De Gereformeerde Kerk van Zuid-Afrika.

II.

Een voor mij' iets zeggende samenloop' van olristandigheden noopte mij tol ideze artikelen.

Daar de Synode van Lfeeuwariden beslool, om , aan de „Dieputaten oip te dr'agen zich steeds op de jhoogte te stellen van bestaande toestanden in alle kerken, waarmede de kerken dezerziijds in coa'respondentie staan; en voorts .afgevaardigden te zenden 3oi. naar Synodes van verder verwijderde kerkten, inzonderheid naar die van Zuid-Afrika en Noord-Amerika", 'achtte ik het voor mij' zelf noodig om althans eerst de geschiedenis dier kerken te kennen, gedachtig aan het woord, dat het heden het verleden weerspiegiölt, em het beeld van het tegenwoordige' door ons in zijn biz'ondere trekken beter zal kunnen woi-den opgenomen, als we het verledbn ©enigszins kennen. Diaarom begon ik bij' vernieuwing daarvan Ite lezen en wel in de eerste plaats het beknopte len met warmte geschreven Geidemkboek.

Tegenover het titelblad staat het portret van Prof. Dl. Po'stmia, genomien in zijn studeerkamer.

Wat is die beeltenis mpoi! iWat spreekt diiei kop'! Een roundhiead! Een Friiesche koip! Een Afrikaander!

'Als ge die beeltenis goed hebt opgenomen, leies dan onderde Personalia door Ds L. J. du Plessis het eerste stuk: Professor Dirk Postma.

Nog voordat ge dit stukje van zes blaldMJden hebt uitgelezen, sloegt gij misschien wel viermaal weer hiet titelblad op', om' op' z'ijn 'Ijeigenzijde nog eens ea nog eens naar dat ronde höold, dat hooge voorhoofd, dien flinken neus, die z^vare onderlip', dien fennen baard te' zien: kracht, beslistheid, gepaa, rd met giiedheid, vriendelij'kheid, zachtmoedigheid, sprebein uit dit portret.

Wat waren daar toch m, achtige pteïsoonlijkheden onder de mannen van de eerste en tweede generaiüe dar Afscheiding!

Terwijl ik nu, gedachtig aan de opdracht üer Synode, — leen opdradhil, Izoo wijd van begrip. die de dieputaten wel nooldzaakt tot een lectuur, die den ou'diexen onder jhen menige zoele herinnering, zal verschaffen uit hun rijKe, ervaring en den jongeren wel niet al te 'zeer zal verdrieten •— mij bezig hoiuid met het lezen van wat de gesrïiiedjenis der Gereformeerde Kerk in Zuid-Afrika raakt, komt op mijn klaöiier ©en bevriend predikant uit de Riefoxmted Church van Amerika, en verrast mij m'et 'een oiud docluln'ent uit de Christelij'ke Afgescheidene Gereformi'eerde Ejörk van .het jaar 1854.

Hij schenkt mij' het stuk ten eigendom. Het is van de hand van den Zwolschen di'ininee Dirk Postma, 'len geadreisseerd: „Aan de Prov. Kerkverg. der Ch'r. 'Afg. Gemeenten van Zeeland", en gedateerd: Zwolle, den 13. Febrmarij' 1854. Toen hij' dit stuk schreef, was Ds Poslma zes 'sn dertig jaar oud.

Het geheel is van 'het begin toil het einde mict een prachtige hand, duidelijke letter en zender lijnen iloch geschreven , als op m; et liniaal en p.a.sser geitroikken en gepaste regels.

Ik zie het aan 'dit stuk, waarin geen enkele alinea oniLbneekt, dat het waar m'oet geweest zijn, gelijk Du Plessis schrijït: „Bovendien was hij een man van orde. Alles had in zijn stud'eerkamei' een vaste plaats, die zorgvuldig was uitgiekO'Zen, maar dan oo'k nooi't veranderd werd."

Opmerkelijk is deze karaktertrek' bij' mannen, die Goid heeft willen gebruiken tot organisators on kerk en staat.

Ook bij Kuyper die precliesheid, in zijn schrift, in 'de verdeeling van zijn 'Lijd, enz.!

Dit is mede een van de geh'eim'en, waardO'Or wcrd't op'gehelderd, dat deze mannen ztooveel meer hebben kunnen doen dan vele andereli.

Ter nadere karakleriseering van dezen grooten man in hel koninkrijk Gods wil ik den aanhef en het slot van den opro'epingsbrief ter Svnodale vergadering hier weergeven:

Waarde Broeders in den Heere!

Veel 'genade', licht en vrede door den Heiligen Geest, in Jezus Christus onzen Heer!

Ik heb op last van onzen Rerfceraad en in overleg met denzeJven, uit al de brieven, bij óns van onderscheidene Provinciale iCorrespondenten ingekomen, op öns verzoiek van den Hen Julij, 18.53, de zaken, die vanwege hunne Provinciën begeerd worden, op Ü© 'e. k. Synode behandeld te hebben, zamengebragt, en dat zoo mogelijk m'et dezelfde •Woorden van de geachte opizenderg.

Hoeveel Provinciën overeenstemmen in ééne voor te dragen zaak, druk ik met een cijfer achter iedere zaak uit, als n.l. die zaak door meör 3an één© Provincie vooï^edragen len be'geerd wordt. JJevens mei inachtneming Jvan de verscheidenheid van gevoelens over idat punt, zoo die ei* n.l. zijn.

Ook wat het formeiele van deze „agenda." aangaat weer hetzelfde kenmerk van duidelijkheid en preciesheid. He't is een O'fficiëel stuk, en dus zorgt Postma voor correetheid in elk opzicht.

Toen ilc 'dit stuk ontving, ging ik dra daarop naar andeT'ö stukken van zijn hand, 'die ik wist te bezitten in mijn archief, zoieken en daaronder vond ik, die ©en waardevol lichlt op zijn vre.ielievend 'en naar eenheid toet alle Gereformeerden dorstend karakter werpen. Deze naar eenheid zoekiehde en O'm haar te bevorderen biddende ten werkende man is de va-der gewo-rden der, laat ik het zoo 'eens mogen noemen in navolgit)^' van anderen, scheiding in Zuid-Afrika.

Dan moelien daartoe ernstige redenen hem hebben gddrongen! Ik ben recht ^ankbaar tegenover zijn aanklagers, dat ik de duidelijkste bewijzen heb, dat Po'stma grooten invlo©d heeft geoefen'd op' de „hereeniging" van de Geldersché en Üverijisselsch© 'kerken der Scheiding m'el de andere provinciën in den jare '52.

De stukken daartoe', uitgaande van Zwolle, door hem' eigenhandig geschreven, kenmerken zieh door eenzelfde preciesheid in foprimieel en materieel opzicht.

Zulke karaktereigenschappen schenkt God, .wijl Hij die wil gebruike'U. Reeds elders wees ik op' de mcoiie hand en het öO'rrecte in het schrift van Prof. S. van Velsen en van Dr A. van Raaite.

Ten O'vervloede kan ik hier medddeelen, dat de beroepsbrtöf, waarin aan Prof. H. de Co-ok, toen nog predikant in Den Bosch, zijn beroep door de gemieenle van Kampen op hem' uitgebracht, wordt medegedeeld door den consulent Ds D'. Postma, van Zwolle, weer getuigt van éénzelüde nauwkeurigheid, waaraan Postina ook paarde, blijkens jde documenten die ik van hem bezit en heb nagegaan, groote om'zic'htigheid en voorzichtigheid.

Neen, 'deze man heeft bij' de stichting van de Gerefoi-mleerde Kerk in Zuid-Afrika zich niet vergist; 'hij iS' zijn boekje niet te buiten gegaan!

De bizondere eigenschappen, waarmede de Heei-e 'dezen diensÜmecht had begiftigd, bewaarden hem 'daarvoor en maakten hem zoo bizonder geschikt, waartoe God dit verkoren vat had aigezonderd.

Terloops vo'eg ik hier nog aan toe, dal een particulier briefje, idoor hem' aan zijn vriend H. de Gook geschrieven, van een minder correct schrift is en van zieer vertrou.welijken aard, al weer een bewijs, dat voorzichtigheid en juislheid door hem bizonder werden betracht als hij-qualitate qua handelde. Zou zoo'n nian bij de stich­ ting der berk minder voor-en om'zichtig hebben gehandeld ?

Als Postma te Ru stenburg d©n elfden Februari 1859 in vereeniging met een betrekkelijk klein getal broeders de kerk stichtte - -hij' sprak eer van h.er slichten — dan was dit een daad voor hem van noodzaak; zijn persoonlijke 'eigenschappen slaan daarvoor borg.

Ortdertusschen dwaalde ik al ver af van het mijl gescho'hke'n 'document ui[t het jaar .'54, terwijl ik snuffelde in .oudere doclumenlen van Postma's hand — zij izeiden mij' toich ook zoo veel!

Naar belofl© schrijf ik nog het slot van den cproepingsbrief, waarvan hel 'bezit miji weer een bew'ijs is, dat men vroieger toch niet erg voorzichtig omging met officiëiele stukken. Het maakte de reis mee voor vele jaren naar Amerika en kvi-am eindelijk in mij'n beizil, terwijl het eigenlijk behoort in het Provinciaal Ardhieif van Zeeland.

Het slot 'dan van dezen brief — het agendum der Synode te Zwolle — luidt:

Dat het onzen Heer en Zaligmaker Jezus Christus genadiglijk moge behagen, door Zijnen verworven Geest jde Provinciale Eeirkbesturen te leiden en te vereenigen tot al wat wél voegt, in het huis Gods, hetwelk is 'Zijn© gemeente, duUr'gekocM door |Zijn eigein blo'ed. En insgelijk de Synode, ja zelf daarin voorzitte 1

En zoo er door gebrek aan liefde en zachtmoedigheid ©ens „groote twisting onder de broederen mogt ontstaan", dat dan oo'k deze wotóe uitgebluischt door „de beekjes, di© d© stad Gods-verblijden" en ve'rvangen word© door het verbalen „wat God onder ons tot bekeering en opibouwing heeft gedaan, sinds de laatste Synodale zitting." (Hand. XV:6—15).

Zoo schrijft niet ©en taan, 'die oud geworden is en moe en zat van onlust; zOo schrijft een ruim dertiger, een man toet een bizonder sterk en gezond ges'lel, een to'an, die den strijd nO'g zien zal en daaraan ZO'O 'n grO'Ot aandeel - zal neinen. Ik zow een lofzang willen zingen op de diepte der wijsheid Gods, icen lied tot ro'emv van mijn Heiland, Di, e' zijn. mannen zöo goed weet te kiez'en, te roepen en te z'en'den; ©eii lied op de werking van 'den Geesl van God, van VVien de bekwaam'making is.

Terwijl ik zoo aan het liezen en navorschen was van wat. God heeft gedaan, opidait ook in Zuiid-Afrika de Gereformeerde Kel^ ; z.oiii worden „hersticht", klo-nk op' 'de yergadeinng van onzen kerkeraad ©ene roepstem', ©ene bede ter hulpe van heit v/erk Golds in zij'U kerk' in het O'us zoo na verwante Zuid-Afrika, Zelden trof mij' een bede oaü hulp zoozeer als deze! Ik', meende u daarvan reeds in dit artikel te schrijven. Het kome niet ie laat als gij' daarvan eerst in hiet volgende irara-mer zult lezen!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen