Buitenland.

Oostenrijk.

De Evangelische beweging-.

De Evangelische bewegmg m Oostenrijk is nog steeds in vollen gang. Het is alsof het Boheêmsche volk wraak nemen wil dat hunne vaderen met geweld naar de mis werden ge­ t dreven. En het is ook alsof de Oostenrijksche O regeering opnieuw beproeven wil om de bewe­ g ging als met geweld te onderdrukken. De socia­ n listische geschriften die in delaatste jaren onder b het volk verbreid werden, gaven nooit aanlei­ v ding dat men eenige maatregelen van overheids­ d wege daartegen nam; zelfs liet men onzedelijke boeken ongehinderd verkoopen; maar nu men door middel van de pers de Evangelische be­ s weging zoekt te bevorderen, nu neemt de Oostenrijksche regeering daartegen maatregel op maatregel. b

Onder den titel van Los van Rome, werd onlangs een nieuw blad dat te Weenen verschijnen zou, aangekondigd. Zij, die het blad bestelden, ontvingen hun geld terug met de opmerking; Los van Rome bestaat niet. De zaak was, dat het blad door de regeering om zijn opruienden titel verboden was. De pesterij kreeg bevel den redacteur geen brieven met dit adres te bezorgen. Het blad is echter 1 och verschenen, maar onder den titel van Volksruf. I-ïet blad stelt zich ten doel om de beweging die leidt tot een breken met Rome, zooveel mogelijk te bevorderen en te ondersteunen, door degelijke artikelen het Roomsche volk te onderwijzen en over den staat van zaken in verschillende streken mededeelingente doen. Wellicht worden wel weder termen gevonden om het blad ook onder dit hoofd te verbieden.

Als een staaltje hoe men van overheidswege tegen hen optreedt, die de schare zoeken te bewegen om met de Roomsche kerk te breken, diene het volgende. De predikant van Zauchtl, Alfred Janik, werd voor de rechtbank aangeklaagd, dat hij eenige jongelieden die belijdenis des geloofs hadden afgelegd, een boekje had ten geschenke gegeven, waarop de overheid van Titschein beslag gelegd had. De advocaat van den predikant betoogde dat reeds 30 jaren lang het geïncrimineerde boekje aan jongelieden die belijdenis des geloofs aflegden, was geschonken, zonder dat ooit iemand daarop aanmerking had gemaakt, zoodat de uitdeeler niet kon aannemen dat na zoo langen tijd te hebben bestaan, het nog kon geconfisceerd worden. Tot eere van het gerechtshof moet gezegd dat de predikant werd vrijgesproken omdat het hof aannam dat deze niet met boos opzet gehandeld had. Het openbaar ministerie heeft echter in dit vonnis niet berust.

En nu het een en ander over den vooruitgang der beweging. Den i3den Augustus had eene samenkomst te Kommotan plaats. Daarbij nam ook een gewezen Roomsche het woord om de menschen te vermanen de Godsdienstoefeningen der EvangeUschen bij te wonen. Bij het einde der samenkomst verklaarden zich 120 personen bereid om met Rome te breken.

Uit Stiermarken deelt men mede, dat de bewering als zou de Evangelische beweging van zuiver nationalen of staatkundigen aard zijn, niet opgaat. Immers negentienden van de bevolking had reeds met Rome feitelijk gebroken en er was maar een zachte stoot noodig om hen formeel met Rome te doen breken. De gedachte dat Stiermarken eenmaal de reformatie aannam, doch met geweld weder Roomsch gemaakt is, maakt ook de menschen van Rome afkeerig. Echter kan niet ontkend, dat de beweging ontstaan is, doordat de Roomsche geestelijkheid met slaven hand in hand gingen en daardoor alle Duitsche elementen tegen zich in het harnas joegen. Ook blijkt het, dat door verbreiding van den bijbel hier en daar iets is uitgewerkt. De vijandschap, die men van goed Roomsche zijde openbaart jegens hen die Rome vaarwel zeiden, is groot. De lieden die overgingen, worden in de Roomsche kerkelijke bladen met smaad overladen, men zoekt hen ook finantieel te benadeelen enz. In één woord de gewone middelen tot onderdrukking eener geestelijke beweging worden ook in Oostenrijk aangewend. Jammer dat de regeering hierin ook de hand heeft. Het gebeurde dat gendarmes des morgens tusschen 4 en 5 ure huiszoekingen gingen doen bij menschen, die door de Roomsche geestelijken als verdacht waren aangewezen, om te weten of ook verboden Evangelische schriften door hen verborgen werden gehouden. Wij houden het er voor, dat de politie wel in 'deze beweging gemengd is, maar meenen toch ook dat de bewering, als zou men in Oostenrijk enkel door staalkundige overwegingen er toe gekomen zijn met Rome te breken, niet kan volgehouden worden. Er is in deze beweging een geestelijk element, en wij wenschen van harte, nog eenmaal duidelijk te mogen zien, dat dit den boventoon heeft.

Engeland.

Besluit van den aartsbis­ schop van Canterbury.

Onlangs heeft de aartsbisschop van Canterbury, de premier van de Anglicaansche kerk.

' "^n gewichtig besluit genomen. Reeds lang hc^ft de Romaniseerende partij der Engelsche staatskerk, of de Ritualiatibclie, er voor gesireden dat het gebruik van wierook en van kaarsen bij processien bij de Godsdienstoefeningen voor rechtmatig verklaard werd. Ja, men dreigde dat, wanneer dit niet geschiedde, 70 of meer ritualistische predikanten uit de kerk zouden treden. Nadat nu de aartsbisschop, bijgestaan door zijn ambtgenoot, den aartsbisschop van York, de voorstellen van beide partijen, zoowel van de Ritualisten als van de Evangelischen, aangehoord en onderzocht had beslistte hij, dat noch wierook noch processie' kaarsen bij den eeredienst der Anglicaansche kerk gebruikt mogen worden. Verblijdend is de omstandigheid dat de aartsbisschop zijn uitspraak grondde op de autoriteit van Gods woord. Immers betoogde hij dat vooral de eenvoudigheid van de instelling van het sacrament gelijk die in de Heilige Schrift wordt medegedeeld, niet toeliet dat kaarsen en wierook daarbij gebruikt zouden worden.

In het bisdom van loonden schijnen de meeste Ritualistische predikanten zich onder protest aan de uitspraak van den aartsbisschop te willen houden, enkele hebben echter verklaard, dat zij zich niet^ aan het v/oord van Canterbury's eersten bisschop willen storen. Zij zeggen dat de uitspraak van den aartsbisschop niet egn besluit van de kerk is, en de kerk is alleen bevoegd om ritueele voorschriften te geven en de gegevene weer buiten werking te stellen. Bovendien druischt de beslissing van den aartsbisschop volgens deze heeren in tegen het schriftmalige idee van het algemeene priesterschap der geloovigen, krachtens hetv/elk de predikant door de gemeente kan gevolmachtigd worden cm wierook te ge bruikeii. Ook is het tegen den geest van Iret Judaïsme en van de Christenheid, want daarbij komen gebed, dankzegging, belijdenis, offeï en wierook ten tijde van het offer voor. De Ritualistische heeren moesten liever zonder omwegen verklaren dat zij alleen uitspraken van den paus van Rome erkennen als uitspraken van de kerk. Het algemeen priesterschap der geloovigen is niet anders dan een voorwendsel om te kunnen doen en laten v.'at men wil. Wanneer de geloovigen eener gemeente e; toe kwamen om een predikant het invoeren van Roomsche ceremoniën te verbieden, zou deze er zich niet aan storen. De Ritualistische beweging zal, volgens onze overtuiging nooit tot rust komen, zoolang zij het eindpunt, terugkeer tot Rome, niet bereikt heeft. Het is natuurlijk te waardeeren wanneer de bisschoppen en aarts bisschoppen zooveel mogelijk de Romaniseering der Episcopaalsche kerk tegengaan; maar alleen dan zal men met vrucht het ritualisme bestrijden wanneer men niet enkel eenige uitingen van die richting bestrijdt, maar wanneer men de Pelagiaansche Judaïseerende en hiërarchische beginselen van Rome bestrijdt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen