De martelaren.

CI.

JOHAN AVONTROOT.

Vijf mijlen van Wezel ligt Halteren, in dat deel van Westfalen, hetwelk in de 17 de eeuw tot de Republiek der Vereenigde Nederlanden behoorde. Daar zag omstreeks het jaar 1554 Johan Avontroot, zoon van den koopman Bartholomeus Avontroot, het levenslicht. In de Roomsche religie opgevoed, was Johan met hart en ziel haar toegedaan. Zijn vader liet hem eerst studeeren en nam hem toen mee naar Antwerpen en andere plaatsen, om den koophandel te keren. Later plaatste hij hem op het kantoor van den heer Van Lillo te Antwerpen. De jonge koopman won spoedig het vertrouwen zijns meesters en werd door dezen gebruikt voor vele zaken. Onder andere toog hij naar de Kanarische eilanden, waar hij bij eene gehuwde dochter van den heer Lillo inwoonde. Tijdens zijn verblijf aldaar stierf de man dezer dochter, waarop Avontroot de weduwe ten huwelijk vroeg. Dit huwelijk schijnt, ten minste in het begin, niet gelukkig geweest te zijn, want de man verhep in overspel. Toen zijn conscientie ontwaakte, had hij over dit kwaad rust noch duur. Hij vluchtte naar zijn biechtvader en deze verwees hem naar den Paus, die hem eindelijk de verlangde vergiffenis gaf voor een grooten prijs. Avontroot was hiermee tevreden. Doch de Heere had iets beters over hem beschikt dan de absolutie eens menschen. Na den dood zijner vrouw toch verdeelde hij met zijne voorkinderen (de kinderen zijner vrouw) de nalatenschap en trok naar Frankrijk en Engeland. In laatstgenoemd land kwam hij te Londen in de Gereformeerde kerk. Naar aanleiding van wat hij daar hoorde en de dwalingen der Eoomsche kerk, die hij op zijne laatste reizen opgemerkt had, hield hij met dezen en genen redetwisten. AUengskens verviel hij tot twijfel aangaande de waarheid der Roomsche kerk. Maar de v/aarheid werd er hem niet klaarder door, vooral toen hij in aanraking kv/am met Lutherschen en Wederdoopers, die, ieder op hunne wijze, beproefden, hem den weg der zaligheid te leeren. Dit gebeurde, omdat Avontroot zijn koophandel voortzette en daarvoor nu eens te Arasterdam, dan weer fe Hamburg en dan weer te Bremen was. Eindelijk gelukte het Dr. Matthias Martinus hoogleeraar aan de Bremensche school hem de meerdere zuiverheid der Gereformeerde leer aan te toonen. Sints hield hij af van het bestudeeren der betwiste punten en bepaalde zich tot het onderzoek der waarheid. Van dag tot dag nam hij toe in kennis van Gods Woord en in genade bij de Heere, hiermee ging gepaard een ijver, om dwalenden tot het Woord Gods te leiden. Hij reisde naar Spanje en hield met toestemming van koning Filips III een twistgesprek met den hertog van Luina, overste der Jezuiten, waarin hij het Pausdom aanviel.

Toen hij weg was besloten zijn vijanden hem des nachts van bed te laten lichten. Avontroot werd echter door eenen vriend verwittigd, welk gevaar hem dreigde, waar­ om hij zich schuil hield. Overal zocht men hem maar tevergeefs. Eindelijk gaf men het op en kon onze martelaar Spanje ontvluchten. Van een stout plan zwanger, kwam hij in Engeland aan. Hij verscheen aan het Hof van koning Jakobus en stelde hem voor den Paus te ontzetten.

De koning antwoordde echter, dat hij geen macht genoeg bezat, om zulk een werk te doen. Avontroot begaf zich naar de Nederlanden en dacht daar weer aan Spanje. Zijn liefde voor dit land was groot. Stond het hem voor den geest, hoe zwaar de hand van dit rijk eens op zijn vaderland had gedrukt? Bedacht hij, hoeveel bloed hier had gevloeid door de hand van de Spaansche stadhouders? Zag hij het bloed der martelaren, zooals het van de schavotten stroomde? Zeker wel en misschien daarom voelde hij zich gedrongen de wraak eens Cliristens t£ nemen op Spanje, dat ook het bloed zijner vaderen had uitgestort op de aarde.

Hij schreef verscheidene boeken en brieven ten dienste van Spanje. O. a. gaf hij in 1615 een brief, voor den koning van Spanje bestemd, in het licht, en zond dien naar Spanje. Hierin trachtte hij te bewijzen, dat Openbaringen XVII van den Paus van Rome moest verklaard worden. In 1630 schreef hij op bevel van de H. M. Staten-Generaal der Vereenigde Nederlanden weer een brief van den zelfden inhoud, die naar Peru gezonden werd. Eindelijk in 1632 gaf hij in het licht eene zeer ernstige verklaring over de Roomsche heerschappij. Zijn ijver voor de eere zijns Heeren en de zaligheid van zondaren in Spanje was zoo groot, dat hij. nog op zijn acht-en-zeventigste jaar naar Spanje reisde, om er persoonlijk de waar­ heid Gods naar de Heilige Schriften te verkondigen.

In Juni 1632 reisde hij van Amsterdam naar Bayonne en van daar naar Madrid. Hier werd hem eene audiëntie toegestaan bij den graaf d'OHvaiez. De ontvangst was vriendelijk en hoopvol. Maar toen hij voor de tweede maal den invloedrijken Spanjaard bezocht, werd hij niet zoo goed behandeld, ofschoon hij toch bewerkte, dat Avondroot eene verklaring en eenige geschriften den koning ter hand kon stellen.

Korten tijd daarna werd onze martelaar gevangen genomen en naar Toledo gevoerd. Daar zat hij tusschen de vier a vijf maanden gevangen, gedurende welken tijd de Roomsche geestelijkheid de grootste moeite aanwendde om hem afvallig te maken, en dat onder de schoone belofte, hem al zijne bezittingen terug te zullen geven.

Door Gods genade kwam Avontroot echter uit dezen strijd als getrouw belijder van den Heere Jezus. Moedig verdedigde hij tegenover zijne rechters zijne gevoelens. Eindelijk werd hij veroordeeld om levend verbrand te worden. Dit vonnis werd den 21 en Mei 1633 aan hem voltrokken. Het Martelaarsboek zegt, dat hij de marteling »met groote lijdzaamheid en een verheugd gemoed doorstond, en tot het laatst standvastig bleef, zonder de minste weifeling te toonen."

Johan Avontroot is de laatste martelaar der Gereformeerde kerk der Nederlanden geweest, In hem bleek, als in zoovele andere martelaren, dat Gods kracht steeds in zwakheid wordt volbracht.

DE GAAY FORTMAN.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen