HET AMERIKAANSCHE WIJKKERKEN-STELSEL — ONS TEN VOORBEELD.

V.

Het groot aantal kerkgebouwen is niet alleen te verklaren uit de talrijkheid van de „denominations", maar niet minder draagt het steng doorgevoerde parochiestelsel het zijne ertoe bij.

Om drieërlei reden ontstaat er een nieuwe parochiekerk.

lo. omdat een kerkgebouw te kleiii wordt voor do steeds groeiende gemeente.

2o. omdat ergens een nieuwe wijk ontstaat.

3o. omdat tengevolge van het Amerikanisatie-proces het sterk • toenemende Engclsch sprekende deel der gemeente om eigen diensten vraagt.

Om het leven van een Amerikaansclie parochiekerk goed te leeren kemien, kiezen wij er één van uit en deelen allerlei bijzonderheden omtrent haar mee.

Toelichting over den staat van inkomsten.

Bezien wij nu nader den staat van uitgaven dier wijkerk.

Eerst wordt vermeld , , Leeraar's H^^^^É^R''. Dat bedraagt 2800 dollar of een kleine 7000 gulden.

Daar komt nog bij een vriji^^^^ió-rie.

En welk een pastorie!

Onze foto' geeft er eenig denkbeeld van.

De Amerikaansche stadspredikant behoeft zich niet met een bovenhuis te behelpen, maar de gemeente stelt een ruime villa tot zijn beschikking.

Niet tusschen andere huizen ingedrukt, maar geheel vrij staand, midden in het groen.

Onder het hoofd „Telephone" wordt eein bedrag genoemd van 52 dollar 12 dollarcenten. De kosten van de telef oo.n, welke in de pastorie is aangebiacht, worden eveneens door de kerk gedragen.

Ook de post „A u t o O n d er h ou d" wijst op een bijzondere bevoorrechting. Een predikant zonder autoi kan men zich in Amerika bijna niet denken. Auto's zijn in den regel geschenken van de gemeente. Maar ook voor de ja.arlijk'schei onkosten wordt gezorgd. Daarbij' loeren geen Argus-oogen erop of hij zijn auto alleen, gebruikt in dienst der krrk dan wel, dat hij voior zijn genoegen met de zijnen er een , , trip" mee maakt. De kruideniersgeest — ik bedoel daarmee niet eenigeii kruidenier-lezer onaangenaam te zijn, men weet, dat dit een term is met vaststaande beteekehis — is den Amerikaan geheel en al \Teemd. Er zijn predikanten, die voor de bearbeiding van hun wijk geen jg^.auto noodig hebben. ÖMaa.r de gemeenteii willen 'piet, dat zij beneden hun stand leven. - Dat komt tSe ee-i-van de kerk te na. En daarom neemt nie­ mand er aanstoot aan, wanneer voor benz.ine-gebruik eti misschien reparatie in een ; ]aar MQi dollar of circa 500 gulden wordt besteed.; -^^^!^: .

Hierbij mag niet worden vergeten, dat krafihfens het eigenaardige belastingstelsel in Amerika de pi'edikant in den regel geen belasting betaalt. Ho-e dat zoó komt, kunnen AVIJ niet in een paar woorden uitleggen. Wanneer men daarmee vergelijkt, wat • er b.v. voor de Amsterdamsche predikanten jaarlijks aan belasting van hun traktement afgaat, zou, indien onze predikanten er niet te hoog voor stonden, weleens een tikje jaloezie hun hart kunnen binnenglippen. , _ ..

En ook hiermee zijii wij er no-g ni^^^^

De Staat kent aan, „geestehjken", vaii welke gezindte ook, het privilege toe te reizen voor half geld. Waar nu de afstanden in Amerika, groot zijn, beteekent dit voor den predikant, wiens familieleden ver van hem afwonen, geen gering voordeel.

Natuuilijk denkt de kerk er niet aan voor te rekenen: gij spaart zooveel uit aan belasting en zooveel aan reizen, daarom kunnen, wij' uw traktement wel wat verlagen.

Hoewel ook in Nederland de toestanden 'veel zijn verbeterd, slaan toch de Amerik'aiangclm.kerken het record.

Wij stellen inderdaad haar predik'anteiï^fc^^.i Staa, t om zander zorg te lev-? h. - JÏ^Sï*''

Dat daartoe het wijkke'rken-stelsel niet weitiig bijdraagt, springt in het oog.

Behalve het pjedikantstraïlèment keert de bedoelde wijkkerk nog 742 dollar uit aan „p r e e k-b curt en" - en gratificatie en goed 45 doUar aan „ca te chi s eer en", alzoo samen een 1900 gulden.

In deze wijkkerk werden (het was nog vóór het institueeren . van een nieuwe Engelsch-sprekende kerk; eiken Zondag 4 diensten gebonden. De eigen predikant nam den éénen' Zondag, .twee Ho-llandsche en één Engelschen, den andereir twee Engelsche en één Hollandschen. dienst waar. Ook kwam het voor, dat hij' slechts, twee diensten had. Voor één of twee diensten moest men dan de hulp van een anderen predikant inroepen. Vandaar deze betrekkelijk hooge som voor preekbeurten.

Driemaal preeken is in - een gemengde gemeente (Hollandsch en Engelsch' sprekend) vrijwel regel. Dat daardoor veel van de krachten van den predikant wordt gevergd, in niet zoo weinige gevallen te veel, kan niet worden ontkend. De kerlcen zouden er wel bij varen, indien hierin zooi spoedig mogelijk verandering werd gebracht. Want-drie verzorgde preeken iedere week' te honden is ge-en kleinigheid. Over het algemeen 'blijven de predikanten niet zoolang op een zelfde plaats. De wisseling is daar veel sterker dan hier. Op den duur wordt daardoor o.i. het belang der gemeente geschaad. En dat aan die herhaalde verandering van standplaats" het driemaal preeken eenige schuld draagt, gelooven wij stellig. Wij willen de schaduwzijde evenzeer laten zien als de lichtz'ijide. Maar deze schaduwzijde vloeit volstrekt niet uit het wijkkerkenstelsel voort.

Ook voor het catechiseeren is hulp; vereischt. De predikant alleen kan dat niet af. Men kan dit zelf nagaati, wanneer men weet, dat de kinderen van hun achtste jaar af de catechisatie bezoeken, soms op nog jeugdiger leeftijd. Dat houdt verband met de ontstente-nis van Christelijke Schol-en op vele plaatsen. De Christelijke School heeft daar een harden strijd om het bestaan te voereai.-Niet alleen wordt zij niet van staatswege gesubsidieerd, maar do vrijheid om Scholen met den Bij'bel o-pi-te richten en in stand te houden, wordt in sommige staten aangevochten. De schoolstrijd is in Amerika dan ook lang niet uitgestreden. Daarvan spreekt nog een andere post in dezen staa.t van uitgaven. Dat in het land der vrijheid op deze vrijheid aanslagen worden gepleegd, is z-eker een donkere schaduw op het ovérigt^ns zoo in zormeschijh spelende Amerikaansche leven. Dit spruit niet zoozeer uit onverdraagzaamheid voort als wel uit een zucht naar uniformiteit, welke den Amerikaan eigen is. Docli ook zoo genomen, vertoont de schoolstrijd daar veel gem.eenschapp'elijfce trekken met den schoolstrijd, die voor een de-el achter ons Ijgt. Gedeeltelijk is het daaraan toe te schrijven, dat do kinderen zoo jong op catechisatie komen en ook naar de Zondagsschool worden gezonden. Zelfs daar, waar een Christelijke School liestaat, blijft meti, naar ons inzicht uit ze-ker koaiservatisme — want ook in het progressieve Amerika is koaiservatisme niet onbekend — aan de vroegere gewoonte getrouw.. De predikant, die daarmee zon willen breken, zou zich wellicht o-p sterken tegenstand' hebben voor te bereiden. En over het geheel blijven de predikanten te kort in een gemeente O'm hierin verandering te kunneir brengen. Daarenboven raakt het hier geen beginselkwestie. Het zo-u zeker niet verantwoord zijn daarvoor ee-n kerk in repi e-n roer te brengen. Met dat al wordt het getal catechisaties te groot voor één predikant. In de wijkkerk, door ons bedoeld, leveren dan ook theologische studenten bijstand en nemen des Zaterdags catechisaties voor hun rekening.

Ook hier raak ik weer iets aanj^^^pi> ia-$|; ^i|een novum is. .Studenten uit catechis'eëfèiï! M'aar ook dit heeft voor het wijkkerken-stelsel als zoodanijg geen belang.

De janitor of koster, eigenlijk: deurwachter, is in de wijkkerk een man van veel besognes. Mè't alleen heeft hij de zorg voor het kerkgebouw, maar ook voor de centrale verwarming en voor de tuinen, zoowel rond kerk als pastorie.

Gelijk men op onze foto's zien kan zijn kerk - en pastorie op een terras gebouwd, Dat doet de Am, erikaan gaarne. D-e glooi'ing van da, t terras is met gras bedekt. Dat geeft, aan de straten in de buitenwijken zulk een vroolijk en landelijk aanzien. De „sidewalks", de trottoirs, zijn niet, gelij'k bij ons met klinkers of kleine vierkante cement-•steenen geheel bestraal, maai' twee rijen gro-ole cementsteenen (haast zei ik: zerken) liggen in het midden en steken helder af tegen den harden grond daarnaast. Daaruit klimt dan de groene ten-asrand geleidelijk op. Terras en terrasrand wordenbijna overal waar men komt keurig in orde g-ehouden, in de wijken der we-lgestelden natuurlij-k het meest. Gedurende het grootste deel van het jaar wordt het gras eiken dag gesproe^^pre-ens in de week geknipt. •: -^^^^ •

Dat alles rust op de sehonders van den janitor, die wel weet, wat hij te do-en heeft. In het verslag van 1924 is er sprake van janitors, doch in dat van 1923 , slechts van één, die daarvoor gehonoreerd wgaÉ|%^et 1248 dollar of ongeveer 3000 gulden. ^ - ': ••

Ook de organisten worden bezoldigd.

De orgels in deze vvijkke; rk-en-: zJ!n^jew.0)O-nhjk.-jiiet zoo groot als bij ons.

Vaak zijn zij geplaatst öpr het 'platform éfi' dé organist of organiste zit niet achter groene gordijntjes verscholen, maar de ge-heele gemeente kan hen zien en zij de gemeente.

Dat komt vooral bij het .kollekteeren van pas.

Voorzoover ik' het bijwoonde speelt de organist

zoo lang, tot. de kollektanten^ plaats hebben ingenomen. ^a^z!gï^êa hun

Alzoo geen stoornis onder de preek'.

Een aangename gewaarwording voor wie uit Europa komt.

Het OTgel in deze wijkkerk wordt electrisoh gedreven, waarop het woord „power" of kracht wijst.

Hoe er in Amerika wordt gespeeld?

En gezongen?

" Hoe gaarne ik ook daarover wat zou zeggen, het zou ons te ver van ons onderwerp afvoeren.

Of bezoldiging van organisten gewenscht is, laat ik buiten geding.

Wel blijkt uit het een en ander, 'dat de Amerikaansche wijkkerk iiiet op koopjes uit is.

Zij behoeft zich ook niet te bekrimpen.

HEPP.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen