Geestelijke behoeften en stoffelijke nooden.

II.

De mensch kent tweeërlei nooddruft. Hij is door God niet alleen geschapen met een lichaam, maar ook miet een ziel, en beider behoeften en begeerten zijn, zooals ik' eien vorige maal reeds opmerkte, door de zonde tot nooden .verscherpt. De harmonie tusschen stof en geest, tusschen mensch en schepping, tusschen den mensch en God in de eerste plaats, is verbroken, en nu heeft de onsmarlelijke en gelulckigö behoefte plaats gemaakt voor een nood, die dikwerf schrijnt e-n het gansche leven, zoowel van dleti onkeiling als van de gemeenschap pijnigt. Ik wees reeds .met eesn, enkel woord op de nooden der ziel, doch die zijn de eenige niet. Ook ons lichaam kent zijn behoeften, en ook dat lichaam heeft in verband met de stoffelijke wereld waarin en waaruit het leven moet, ide bange gevolgen der zonden ondervonden.

Wat behoefte was is nood' geworden. De ménscii kent honger en dorst; hi| moet arbeiden in het zweet des aanschijns en eten het. brood der smart; hij heeft te worstelen met doornen en distelen en zij'n spijze te ontwringen aan een gevloekten aardbodem; op zijn schouders rust het aware juk van moeite en' zorgen, en de overvloed., die zij'n deel was in het Paraidijs, is verdrongen door velerlei gebrek en ellende. Den mensch overkomt nu armoede en. ontbering; hij gaat gebukt onder de levenszorgen en broodvragen; hij weet soms niet wat hij ©ten of drinken za^; da stoffelijke din, gen nemen, omdat hij leven tn'oet, hem 'dikwerf geheel in beslag, en de hannonie in de menschen wereld is geweken voor velerlei disharmonie en misstand, waar naast de m'oest ongebonden weelde de afgrond der bitterste ellen-ie gaapt.

Die stoffelijke nood, die zich natuurlijk eerst als een individueele nood openbaart, is* in de laatste tijden verscherpt tot den socialen nood, welke hos langer hoe grooter afmetingen aanneemt. Die sociale nood is, gelijk ik vroeger in een ander artikel 175 reeds opmerkte, eigenlijk een quaesü© van onrechtvaardige verdeeling, en wel .in dezen zin, dat de verdeeling onder de menschen niet beantwoordt aan den eisch der zoogenaamde uitd-eielende gerechtigheid. Die uildeelende gerechti-gheid bestaat niet hierin, dat ieder in dit leven evenveel krijgt, want God heeft ongelijkheid gewild, maar dal ieder krijgt wat hem op - de plaats, waar hij gesteld, en in het werk, waartoe hij geroepen is, toie!komt.

Zoo is het mei ieder organisme eil b v. ook met hel mens& h-elijk bestaan.

Zal dat lichaam gezond zijn en normaal zijn fi.mcties verriclilen, 'dan moeten alle leden van dat lichaam gevoed worden naar be-hoefte en noorldiuft, maar.als er een orgaan overvloed wordt en een ander aan blo-edarmo-ede lijdt, wijkt de gezondheid, worden de krachten verspild, en kwijnt hel leven. In het sociale lichaam is het niet .anders. In dat organisme vinden we verschillende leden., die onderschei'dene roeping' te vervullen hebben, en allen niet evenveel behoeven, miaar elk voor zich moeten ontvangen, wat ze no-ddig' hebben rot het verrichlen van hun arb-eid, z'al er samenwerking en harmonische ontwikkeling van 'l geheel zijn. Normale voeding van alle leden is dus de eisch - der uitdeelende gerecihtigheid, eii aan dien eisch wordt helaas niet voldaan.

Op velerlei wij'ze niet. Bij den een is er overvoeding' è-n bij den ander vermagering op te merken; hier heerscht overdaad en daar gebrek; de verhoudingen zij'n scheefgetrokken en waar vrede moest zijh, is strijd, en wij drukken ons niet te sterk uit als we spreken van socialen nood. Die nood kan niet ontkend. Hij m'ag a.ileimJnst worden voorbijgezien of goedgepraat, en wie in parvenu's-optimisme zou beweren, - dat 'het inet de ellende en mei - de nooidjen o-p stoffelijk teriein wel zóó meevalt, - dat men er gevoegelijk over zwijgen kan, is onoprecht tegenover zichz'eïf, en tegenover de sanienleving, die om redding uit den veelvuldigen jammer roept.

Er is dus tweeërlei nood. Wij kunnen spreken van geestelijikö en stoffelijke of wil men sociale noo'den, maar staan die beide mei elkander in verband? Kunnen ^e in - een adem genoemd worden? Heeft het stoffelijke iets te maken m-et hel geestelijke in - engeren zin? N-eeh zegt het socialism.e, want die beide hebben niets m.et elkaar gemeen. De geestelijke behoef ten te-Uei, indien ze er althans zijn, in den economiscihen strijd niet inee, en z-e staan zoo sterk onder den invloed der sociale factoren, dal ze tegenover döze geheel wegvanen. Het materieel belang is helt een en 'hec al. De maatschappelijke strij'd mag en behoeft niet door het geestelijk ideaal beheerscht te worden en.de vervulling der religieuse begeerten gaal in idie maté builen de bevrediging der stoffelijke nooden om, dat men voor hel eerste de kerk en voor het tweede het socialisme kan gebruiken, zonder dat die beide eenig contact met elkander hebben.

Eigenlijk gaat me'n nog verder. Men sluit voor het hem-elsch-geest-elijke het oog. Men heeft voor de eeuwige dingen geen interesse-Aan deze belangen wordt geen plaats, e-n zeker geen eerste plaats in het leven toegekend, en dat - de stoffelijke vrijmaking alleen do-or de geestelijke verheffing en verlossing kan verkrege-n wordden is den Marxist een dwaasheid. Hij' scheidt die b-eide terreinen, of subsu'meert het laatste aan het öerste, en terwijl hij alleen worstelt om-op-de broodvraag het reddend antwoord te geven, weet hij' met den zielenoo-d geen raad en cijfert dien in brute ontkenning weg.

Lijnrecht tegenover dit socialistisch ieweren staat de. opvatting, die men aantre-ft in piëtistische en valsch-mystieke kringen. Terwijl dé eeïsten verge^ ten, dat God in den beginne niet alleen de aarde maar ook den hemel geschapen heeft, sluiten zij' hun oog er voor, dat ook 'de aarde he-t werk Zij'ner hajiden is. Zij trekken niet slec(hts in ^menis opzicht de zuiver-geestelijke verhoudingen sciheeif, doordat zij ide harmonie tusschen objecit en subject in de verlossing, tusschen Christus' werk voor en in ons uit het oog verliezen, maar zij too-nen weinig belangstelli, ng voor de nauwe verwantschiap-tusschen stof en geest. Het eerste isoleeren zij-van het laatste, en beschouwen in ecihit-dbopiersche mijding dit natuurlijk terrein als ©en profaan gebied; 'dat wel, om der sp-ij'ze en des levens wil beslrelden, doch tevens zoo spoedig mogelijk moet ontvloden worden. Zij trekken zich het liefste in hun geestelijken schuilhoek terug; zij laten de wereld liefst aan zichzelve over; voor Christelijke actie .sijn ze koud en allermiiist syin'pia; tliiek gesteimd, en het zieleleven is hun het een en al.

Nu moet toegeste-md worden, waarop ik ook nader terugkom, dat in het leven der ziel tenslotte het zwaartepunt ligt, doch: met die-ho-oge waardeering van het geestelijk leiven mag allerminst gepaard gaan een geringschatting van het stoffelijk-tijdelijke, en een negatie van onze sociale roeping. Het is zeer jammer, dat dit mysticisme verlammend op de Christeüjk-sociale ac^tie in gewe-rkt en 'den voortgang van hel so-eialisme bevordend heeft, en het is een op-mie-rkelijfc verschijnsel, dat het jongere geslacihl, fdlat uit dez'e piëtistisohei kringen afkomstig is, vo-or het grootste 'deel afvalt, 'en het ongeloof en het socialisuie in, jdle., : armen valt.

Daarom hebben wij een ander standpunt in te nemen, en dat standpunt gaat uit van de erkenning, dat stof en geest, lichaam en ziel door één God geschapen zijn, en ook na den val op het nauwst met elkaar in verband staan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen