Johan Bojer, „De laatste Viking", geautoriseerde vertaling uit het Noorsch door D. Logeman—van der Willigen. Leiden — Sijthoff's Uitg.-Mij.

BOEKBESPREKING.

Dit boek geeft niet, wat de titel zou doen verwachten. Want in dien titel ligt iets van bittere ironie. De nazaten der Vikings zijn de Lofoten-visscheis geworden, die hun lijf en hun ziel verkoopen in den strijd om het bestaan. En over hen, over hun strijd, over hun verwording, , handelt het .boek. Maar niet alléén de titel werkt verwarrend. Het plaatje op den omslag van het ingenaaide exemplaar, dat een gepantserd en sterk bewapend zeerooverschip afbeeldt, werkt de vergissing nog in de hand. Dat is jammer. Hier is de ironie te vér gedreven.

Maar dit is een gering bezwaar, indien ge 't eenmaal weet.

Van meer beleekenis is de inhoud van dezen roman. En dan beginnen we te zeggen, dat er buitengewoon mooie trekken zijn in dit boek. Tenslotte is het maar de levensgeschiedenis van één jongen — Lars Myran — (misschien Bojer zelf? ) maar deze historie is zóó ingeweven in hot leven van zijn levensgezellen, dat de schrijver gelegenheid kreeg tot de mooiste karakterteekeningen.

En daartoe bezit hij in buitengewone mate de gave. Er zijn stukken in dit boek, die behooren tot het beste aan uitbeelding van karakter (z onder dat er opzettelijk een karakter-analyse wordt gegeven) onder de vele pogingen, die in den laatsten "tijd in die richting zijn ondernomen.

Het moeizame leven der Lofoten-visschers en hun harden strijd met zee en koude is geteekend op ziilk een wijze, dat het woord „meesterlijk" hier zeker op zijn plaats is.

Daarbij is de Nederlandsche vertaling zéér goed. Maar — we kunnen dit boek toch allerminst onvoorwaardelijk aanbevelen. Want het christendom is in dit boek zoek. Er is een poging om ook het godsdienstig leven van deze sterken te 'teekenen. Maar dat is dan een godsdienst, die alles is, behalve christen-' dom. Hier zijn de visschers nog werkelijk Vikings, zij 't dan ook Vikings van de 19e eeuw, die een psalm kennen en vloeken met den naam van Jezus en dien van Maria. Hun godsdienstig bewustzijn vinden we nergens geteekend, en hun religieuze emoties komen dan tot hun recht, wanneer ze in de kerk, met hun havelooze monden wijd-open, een godsdienstig lied uit-„schreeuwen" — en ze 'daaraan genoeg hebben; de schrijver vindt, dat de prediker verder zijn mond wel had mogen houden.

De moraal van 't boek is goed bedoeld. We willen dat aannemen. En we hebben er grond voor, wanneer we zien hoe Lars reageert op „een uitgaans-avond"; óók wanneer we de mooie teekening van zijn eerste liefde zien. (De twee briefjes van 't meisje aan Lars en van hèm aan 't meisje zijn m. i. de beste stukjes uit 't boek.)

Maar nu maakt het feit, dat de schrijver óók het „meisjes confirmeeren", w.aaraan de visschers in de vreemde landen zich schuldig maken, teekent; de bewering omtrent „het te nauw geworden kleed", en dergelijke, het boek van d'anderen kant zeer beslist ongeschikt voor het christelijk gezin.

Waarbij dan nog komt, dat de „zendeling" natuur-1 ij k een dranksmokkelaar on dus een huichelaar is, en het levende „drankorgel", dat naar den naam Jacob luistert, een voorbeeld van eerlijkheid en goedhartigheid.

Conclusie: dit boek is goed voor hen, die er prijs op stellen het leven der Lofoten-visschers geteekend te zien, en die oud genoeg, en overtuigd genoeg zijn om met oordeel te lezen. Maar het boek behoort niet in onze gezinnen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen