Buitenland.

Hongarije. Eene Gereformeerde opleidingsschool.

De Synode der Hongaarsche Gereformeerde kerk heeft in beginsel besloten tot het stichten van eene philosophische faculteit te Debreczin, met het doel om jongelieden voor het leeraarschap aan de gymnasiën op te leiden. Reeds is een kapitaal van 100.000 florijnen voordat doel saamgebracht. Men wil hierdoor een geliefkoosd denkbeeld verwerkelijken, dat een verre strekking heeft en 't welk ook inLuthersche kringen meermalen besproken is. De Protestanten van Hongarije hebben vele confessioneele gymnasiën, maar niet ééne inrichting is er te vinden, waarop leerkrachten voor die gymnasiën kunnen worden gevormd. Tot het jaar 1883 was de kerk gerechtigd om getuigschriften uit te reiken, dat iemand geschikt oordeelde, om gymnasiaal onderwijs te geven; sedert dien tijd konden dergelijke diploma's slechts door universiteiten of hoogere vakscholen uitgereikt worden. Maar zulke inrichtingen hadden de Hongaarsche Gereformeerden niet, evenmin als de Lutherschen, en daarom moest de kerk gebruik maken van den dienst van menschen, wier opleiding niet in overeenstemming was met de eischen die hun moescen gesteld worden. Aan .dezen staat van dingen zal nu door oprichting van een philosophische faculteit te Debreczin een einde gemaakt worden, wat de Gereformeerden aangaat. De Lutherschen zullen denkelijk wel tot de stichting van een zelfde inrichting moeten overgaan.

Een Israëliet uit Pesth heeft aan den Hongaarschen minister van onderwijs een millioen gulden gezonden, met bepaling dat dit kapitaal tien jaren rente op rente zou worden gezet en dat na tien jaren uit de rente van het aldus vermeerderde kapitaal een Joodsch gymnasium te Buda-Pesth zou worden gesticht. Üe Joden in Hongarije hebben zich dikwijls beklaagd dat zij in zake het gymnasiaal onderwijs aan het kortste eind trokken, terwijl de Christenen dikwerf zich beklaagden, dat de gymnasiën te zeer verjoodscht werden. In de toekomst zal dit niet meer het geval zijn.

Ka den eersten Mei.

De Allge7neitie Ev. Luthersehe Kirchenzeitung levert een beschouwing over den eersten Mei en zegt daarin, dat »de philisters" weder naar de »Stammtisch" (d is. naar de tafel van het koffiehuis, waaraan de vaste bezoekers plaats nemen) gaan, en dat zij die door beschaving en bezit den toon aangeven, de zoete gewoonte van hun bestaan weder voortzetten, nu de iste Mei rustiger is afgeloopen dan men had verwacht. Men lacht over den angst, die men zich op het lijf gejaagd heeft en neemt zich voor, voortaan de zaak wat kalmer op te nemen.

Na eene verklaring gezocht te hebben van het feit, dat dit jaar den isten Mei rustiger was, dan werd gevreesd, deelt het blad mede, dat socialistische organen openlijk verklaren, dat de beteekenis van den eersten Mei niet ligt in de propaganda voor den achturigen werkdag, maar in de sdemonstratie van het proletarische internationale solidariteit", d. w. z. in de betooging, dat de proletariërs of ellendige volksmassa over de geheele wereld één is in lijden en strjjden. Het Meifeest moet openbaar worden, als het gebulder der stormklok, aan welks touwen de klokluider het proletariaat trekt." Echter hartstochtelijkheid moet uit dat feest spreken, geen angstig half vuur, geen uitdoovend stroovuur. De geheele wereld moet erkennen, dat de zaak geen spel, maar eene staatkundige aardbeving is, waardoor het gebouw der burgerlijke maatschappij in alle voegen kraakt." Dit is duidelijk genoeg. Ook leert een blik op hetgeen in andere landen voorgevallen is, dat de demonstratie waarlijk niet onbeduidend was; in Londen moeten 200, 000 menschen bijeen geweest zijn, die eene resolutie over den achturigen werkdag aan de regeering lieten overhandigen. Ook spreken de dynamielaanslagen in Frankrijk en te

Luik hunne eigene taal. Men moest toch eindelijk ophouden op de wijze der kinderen, het hoofd onder de dekens te verstekeni

Wanneer wij in Duitschland, zoo zegt het bovengenoemd blad van het ergste verschoond gebleven zijn, dan ligt dit eensdeels hieraan, dat de sociale misstanden in menig opzicht bij ons nog niet zoo erg zijn geworden, als in andere landen, en dat tegen de verwoestende machten van het socialisme in het volksleven nog te vele christelijke elementen overstaan. Voor alles weten de revolutionairen nog te goed, dat de tijd nog niet rijp is. Nog kunnen wij op het leger rekenen, een te vroeg uitbreken der revolutie zou niet alleen de kans om te slagen doen verkijken, maar kon wellicht een reactie in het leven roepen, d/e alle aangewende pogingen weder vernietigde. Toch laat nu en dan een socialist eens uit, wat er in de harten omgaat. Te Weenen, Munchen, Hamburg, Londen, werden de aanslagen door de anarchisten, door socialistische sprekers scherp veroordeeld, evenals te Berlijn. Doch in een Berlijnsche voorstad riep burger Vogtherr triurafeerend uit: »Ziet naar Frankrijk, daar kruipt de bourgeoisie in het muizengat, het kapitaal siddert".

Niet te ontkennen is 't, dat de beweging niets van hare kracht verloor, maar veelmeer daaraan gewonnen heeft. De kinderen worden in fanatieke klassenhaat opgevoed en leeren de wereld slechts door bloedroode glazen aanzien. Zestien jonge knapen zijn reeds blinde aanhangers der omverwerpingspartij, gelijk te Leipzig het grootste deel van hen, die de Meimanifestatie hielden, bestond uit opgeschoten jongens. Ook is het een veeg teeken, dat steeds meer vrouwen aan de Meibetoogingen deelnemen ; hoe meer de vrouwen tot hyena's worden, hoe minder er uitzicht op betering bestaat.

Is er nog hoop, zoo vraagt het Duitsche blad? Zeker, anders moeten zij niet meer aan de kracht van het Evangelie gelooven. Maar daarin ligt de wondeplek van de alleen genezende kracht des Evangelies wil men niets weten, maar zoekt alleen heil bij sociale en politieke maatregelen, maar deze zijn niet genoeg en hebben slechts in zooverre waarde, als zij uitvloeiselen zijn van het in praktijk gebrachte Christendom. De alleenheerschappij van beschaving en bezit is te drukkend geweest, de rechtvaardigste eischen zijn te lang onderdrukt, dan dat de massa's zoo spoedig aan menschenliefde gaan gelooven. Zoo lang zij gelooven dat alleen vrees de drijfveer is voor het stand brengen van hervormingen, zal hunne begeerlijkheid slechts toenemen."

Ons dunkt dat in dit alles veel is dat ook in Nederland dient behartigd. Zullen de kerken den maatschappelijken nood gaat inzien en het geneesmiddel daarvoor bieden vóór dat het te laat is?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen