GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Ontwerp-Stembusprogram.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Ontwerp-Stembusprogram.

13 minuten leestijd Arcering uitzetten

IV.

Is het taktisch de leuze van voortgaande b e z u i aa i g i ai g bij de koaneiade verkiezingen het eerst op te heffen, zoo vroegen we. ,

Laat ons daaraaai aanstonds een tweede vraa, g mogen verbinden.

Is het taktisch daarop onmiddellijk de leuze der defensie te laten volgen?

Over het geheel toch is bij oais volk met eeaa pleidooi voor defensie weinig eer te behalen.

Men heeft het weleens zóó uitgedrukt, dat ons volkskaiakter niet alleen anti-militaiistisch, maar zelfs anti-militair is.

En onze vaderlandscjie geschiedeiais getuigt ervan, hoe men in menige periode de defensie-middelen ergerlijk verwaarloosde. ­

Admiraal de Riayter moest op' het laatst vap zijn leveaa strijden met een vloot, die niet eens aan aoaiddelmatige eischen voldeed.

Dat de gezindheid tegenwoordig in dit opzicht verbeterd is, zal niemand durven staande houden.

Wel heeft de anti-revolutionaire partij steeds op paraat-houden van leger en vloot aangedrongen.

Maar zij heeft hierom heel wa't moeten verduren.

Hoeveel schimpschoten zijn er niet gelost op „de snelvuur-kaiaonnen van Kuyper"!

De parlementaire historie der laatste jareai leert, dat, waarneer het op de zorg voor de defensie van ons land aankwam, rechts steeds de spits anoest afbijten en hoogstens steun ontving van eeai kleine groep liberalen.

En het slimste is, dat er ook onder de aaitirevolutionairen zijn — niet in de Kamers, maar daarbuiten — die voox dit punt weinig voelen.

Wij hopen, . dat zij met de anti-vlootwet-a, gitatie voldoende leergeld hebben betaald.

Maar alle vrees kianneaa we niet oaaderdrukken.

Indien het Stembusprogram het defensie-vraiagstuk niet zialk een relief gai, zouden zij het wellicht op deal koop meenemen.

Doch kunnen we aan zeker van hen zijai?

Laten wij het da, arom volmondig toegeven, dat het wel wat riskaaat is aaaast de bezuiniging de defensie te maken tot inzet van den komenden politieken strijd.

Eaa daarom : aiiag een riskant pogeai ooit als taktisch worden geprezen?

Alles haaagt er van af, wat meai onder taktisch verstaat.

Vat men het zóó op, dat men tot eiken prijs den steaiibusstrijd wil winnen, dan is zeer zeker het taktische ver te zoeken.

Doch wie geen prijs te duur acht oaia onmiddellijk succes te behalen, voert een zichzelf onteereaade taktiek.

Goede taktiek haaadelt aaaders.

De partij, die haar toepast, stelt het zelfrespekt boven het succes.

En nu zou de aaati-revolutionaire partij haar zelfrespekt verliezeaa, indien zij in de periode, welke zij thans doormaakt, met woord en daad uitspreeJvt, Aat bezuiniging eaa defensie nationale belangen zijn vaaa den eersten rang en 'tegen dat de stembus in het zicht komt, deze paanten opeeais ondergeschikt zou maken.

Die draai zou aiatuuadijk dadelijk in' de gateai loopeai. ' ,

De politiek der partij zon voor onoprecht worden laitgemaakt.

En stellig aaiet oaaverdiend.

De slimme taktiek zon blijken slechte 'taktiek te zijn, die zich in het steaiamencijfer wreken zou.

In dat opzicht bestaaai er over politieke taktiek jamiraerlijke inzichten.

In naam der taktiek wordt er vaak op losgelogen.

De komende stembusstrijd zal dit wel weer bevestigen.

Doch het behoort de eere der christelijke politiek te zijn een eerlijke, qpenhaxtige taktiek te volgen.

Want eerlijkheid moge voor eeai oogenblik in ongelegenheid brengeaa, ze duiart ook hier het langst.

Met de door het program gevolgde taktiek loopt de aaati-revolutionaire partij het risico, dat zij aanhangers, die minder aneeleven, bij de stembus anders ziet steaaamen, dan zij raadt.

Maar terwille van de oprechtheid mag geen aiadere weg worden ingeslagen.

Toch mag daf, niet leiden tot het aaainemen van eeaa fiere, doch min of meer fatalistische houdiaag.

Er mag niet geredeneerd: verlies ik, daia verlies ik, de eer is gered.

Neen, wie zich zulk een taktiek yerooi-looft, is ook geroepen om de uiterste krachten in te spaainen, ten einde geen verlies te lijden, doch winst te behalen.

Ieder, van wie vermoed kan woxdeai, dat hij zich door die tweevoudige leus laat afschrikkeaa, anoet bewerkt.

Het riskante van deze taktiek moet zijaa tegenwicht vinden in breede en intense voorlichting.

Er zal eeaa energieker strijd tegen de politieke leugen gevoerd moeten worden, dan misschien ooit voor dezen.

Geestverwanten, welke slachtoffers dreigen te worden van vrijzinnige of socialistische volksmisleiding — een draak, die zeker tegen hen zal worden losgelaten — zullen als uit de armen vaia dit monster moeteaa wordeai losgewroaagen.

Deze tweeërlei leus is de plaats iai de vesting, waarop men ons aanvallen zal.

Daaxom moet de versterking daarvaaa nu reeds beginnen.

En dat zoowel door aiiaissale als door individueele bewerking.

Half Nederland in rep en roer.

Indien men de pers ajaümerken mag als de hartslag van het volk, dan is half Nederlaaid in rep; en roer.

Wat is er gebeurd?

De bezitter van een groot landgoed richtte met zijn broeder en zijn secretaris een Naamlo-oze Vennootschap op, om dat landgoed, waarop hij totnogtoe gewoond had te exploiteeren. Van de 250 aandeelen nam hij er zelf 248. Zulke gevallen kunnen soms een truc zijn om belasting te ontduiken. Want zoo'n Naamlooze Vennootschap betaalt minder belasting dan een particulier. Reeds is een wetsontwerp ingediend, om zulko mystificaties tegen te gaan.

De pers vestigde echter tot heden nooit de aandacht op iemand, die een W. V. to't exploitatie van eenig landgoed in het leven riep; . Ze stond te hoog, om iemand zoo maiar voetstoots van bedrog te verdenken.

Doch nu viel ze op eemnaal van haar hooge: voetstuk en brak haar klompen.

Want de grondbezitter, wiens naam nu in het „Staatsblad" verscheen, was niemand anders daji de tegenwoordige Minister van Financiën.

De „N. R. Ct." wijdde er o-ogenblikkelijk nota Ijene een hoofdartikel aan, waarin geen verdenking werd uitgesproken, maiair dat toch verwachtte, dat Minister Colijn zich zou zuiveren.

De laatste (groene) „Amsterdammer" zou bijna een Colijn-nummer genoemd kunnen worden. Braa, kensiek teekende een plaat met - onderschrift, dat Landgoedbezitter-Colijn tot Tolbaas-Colijn laat zeggen: „Diaar ben ik nog net lekker doorgeslipt". Charivarius dooj^te zijn pen in den inkt der profanie en dichtte een„Ruize-rijm" op het „Christelijk boeren". In zijn „Telefoongesprekken" hoeft Cel 2 het er ook al over. Man luistere: „ — Hallo!... met wie ? ...

-r-Heeft U de „Nieuwe Rolterdammer" gelezen over die Naamlooze Vennootschap?

— Ah, leest U alleen „De Standaard"? Neen, daar staat nog niets in."

Zelfs het R.-K. Weekblad „De Nieuwe Eeuw" doet er aan mee. Diaar drukt een dagboekschrijver art. 2 van de Statuten der N. V. af en insinueert dan: „Ik heb er eens over nagedacht en de bepalingen om'trent de personeele belasting en "de inkomstenbelasting en de forensenbelasting gelezen. Daarna heb ik mijn pijp gestoipt".

Ziet, dat behoort nu tot „de daverende dingen dezer dagen".

"t Geldt een vrome, een fijne. En dan nog wel den leider der anti-revolutionairen.

En tegenover zoo iemand acht men iedere verdachtmakmg, iedere beleediging geoorloofd.

Het staat zonder onderzoek al van te voren vast, dat de Minister van Financiën tot de sekte behoort, die anderen een wet opleggen, malar die haar zelf

met den vinger niet aanroert. En waar komt nu heel het geval opi neer?

Dat Minister Colijn zijn landgoed voor goed heeft verlaten en nu zijn intrek heeft genomen in hel kasteel Oud-Wassenaar.

Van den toeleg, om de wet te ontduiken, is alzoo geen sprake.

In zulke gevallen is de exploitatie volkomen wettig, ook wanneer het ontwerp-is aangenomen.

Zal nu de insinueerende pers.haar excuus aanbieden?

Totnogtoe viel er niet veel van te merken. Ah, ze leest misschien „'Nederlander" en „Standaard" zonder ze te lezen.

Dat is ook een kunst. Maar geen fraaie.

Of is misschien Braakensiek op; dit moment een plaat , aan het ontwerpen, waarop' hijzelf, Charivarius, Cel 2 en anderen afgebeeld worden als Canossa-gangers, blootshoofds en barrevoets, staande in de sneeuw voor den ingang van Oud-Wassenaar ?

Half Nederland verontwaardigd.

Half Nederland — maar nu een andere helft — is verontwaardigd over het wets-ontwerp' tot revaccinatie, herinenting.

Men vraagt: worden dan de wenschen der antirevolutionairen met voeten getreden?

Onze partij heeft op haar ontwerp-stembusprogram staan: afschaffing van den vaccinedwang.

Ook las men, hoe het Kabinet in deze materie reeds een wetsontwerp indiende.

En vlak daartegen in nu een ohtwerpi 'tot verdubbelde vaccinatie ?

Hoe is dat met elkander te rijmen?

Dat zijn vragen van te zwaar gewicht, dan dat we er ons met enkele regels van zouden afmaken.

We hopen er binnenkort op terug te komen.

Waarvan hier akte.

Leider en leiding.

Nog altijd houdt de politieke onrust onder de Roomschen in ons land aan.

Voor eenige jaren werd tegenover de R.-K. Staatspartij de Nieuwe Katholieke Staatspartij gesticht, die als motief aanvoerde, dat de oude partij te veel den demokratischen kant opging. Deze nieuwe partij werd echter opgeheven.

En nu komt St.-Michael met de beschuldiging, dat-de partij te weinig demokratisch is.

Zeer kras is het Bondsbestuur tegen de Michaelisten opgetreden. Het sprak uit, „dat het Verbond Sf. Michael in zijn tegenwoordige gedaante is een zelfstandige politieke partij, waarmede de R.-K. Staatspartij geen relatie onderhoudt, voor welker doen en laten zij niet a, ansprakelijk is en niet de minste verantwoordelijkheid draagt".

Zou de bondsverga'dering deze uitspraak sanctioneeren, dan zouden de Michaielisten uit de partij worden gebannen.

Maar de laatsten staan daarover op-, hun achterste beenen.

In een vergadering in den Ha, agschen dierentuin verklaarde een spreekster onder luide bijvalsbetuigingen, dat de Michaelisten niet uit de partij zouden gaan, al mocht men er hen willen uitdringen.

De schuld voor dezen gespannen toestand wordt van die zijde — maar vian die zijde niet alleen — vooral aan den leider, baron Van Wijnbergen, gegeven en aan de slappe leiding, welke er van het Bondsbestuur uitgaat.

Er bestaiat geen noodzaak, dat men zich van onzen kant in dit geschil mengt.

Maar wel is het gewenscht voor de koalitie, dat men weet, wat men aan de Roomschen heeft.

Nu zijn de Roomschen in de Tweede Kamer feitelijk een onbetrouwbare fraktie geworden.

De po-ets, die de groep-Van Schaick gebakken heeft, is nog niet vergeten.

Het opbieden van de groep-Bom-ans tegen de socialisten evenmin.

Voor de beide andere Rechtsche partijen is het van het hoogste belang, - dat men op de Roomsche Kamerfraktie in haar geheel kan rekenen.

Trouwens, van de eenheid der Roomschen hangt voor een groot deel de bestaa, nszekerheid van de koalitie af.

Regeeringsbelangstelling bij begrafenissen.

Wat is voorgevlallen bij Heijeimans' graf doet de vraag rijzen of de belangstelling ; van - de Regeering bij die gelegenheid wel op haar plaats was. ,

Die begrafenis is toch geheel ten voordeele van de Sociaal-Demokratische P; artij , , uitgebuit".

De „Haagsche Post" doet als haar moening hooren:

Maar als een dergelijk geval zich nog eens voordoet, hopen wij, dat de Regeering zich vooraf vergewist van - de omstandigheden, waaronder zulk een plechtigheid wordt ingericht; dat zij, ook ter wille van haar eigen waardigheid, zich liever o-ntho-ude van elke openbare betuiging van - deelneming, indien deze gevaar zou loopen om, vrijwel als quantité négligeable, door de organisators van socialistische, communistische of zelfs katholieke partijmariifestaties te . worden op zij geschoven of half-gesmoord. Dan zal er een gekrijsch van verontwa-ardiging opgaan tegen zulk een regeering, die onze groote mannen negeert, enz. enz. — maar de Regeering late de schreeuwers schreeuwen.

Ons dunkt die raad verstandig.

Zelfs zouden wij iets verder willen gaan.

De regeering onthoude zich in deze zooveel mogelijk. '

Zij heeft zich nu al een paar keer gebrand.

De barmhartigheid der socialisten.

Er werd Minister De Visser een verwijt van gemaakt, dat hij niet heeft voorkomen, dat Heijermans in betrekkelijke armoede gestorven is.

Minister De Visser Jreeft zich verdedigd, - d'at hij, zoodra hem de behoeftige omstandigheden van den nu overledene ter oore kwamen, dadelijk maatregelen heeft getroffen.

Doch „partijgenooten" waren van die omstandigheden reeds eer op de hoogte.

Waarom zijn die niet voldoende bij gesprongen?

Zij zijn talrijk genoeg.

Zelfs zitten er kapitalisten onder hen.

En bij het graf werd verzekerd, dat Heijermans met zijn „Op hoop van zegen" duizende visschers voor de „Partij" heeft gewonnen.

Zij lieten toch Heijermans niet in armoede om na zijn dood tegen - de „kapitalistische" regeering te ageeren? ;

Heijermans moest toch niet dienen als het bekende ei, dat moet worden stukgeslagen, om er een politieke ommelet van te bakken?

Het protolcol van Genève.

Vele landen blijken huiverig het p-ro-to-kol van Geuève te onderteekenen.'

Minister Chamberlain reisde naar Rome om den Raad van den Volkenbond te bewegen de beslissing aan te houden tot het volgende voorjaar.

Officieel gaf hij als reden op-, dat Engeland eerst de dominions wilde hooren.

De Raad besloot tot uitstel.

Voedt Engeland de hoop', dat dit uitstel tot afstel zal leiden?

Ook minister Van Karnebeek, ofschoon wajrm voorstander van den Volkenbond, houdt zich tegenover het protokol van Geneve gereserveerd.

Hij wees op het groote offer, dat daardoor va|a ons land gevergd wordt.

Allereerst .kunnen wij dan niet zoo gemakkelijk meer buiten een eventueelen wereldo-orlog blijven.

Vervolgens kunnen wij gedwongen worden deel te nemen aan een oorlog, w-aartegen het volksgeweten in q: pstand komt.

Eindelijk zal onze jongelingschap in zulk een geval zijn bloed moeten geven voor een zaak, waannee ons land niets heeft uit te staan.

Dit is zeker geen kwestie om er over heen te loopen. ;

Het verwondert ons dan ook zeer, dat een man als Prof. Kernkamp-den Minister dit wikken en wegen ten kwade duidt en in de (groene) „Amster-

dammer" schrijft: „Want het is een plebejisohe trek, telkens te herinneren aan den prijs, dien een voorwerp van waarde je gekost heeft. Een trek, die dus allerminst past bij de figuur van Minister Van Karnebeek".

We zouden haast zeggen: da, t kan Prof. Kemkamp niet meenen.

Van die woorden moet hij nu reeds spijt hebben.

Want als men bedenkt, dat die prijs kan bestaan in het bloed van de zonen van ons land, dan is het niet meer dan natuurlijk, dat men daarvoor een oogenblik terugdeinst.

De Duitsche Verkiezingen.

Zooals men weet hebben de Duitsche verkiezingen een gevoeligen slag toegebracht aan de heethoofden, zoowel van linksch als van rechtsch.

Dat is voor Dxiitschlaird een felicitatie waaid.

Overigens is het moeilijk voor mannen van een politieke denkrichting als de onze eenige gevoelens van blijdschap over deze verkiezingen te openbaren.

Doch, het is van , groot gewicht, dat de buitenlandsche politiek geen verandering zal ondergaan, welk ministerie er ook optreedt.

President E bert heeft met de verschillende partijleiders gesproken.

Het schijnt, dat de socialisten, 'hoewel thaais de sterkste partij in h^t parlement, ook nu weer met de „burgerlijke" p'artijen niet willen samenwerken in één Kabinet.

Uit de uitnoodiging van Ebert tot Dr Streseman gericht, oin een Kabinet saam te stellen, laat zich dat genoegzaam afleiden.

Intusschen moet Dr Stresemann voor de eer hebben bedankt en geadviseerd hebben een kabinetsformateur te kiezen buiten het tegenwoordige ministerie. '

Dit advies — of dit werkelijk verstrekt en gevolgd is, zal bij de verschijning van ons blad allicht bekend zijn — getuigt tenminste van-zelfkennis.

Want of Dr Stresemann voor zulk een opdracht voldoende vertrouwen bezit bij de verschillende paxtijen valt te betwijfelen.

Mogelijk draait het weer opi Marx uit.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 december 1924

De Reformatie | 8 Pagina's

Ontwerp-Stembusprogram.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 december 1924

De Reformatie | 8 Pagina's