Buitenland.

Zwitserland. Vrije Christelijke scholen. Het is een verblijdend verschijnsel, dat in Zwitserland de vrije Christelijke school bloeit, evenals in ons vaderland. Zij zijn ontstaan, doordat de openbare scholen steeds meer het ongeloof propageerden. Zoo vindt men in het kanton Zurich een aantal bloeiende volks-of burgerscholen, die geheel en al door vrijwillige bijdragen onderhouden worden. In Bern is indertijd door Th. von Lerber een voortreffelijk druk bezocht Chr. Gymn. opgericht, dat ook, nadat de oprichter zich daaruit terugtrok, zijne reputatie met eere blijft handhaven, hoeveel zware offers er ook moeten gebracht worden om te blijven bestaan. Te Bazel is vóór 5 jaar eveneens eene vrije Chr. school gesticht, welke elk jaar er eene nieuwe klasse bij krijgt. Bedenkt men, dat in de meeste dezer kantons het onderwijs van staatswege gratis gegeven wordt, ja zelfs alle leermiddelen cadeau worden gedaan, dan kan men daaruit gemakkelijk opmaken, dat ouders, welke hunne kinderen naar de Chr. school zenden, waar schoolgeld moet worden geheven, een niet gering offer brengen. Nu is het schoolgeld niet heog gezet, opdat Christelijke ouders van alle standen in staat zouden zijn, hunne kinderen onderwijs te laten geven, in den geest, waarin zij dat begeeren. Het spreekt dus wel, dat de vrienden van het Chr. onderwijs in Zwitserland voor hunne scholen belangrijke offers moeten brengen, om deze in stand te houden, vooral omdat de Staat voor de gebouwen ook van bijzondere scholen hooge eischen stelt.

Van lieverlede heeft men ook de noodzakelijkheid ingezien om kweekscholen voor de opleiding van onderwijzers in Christelijken zin te stichten. Het ging toch niet aan om de Chr. scholen te laten dienen door mannen, wier opleiding niet in overeenstemming geweest was met de taak, waartoe zij zouden worden geroepen. In Duitsch-Zwitserland heeft men drie van deze kweekscholen, die men daar sLehrer-Seminare" noe.nit, nl. te Schiers, Bern en Zurich, ' die niet alleen onderwijzers leveren voor de Chr. scholen, maar ook voor de openbare. Den igden en 2osten Mei van dit jaar vierde het Seminarie te Zurich zijn 25-jarig bestaan. Ongeveer 200 oud-leerlingen schaarden zicli om den voortreffelijken Director Bachofner, die van het begin afaan aan het hoofd dezer instelling gestaan heeft. De verdienste van dezen Director tegenover het onderwijs zijn niet gering te schatten; vooral bracht hij in zake het godsdienstonderwijs groote verbeteringen tot stand.

Den 9den Juni stierf een vriend van Bachofner, Ulrich Stütz, die bekend werd door zijn krachtige polemiek tegen de moderne predikanten. Hij werd in 1826 geboren, en leefde langen tijd als een vergeten schoolmeester te Zurich, wien het nochtans eene behoefte was, om behalve zijn arbeid in de school zich ook op het veld der wetenschap te begeven. De geologie was zijn lievelingsvak; 20 jaren lang was hij daarin privaat-docent aan de Polytechnische school. Als onderwijzer veroorloofde hij zich, om eenige semesters te Tubingen en te jMünchen te studeeren, waartoe hem eenige vrienden in staat stelden.

Maar meer nog dan de geologie trok de theologie hem aan. Hij wist een goede bibliotheek te verzamelen, terwijl hij een bewonderaar werd van Luther en Vilmar. Stütz bestudeerde echter alleen de theologie, omdat zijne belangstelling in Christelijke dingen hem daartoe dreef; hij dacht er niet aan om van de van lieverlede verworven kennis in het openbaar gebruik te maken. Doch in den winter van 1863—'64 hielden de professoren van de theologische faculteit te Zurich voor een gemengd gehoor een reeks van voordrachten, welke propaganda moesten maken voor de moderne leer.

Biedermann, Heim, Volkmar, Kesselriem en eenige predikanten van hunne richting, gaven daar hunne beschouwingen ten beste over den Bijbel, het wonder, de moderne natuurbeschouwingen, het leven van Jezus, den apostel Paulus, enz. en verkondigden daarbij hunne gedachten als resultaten der wetenschap, waarvoor men zich had te buigen.

Toen niemand tegen deze professoren in het krijt trad om het geloof der gemeente te verdedigen, hield Stütz in den volgenden winter acht voordrachten, die eenen diepen indruk maakten. Het was hem eene lichte zaak aan te toonen, hoe de kritiek van Bauer, die nog door de Züricher-faculteit gevolgd werd, reeds den weg van alle vleesch gegaan was; en hoe weinig zij van de natuur verstonden, welke in de meening verkeerden, dat men uit de natuurwetenschappen wapens tegen den Bijbel kon smeden. Biedermann deed daarop eenen heftigen aanval op Stütz, maar de onverbiddelijke schoolmeester ontzenuwde zijn betoog met onbarmhartigen logiica. Vele professoren polemiseerden tegen hem op den katheder. Een student uit dien tijd zegt in zijn levensbericht over Stütz: »Wij hebben uit zijne voordrachten meer geleerd, dan op menig college." Men moet deze getuigenissen en het naspel in de academische gehoorzalen gehoord hebben, om te begrijpen hoe de jeugdige geesten daardoor aangegrepen werden. Wij hoorden de stem van de beleedigde geloovige gemeente, die zich tegen de aanvallen op haar heiligdom gedaan, verdedigden

Toch bleef Stütz, hoewel hij later nog tegen-Strausz tè velde trok, zich op den bloei van zijne school toeleggen en geologie te doceeren. Jammer maar, dat hij aan de Staatsschool zijne krachten wijdde. Het schoolbestuur verhinderde hem niet, de school met het »Onze Vader" te beginnen en bij zijn onderwijs gebruik te maken van de 12 artikelen, al werden deze ook tot in de synode bestreden. Wij betreuren het, dat men in Zwitserland niet inziet, dat door het opleiden van Christelijke onderwijzers voor de openbare school men voor de vrije Christelijke school een graf delft.

DuitsohJand. Uit de Badensche landskerk.

Onlangs gaf een Badensch predikant, met name Schwarz te Biènau, »6o stellingen tegen valsche leeringen der Christenheid" uit. Hetgeen in deze stellingen verkondigd wordt, is slechts eene herhaling van Peligiaansche en Sociniaansche dwalingen. Er wordt daarin verklaard, dat de genade Gods en de vergeving der ronden hierin bestaat, dat aan de wereld in Jezus Christus het ideaal der menschen verschenen is.

De leer van de Drieëenheid wordt voor eene dwaalleer uitgekreten, die het Evangelie^, opheft en daarom de menschheid van de levensbron afsnijdt. De leer van de verdienste van Christus rust op de leer van de Drieëenheid en is reeds daarom in tegenspraak met het Evangelie. Het Evangelie wordt evenzeer opgeheven door de leer van de kerk, namelijk, dat de gemeente van Christus een uitwendig organisme is, en door de leer van de sacramenten.

Het bestuur van de Badensche landskerk heeft het noodig geoordeeld om den predikant Schwarz over deze uitingen ter verantwoording te roepen. Welke maatregelen dit bestuur tegen­ over den ontrouwen predikant nemen zal, wanneer hij in hetgeen hij leert volhardt, is nog onbekend. Wel weten wij, dat men van moderne en liberale zijde alles in het werk stelt om eene veiüOideeling; van den Bienauer predikant te voorkomen. Een liberaal blad beweert o. a., dat het niet aangaat som een predikant uit het ambt te zetten, die in de hoop leeft, dat, wanneer zijn stellingen worden aangenomen, het gemeenteleven tot nieuwen bloei komen zal en die recht heeft om die hoop te koesteren, omdat het openlijk verwerpen van eene verouderde dogmatiek meer bevorderlijk is voor het gemeentelijk leven als het altijd door voortsleepen van eenen nederdrukkenden traditielast." Ook wil het blad dat het kerkbestuur een beslist antwoord geven zal op de principieele vraag, namelijk in hoeverre er leervrijheid zijn zal in de Badensche Evangelische landskerk.

Aan het Opperbestuur worde wijsheid gege, ven, om de juiste middelen te vinden, en om het voortwoekerend ongeloof te bestrijden.

AViNGKEL,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen