook zij, het wetenschappelijk materiaal, dat zijn studievak hem voo'rlegt, alleen kan doorwerken.

Neem een gebied, waaxiop we meesterwerken bezitten, als dat der dogmatiek.

Wie zich daarop beweegt, ziet eerst recht, hoe veel er nog valt te doen.

Hoe wiji nog lang, nog lang niet klaar zijn.

Er ligt nog veel dogmenhistorisch materiaal onverwerkt.

Er zijki tal van punten, welke om nieuwe belichting vragen.

Men stuit telk'ens op vragen, die nog onbeantwoord, op onderwerpen, die nog onaangeroerd bleven.

Wat zou nu door sanienwericing onder g; oede Jeiding niet kiinnen verkregen worden?

Het spreekt vanzelf, dat hierbij' ook voor controle zou Imoeten worden gezorgd. Het beveelt hiier zichzelf aan, dat men onderling elkander controleert. Zoo zou b.v. eenzelfde studieonderzoek aan twee mannen kunnen worden opgedragen, die onafhankelijk van elkander .arbeiden en dan elkanders resultaten vergelijken. In dit opizicht kan men, hoezeer oofe de methode der geestelijfcel wetenschaplpen van die der natuurwetenschappen verschilt, van het experim'enteeren der natuurwetenschap' veel kUnnen - leeren.

DiQor zUlfc' een org; anisatie zou men het heele' veld der wetenschap: bestrijken.

Ze kan in werking treden, zioodra onze universiteit en School er het iniüattief toe willen nemen.

Ook zij!, die reeds lang de ^Iraktijk.zij'n inge^gaan, moeten worden aaugezocht.

Maar vooral zij: , die op' (het ptmt staan van akademie of school te scheiden.

De eersten zullen zich licihter terugtrekken dan de iaatsten.

Zoo'n organisatie zou ook aan de universiteits-

idee geen afbreitk doen, haar niets opdringen w-.ü met haax wezen strijdt, nxaar integendeel de oorspiionfcelijke universiteits-idee weer naar voren brengen.

Van 'huis uit toich was de universiteit geen $£gesloten college, maar een vrij'e organis'atie, waar geleerden lO'D^edwomgien met elkander veirkeerden, de scheiding tussdhen professoren en discipelen niet streng was algebakend en ondeïilinge opbouw in de wetenschap' het voorname doei w: as.

Men spreekt' tegenwooirdig veel over universityextension, universiteits-uitbneiding en zoekt h'aax in de richting van volksuniversiteiten.

Maar een universiteitsuiitbxeiding als boven werd Oimschreven, aou ons ter wille van onze voortgezette Refoirmatie zeer toelachen.

Wij lachlen jhaar voïkomien uitvoerbaar, al zijn er ook. tal van moeilijkheden te overwinnen.

wij pieenen er de' beloifte van ©en rijk profijt in te 'zien.

Dit ialles gaat 'in zekeren zin om buiten de keek.

Doch (heeft de kerk in deze ook geen roeping?

Het komt ons voor van wel.

Op grond vaii wat Paulus aan Timotheus söhrijït, rust het op; de kerk de waarheid Gods te bewaren en .te verdedigen.

In onzen tijid, waarin de aianval van het ongeloof zóó gieducht is, heeft ze 'zich wel te beraden of zij' niet meer kan doen, dan totnogtoe geschiedt.

Zij heeft er zich van te doordringen, dat, waanneer geen sterker tegenweeï wordt aebodien en niet meer Oip ontwikkeling der belijdenis gewörkt - wordt, Ziij gaandeweg meer terrein zal verliezen.

Er woirdt geijverd om , ainbtsdragers met een speciale taak te belasten. Die jeugdoiuderling is verschenen. Over een jeugdpredikant wordt soms gezonnen.

Maar ZO'U, het geen tij'd worden, zich voor de 'vraag te stellen of geen bijzondere krachten behoorden .te worden gereserveerd voor het bewaren en het verdedigen van de waaïheid Gods?

Om in korte trekken onze bedoeling weer te geven.

Wij Igeiooven, dat wij, ons spiegelende aan Rome (men denke aan wijlen plater Bensdorp e. a.) en tevens haar fouten vermijdende', ook als kerken niet mogen stilzitten.

Dat de omstandigheden ons dwingen, naar mannen lOm te zien, die ziclh speciaal wijden aan de verdieping en verdediging, der waarheid.

En dan meenen we, dat het minimtum van zulke „vrijlgestelden" (men vergeve ons dit woord) op, vijf 'moet gesteld, één vo'or de dogmatische theologie (a; p!oiiogetiek enz.), twee VOOÏ de exegese van het Oude en twee voor die van het Nieuwe P? estament.

Dat wij er vier voipr de exegese vragen, staat vooral in verband 'met de herziening onzer bijbelivertalmg, die, als niet enkele mannen zich geheel hieraan kunnen geven, o. i. o.p de lange baan wordt geschoven.

Hoe deze zaïaki keriktechtehjk in oirde te brengen is, daarover spreken we thans niet. L'aat ons alleen maar verzekeren, dat ziji op|' bezwaren van dien aard niet behoeft af te stu, iten.

Of imisschien vOiOr het oude dootorenambt, waar; van in de .pxaktijk , als afz-onderlijfc' ambt zoo weinig is terecht gekomen, zicjh zoio een perspectief opent, laten we ook 'ter zijde, omdat we niet gaarne zopden zien, dat dit de kwestie zoiu vertroebelen.

Alleen nog iets over de financiëele zijde.

Stelt men het honorarium van zulk een broeder oip zesduizend gulden, dan vergt dit een uitgave van derLigduizend gulden.

M'Ot het oog; daarop; durfden we sleöhts vijf broeders in ons voorstel opnemen.

Maar oiok zóó blijft het nog een hoog bedrag.

Zou het echter, gezien w.at voor zending en andere doeleinden inkomt, niet bijeen te brengen zijin? Voofrai .als van alle zijden vurig wordt bepleit het belang, dat hiermee is gemoeid?

We durven er jiiet verder over uitweiden.

Gaarne leggen we onze proeve van organisatie ter beoordeehng neder.

Het zal ons allerminst deren, zoo men het liespMfcene afbreekt.

In dien men er maar iets beters voor in

de plaats voorstelt. Want de 'huidige toestand mag .niet bestendigd.

Er moet iets gedaan worden. En spoedig ook'.

De waarheid ZGods is in het geding.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen