GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

MUZIKALE KRONIEK

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

MUZIKALE KRONIEK

3 minuten leestijd Arcering uitzetten

Bach verstaan.

In „Organist en Eeredienst" overgenomen, trof ons wat Ir P. J. de Boer in „Op den Uitkijk" schreef onder „Bach en zijn Kunst":

„Dat de Matthaus Passion voor een onbekend groot deel van het concertpubliek een geliefd kunstwerk isi, heeft in vele factoren oorzaak.

In de eerste plaats bezit de tekst (Matth. 26 en 27) reeds, nog afgezien van zijn fundamenteele waarheden, een verheven schoonheid.

De muziek, die Bach hierbij schreef, is niet overheerschend polyphonisch van bouw en is bij uitstek lyrisch. Hierdoor brengt het geheel, zelfs bij den meest primitieven toehoorder, een min of meer diepe ontroering teweeg, die echter meestal niet zuiver muzikaal is.

Was dit wel het geval, hoe is het dan te befijpen, dat bijna al de overige werken van Bach voor velen een gesloten boek blijven?

Niet omdat, zooals oppervlakkig lijkt, de „Matthaus Passion gemakkelijker te verstaan is als b.v. een Brandenburgsch concert; Bach is principieel en fctylistisch hier dezelfde, geniale kunstenaar."

Ons dunkt dat het heel gemakkelijk te begrijpen is, dat bijna al de overige werken van Bach voor velen een gesloten boek blijven — onder „bijna al de overige" verstaan wij, zijn zuiver-instrumentale werken, zooals een Brandenburgsch concert, het Wohltemperierte KJavier, de orgelpraeiudia en fuga's.

Omdat zijn Mattlieus-passion en andere vocale stukken direct te verstaan zijn, juist door „den meest primitieven hoorder", om hun verbinding van vocaal- en instrumentaal, waarbij het gezongen woord domineert, de lijn aangeeft en houvast biedt voor het volgen en begrijpen.

iWlant voor velen, zoo niet de meesten, zegt ènkel-iustrumentenmuziek niets, onopgevoed men in dit opzicht is.

Reeds van oTide tijden af had muziek eerst dèj beteekenis en vat op de massa, als er woorden aan verbonden waren; zonder die ^old' zij vow „een dom en onredelijk geluid".

Zoodra de instrumentaal-zelfstandige muziek onafhankelijk van woord en tekst optrad, vervreemdde zij zich meer en meer van het volk, uitgezonderd in de verschillende vormen van den dans, liedbewerkingen en variaties.

In de rechtstreeksche verbinding met het woord! — volkslied, oratorium, passion — daarentegen, ! beliield zij haar volle invloed en werking, en van­ j daar dan ook dat Bachs Mattheus-passion een zoo' I geliefd kunstwerk is, waaromheen zoovelen zich | bewegen en steeds weer zich verzamelen.

iWant èn Mattheuspassion èn alles van hemj waarvan het woord den grondslag vormt, is „profetie" voor de scliare, verstaanbare taal en geen vreemde, zooals een Brandenburgsch concert, een orgelpraeludium of een klavierfuga, waarbij zij leen uitlegger noodig heeft, één die haar verklaart en inleidt.

Zuiver muzikaal is dan ook de min of meer diepe ontroering, die Bach op zijn toehoorders teweegbrengt als hij met zijn Mattheus-passion optreedt, omdat hij, hóé principieel en stylistisch dezelfde geniale kunstenaar ook in al zijn andere, niet van het woord doordrongen klankstukken, daarin tot het volk spreekt „met verstand"; het onderwijst, vermaant en troost, l

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 8 november 1935

De Reformatie | 8 Pagina's

MUZIKALE KRONIEK

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 8 november 1935

De Reformatie | 8 Pagina's