HOOFDARTIKEL

Eugenetiek.

V.

Nsgatleve zUde.

Onder sterilisatie verstaat men die methode van onvruchtbaarmaking, waaïbij door een kunstmatigen ingreep (operatief of door middel van bestraling) de zaad- of eileiders onbruikbaar worden gemaakt, , waardoor wel het voortplantingsvermogen wordt opgeheven (impotentia generandi), maar de geslachtsdrift en het vermogen tot de echtelijke samenleving T> ehouden blijft. Deze verstoring van de geslachtsfunctie langs operatieven weg is een middtel, dat voor den man zeer eenvoudig is en practisch zonder gevaar kan worden toegepast, bij de vrouw echter minder eenvoudig en ook van meer ingrijpenden aard.

Tot voor kort werd de steriUsatie vrijwel uitsluitend toegepast in verschillende staten van Noord-Amerika (in 't bijzonder in Californië) en in de Canadeesche provincie Alberta. Den laatsten tijd wint dit denkbeeld ook in Europa veld. "Werd de eerste Europeesche sterilisatie-wet afgekondigd in het Zwitsersche kanton Waadt, 3 September 1925, al spoedig zijn meerdere landen gevolgd: Denemarken in 1929, Duitschland in 1933, Zweden en Noorwegen in 1934 en Finland in 1935.

De sterilisatie-ingreep is derhalve den laatsten tijd wel zeer in trek gekomen. En geen wonder, want op de verschillende middelen, waarmede men de voortplanting der minderwaardigen kan verhinderen, heeft de sterilisatie vele voordeelen.

a. Allereerst biedt deze ingreep honderd procent zekerheid, hetgeen, wil men althans het doel bereiken, dat men voor oogen heeft, absoluut geeischt moet worden.

b. Vervolgens is het middel goedkoop, want na deningreepkeerende patiënten in de maatschappij terug. Tegenover de segregatie of afzondering is dit een enorm financieel voordeel.

c. De ingreep is in de derde plaats technisch gemakkelijk uitvoerbaar en heeft een practisch te verwaarloozen mortaliteit. De man is reed'si 5 a 6 dagen na de operatie arbeidsgeschikt, de vrouw iets later, ni.l. 2 a 3 jweken. Hoewel nog geen juiste mortaliteitscijfers bekend zijn, worden deze zeer laag geschat.

d. In de vierde plaats geeft de steriUsatie geen physische of psychische veranderingen. Na de operatie zijn de patiënten in geen enkel opzicht veranderd; de meeste patiënten zijn dan ook volkomen tevreden.

e. In de vijfde plaats blijft bij sterilisatie de individueele vrijheid gehandhaafd. Ook dit is een niet gering voordeel. Want hoe aangenaam isolaüeinrichtingen ook zijn ingericht, een verblijf in de eigen omgeving is toch verre te verkiezen. f. Ten slotte zou volgens sommigen de abortus criminalis door dezen maatregel afnemen.

Aan de sterilisatie kleven echter ook belangrijke bezwaren en nadeelen. Afgezien van de vraag of de Overheid wel het recht heeft Iredhtstreeks in te grijpen op de voortplanting van den mensch, en niet mede gerekend het wetenschappelijk bezwaar, dat onze kennis van de wetten, die de erfelijkheid van den mensch beheerschen, nog te gering is om sterilisatie van minderwaardigen te rechtvaardigen, is er in de eerste plaats een ethisch bezwaar. Volgens de Christelijke ethiek heeft men niet het recht een gezond lichaamsdeel te sohienden of gedeeltelijk weg te nemen, dat nooh het lichaam noch den geest van den betreffenden persoon schaadt. Alleen dan mag een deel van het lichaam opgeofferd worden of een functie uitgeschakeld, indien het welzijn van het geheel dit eischt, wanneer de gezondheid van den mensch op andere wijze niet kan worden bereikt.

Een tweede bezwaar tegen de daad van sterilisatie is gelegen in het feit, dat de sterilisatiq een kunstmatige scheiding maakt tusschen geslachtsdaad en voortplantingsvermogen. Volgens de Christelijke levens- en wereldbeschouwing mogen zin en doel der geslachtsgemeenschap nimmer kunstmatig gescheiden worden. Het doel der geslachtsgemeenschap is ongetwijfeld de voortplanting van het geslacht. De geslachtsdaad heeft echter niet alleen betrekking op het doel van het huwelijk, de vermenigvuldiging van het menschengeslacht, maar ook op het wezen van het huwelijk, de liefdesgemeenschap, die er tusschen man en vrouw bestaat. Deze twee doeleinden, ook wel zin en doel der geslachtsgemeenschap genaamd, behooren onlosmakelijk bij elkaar. Daarom is het scheiden van deze twee factoren in de huwelijksacte een scheiding van de natuurlijke wetten Gods en daarom ongehoorzaamheid aan Zijn geboden.

In de derde plaats is er een medisch bezwaar. De ingreep toch is niet geheel ongevaarlijk. Vooral bij de vrouw zal ongetwijfeld een deel der patiënten, zij het dan ook een zeer gering percentage (plm. 1 pet.), den sterilisatie-ingreep met den dood moeten bekoopen. Juist omdat de sterilisatie-operatie niet wordt ondernomen tot welzijn van de(n) patiënt, is deze mortaliteit een ernstige contra-indicaüe voor den ingreep als zoodanig.

Ten slotte is er nog een practisch bezwaar. Eenerzijds kan de sterilisatie, eenmaal tot stand gebracht, niet weder ongedaan worden gemaakt. Anderzijds komt er door de onvruchtbaarmaking in het liefdeleven vrij spel. Dat dit laatste tot ongewenschte verhoudingen aanleiding kan, en men mag gerust zeggen zal, geven, is vrijwel zeker.

Om al deze redenen achten wij sterilisatie als middel om de voortplanting der minderwaardigen te verhinderen verwerpelijk. Indien dit laatste gewenscht is^), achten wij alleen geoorloofd: segregatie, het tweede middel, dat de negatieve eugenetica ter beschikking staat om haar doel te bereiken. Onder segregatie verstaat men: scheiding der geslachten, afzondering buiten de samenleving. Deze maatregel komt practisch neer op de voortdurende isolatie van man en vrouw. Toch beteekent afzondering hier volstrekt niet eenzaamheid. In Denemarken heeft men in deze richting een proef genomen, welke voortreffelijk geslaagd' kan heeten. Op één der kleine eilanden in de Groote Belt, Sprogö geheeten, heeft men ©en tehuis voor erotische imbeciele meisjes gesücht. Hier leven deze meisjes een vroolijk en onbekommerd bestaan en verrichten er allerlei land- en tuinbouwwerk. Volkomen omringd door de zee is het mogelijk te waken voor eventueel mannelijk bezoek, terwijl anderzijds het bezoek vanvrouwelijke familieleden de eentonigheid van het bestaan breekt. Een dergelijke isolatie-inrichting voor mannen bestaat op het eiland' Lisö. Beide inrichtingen zijn onderafdeelingen van de zwakzinnigetngestichten te Breining. Ziedaar een proefneming om zwakzinnigen, wier progenituur wel zeer ongewenscht zou zijn, van de voortplanting uit te sluiten en gelijktijdig hun individueel bestaan onder de gegeven omstandigheden zoo menschwaardig mogelijk te maken.

Ten opzichte van de sterilisatie nu heeft de segregatie of asyleering de volgende voordeelen: a. Ze brengt geen lichamelijk letsel toe, noch tast het lichaam op andere wijze aan;

b. Ze maakt geen kunstmatige scheiding tusschen geslachtsdaad en voortplantingsvermogen; c. Ze is totaal ongevaarlijk;

d. Ze kan onmiddellijk worden opgeheven, indien dit onverhoopt noodig mocht wezen; e. Ze opent de mogelijkheid om een of andere therapie (phaeno typisch) toe te passen 2);

f. Ze beschermt niet alleen de maatschappij tegen bepaalde gevaarlijke individiuen, maar behoedt ook wederkee'rig deze ongelukkige personen tegen de nadeelige invloeden, die voor hen in het maatschappelijk veikeer gelegen zijn.

Tegenover deze voo^^Vblen staan weliswaar ook eenige nadeelen. Als «^ jdanig worden genoemd de vrijheidsberooving en de groote financiëele kosten. Die vrijheidsbeperking valt echter nog al mee, zooals we gezien hebben, en blijft binnen redelijke grenzen. Wat de financiëele lasten aangaat, er zijn nog te weinig cijr«rs bekend om de kosten van dezen maatregel met juistheid te berekenen. Voorts is het een feit, dat waar men tot afzondering is overgegaan de uitkomsten bevredigend zijn, hetgeen waarschijnlijk mede gelegen is in de omstandigheid, dat een deel der gekoloniseerden productief werkzaam is en op den duur zichzelf kan gaan bedruipen. Toch zal segregatie ongetwijfeld duurder zijn dan sterilisatie. Naar ons gevoelen evenwel mag de maatschappij, wanneer zij door diefstal, brand of moord in haar vitale belangen bedreigd wordt, er wel iets voor over hebben om dit gevaar te keeren. s) Alles te zamen genomen achten wij daarom in zulke gevallen isolatie den besten maatregel.

1) B.v. bij minderjarigen met erfelijken misdadigen aanleg.

2) Hoewel de erfelijkheid grooten invloed uitoefent op tal van lichamelijke afwijkingen en geestelijke stoornissen, zoo mag men toch nooit vergeten, dat naast de hereditaire ook de milieu-invloeden zich doen gelden. Bij gunstiger levensverhoudingen is het zelfs mogelijk, bestaande stoornissen tot genezing te brengen, althans kalmer en rustiger te doen verloopen.

3) Men vergete overigens niet, dat sterilisatie van misdadig aangelegden niet alle kosten voorkomt, want deze menschen blijven ook na de sterilisatie gevaarlijk, zoowel voor zichzelf als voor anderen, en moeten daarom in de nazorg, wat toch ook weer kosten met zich meebrengt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen