Buitenland

Engeland. Onopgeloste moeilijkheid. Gevolgen op staatkundig terrein.

Tot ons leedwezen is het gebleken, dat de vertegenwoordigers der Vrije Schotsche Kerk en van de Vereenigde Vrije Kerk niet tot een vergelijk hebben kunnen komen. Onze lezers zullen zich herinneren, dat door de hoogste rechtbank in Engeland, het huis der Lords, aan de Vrije Schotsche Kerk al de goederen en fondsen die aan de oorspronkelijke Vrije Kerk van Schotland hadden toebehoord, zijn toegewezen. Op eens kreeg daardoor eene kleine groep leden der Kerk, geleid door ongeveer 24 predikanten, de beschikking over een kapitaal van 120 millioen guldens, en over een duizendtal kerkgebouwen, enz. Het spreekt als van zelf, dat zij met den verworven schat verlegen zijn.

Wat moeten zij aanvangen met de twee Theologische scholen, die in hunnen schoot vielen en met ongeveer duizend Kerkgebouwen, die voortaan Ier hunner beschikking staan ?

Iedereen gevoelt, dat door middel eener minnelijke schikking de Vrije Schotsche Kerk moest afstand doen van een deel van hetgeen haar door de rechtbank werd toegewezen. Wij hoopten dat het daartoe zou komen, doch de onderhandelingen die er gevoerd zijn, hebben niet tot het gewenschte doel geleid. Toch zal het tot een compromis moeten komen. Wat zullen de mannen van de Vrije Schotsche Kerk, zoo gering in aantal, ook al worden hunne gelederen versterkt, met zulk een groot aantal kerkgebouwen aanvangen, als zij geen predikanten hebben om daarin te prediken, en geen gemeenteleden om daarin saam te komen?

Nu zal dit muisje nog een staart hebben, en wel op het terrein van de staa'kunde.

De mannen der Vereenigde Vrije Kerk gaan nu met kracht aan.siuren O'p Hdme B.ule, A. vi.z. • ij willen gedaan zien te krijgen, dat Schotland niet van uit Engeland geregeerd worde, maar in onderwerping aan den Sou> 'ercin, zijne eifjene zaken regelen zal. Ditzelfde hebben de Ieren ook steeds voorgestaan; wie weet wat zij nu verkrijgen, nu ook in Schotland een krachtige beweging voor Home Rule ontstaan is.

Daarbij komt dat men het Unie-verdrag van 1707 tegen de beslissing van het Hoogerhuis aanvoert. In dit verdrag komen ook bepalingen voor omtrent de rechtspraak, o.a. eene waarin verboden wordt dat een Engelsche rechtbank uitspraak doen zal over dingen die Schotland betreffen. Wij denken echter niet, dat daarom het vonnis zal te niet gedaan worden. In de praktijk heeft men toch bijna twee eeuwen lang de rechtspraak van Engelsche rechtbanken erkend.

Maar wie weet of Gladstone's Home Rule plannen, die hij omtrent Ierland had, nog niet eens uitgevoerd worden, nu in Schotland het denkbeeld van zelfbestuur, dat sedert 1885 in dat land gepropageerd is, opnieuw met kracht is aangegrepen.

Frankrijk. Conflict tusschen de Fransche regeering en den paus.

Sedert de Dreijfusz-zaak is de verhoudingvan de Fransche regeering tegenover de Roomsche kerk steeds meer gespannen geworden. Het was volgens ons eene fout, dat schier alle Roomsch gezinden tegen den zoo onrechtvaardig behandelden Dreijfusz partij kozen en de eer van op te komen voor het recht, overlieten aan een man als Zola.

Doch de oorzaak van den gespannen toestand tusschen Rome en de Fransche radicalen zit dieper en is gelegen in den haat der laatstgenoemden tegen alle religie. De Fransche regeering heeft haar gezant bij den paus teruggeroepen en staat op het punt om aan de kamer van afgevaardigden voor te stellen, het koncordaat, waarbij aan de Roomsche geestelijkheid landstractement verzekerd wordt, op te heffen. De paus daarentegen heeft, toen hij eene groote Fransche bedevaart ontving, een rede gehouden, die van grooten tact en veel omzich tigheid tegenover de Fransche regeering getuigde; tenminste, men zoekt tevergeefs in het verslag naar eenige bittere of zelfs onvriendelijke uitlating.

Kan de Fransche regeering zich dus niet stooten aan 's pausen houding en aan de bedevaart zelf, de Italianen doen het wel.

Zij hebben Zondag hun afkeer van deze pelgrimstochten gelucht door op de voornaamste kerken in groote, roode letters te zetten: „Leve Combes!"

Rusland. Russische toestanden.

Wij hebben ons te verblijden in het feit, dat in Rusland de lijfstraffen afgeschaft zijn. Het geeselen behoort dus tot de geschiedenis en de Russische boer behoeft niet meer te vreezen, dat hij om het een of andere vergrijp halfdood geslagen worden zal. Da wensch van vele geslachten is dus verkregen; Rusland kan niet meer het land van den knoet genoemd worden. Of de vreugde over de geboorte van den troonopvolger alleen den Tsaar tot het menschlievend besluit heeft gebracht, of dat de ernstige verliezen in Azië, die Rusland in een benarden toestand brachten, daartoe hebben medegewerkt, is niet te zeggen.

In elk geval hopen wij, dat de afschaffing der lijfstraffen een eerste schrede is op den weg van hervormingen die het Russische volk zoo noodig heeft. Er sluimeren in die edele natie groote krachten, die nog niet tot ontwikkeling kwamen.

Het volk is tot mystiek geneigd, en wanneer het in goede richting wordt geleid, kan het een kracht ontwikkelen, waardoor 't het tot bespiegeling geneigde Germaansche ras overvleugelt; echter onder voorwaarde, dat het in staat is de revolutionaire, nihilistische elementen te overwinnen, die men nu meester, blijft door verbanning naar Siberië.

Om een oordeel te kunnen vellen over de beteekenis van den strijd, dien Rusland tegenwoordig te voeren heeft, moet men weten dat dit land eeuwenlang veel te lijden gehad heeft van de invallen van Aziatische horden, behoorende tot het Mongolische ras. Onder leiding van Temoundschin deden in de 13de eeuw Mongolen zelfs verbazende veroveringstochten, eerst in Azië, vervolgens in Rusland, Hongarije en Polen. Als men nu weet, dat de Japanners van het Mongoolsche ras zijn, dan kan men beseffen hoe men in Rusland over „het gele gevaar" denkt. Het heeft eeuwen lang blootgestaan aan de invallen der Mongolen, en is zelfs een bolwerk geweest voor Europa. Geen wonder, dat de Russen met heilige geestrift strijden. Het was geen ijdel vertoon, toen bij een charge met de bajonet, een Russisch priester met het kruis omhoog geheven, de stormende troepen vooruit ging. Zoo staat het voor de Russen. Zij leven in de overtuiging, van Godswege geroepen te zijn als Christenen de vooruitdringende Heidensche Gelen te moeten weerstaan.

De Rus houdt zijn Czar voor den van God aangewezen heerscher op kerkelijk en staatkundig gebied. De Czar aller Russen is hoofd ook van de Russische staatskerk. Het land ontving het Evangelie uit de handen van de Grieksche kerk en daardoor was het met vele dwalingen bevlekt. Meer dan duizend jaren heeft de Kerk d3s Heeren in dit land bestaan; maar tot hiertoe is er geen hervormer opgestaan die haar tot de Wet en de Getuigenis terugriep. In denzelfden tijd toen er in West-Europa eene beweging tot reformatie ontstond, die zoo krachtig vele misbruiken, in Godes kerk geslopen, wegdeed, twistte men in Rusland over de vraag of men met twee of drie balken een kruis moet afbeelden, en of de naam van Jezus met een of twee J's behoort geschreven te worden. Men ging op in formalisme, en de heiligen-en reliquïen-vereering nam groote afmetingen aan.

De Russen bewijzen aan de heiligen-beelden afgodische eer; zij nemen die beelden mee op reis, op verre tochten, bovenal naar het oorlogsveld. Zij vertrouwen op die heiligenbeelden ; — al zouden ze het volgende oogenblik door een Japansche mijn in de lucht worden geslingerd, ze zijn gerust, als ze maar zoo'n heiligenbeeld bij zich hebben ...

Er staat in de Schrift deze roerende klacht: „Mijn volk gaat verloren, omdat het geen kennis heeft!" en de Grieksch-orthodoxe aartsbisschop Nikanor van Odessa heeft eens gezegd : „Tot onze beschaming moet ik zeggen, dat men in Rusland kan geboren worden, leven en sterven, zonder ooit iets van Jezus te heb ben gehoord. De heiligen zijn overal bekend, doch Jezus is nergens bekend."

Tolstoï verhaalt in een zijner werken dat hij een Rus gekend heeft, die, toen zijn heiligenbeeld niet datgene Trat hij wenschte had uitgewerkt, hij het insmeerde met zuur geworden melk, terwijl een ander, in een dergelijk geval, het heiligenbeeld op zweepslagen onthaalde!

Bij de godsdienstoefeningen wordt uit den» Bijbel voorgelezen, maar een Bijbel, die gedrukt is in de oud Slavische taal, die noch door het gewone volk noch door de meer ontwikkelden wordt verstaan. Ook de mis wordt in deze taal gezongen, zoodat de toehoorders vandengeheelen godsdienst geen woord begrijpen.

Kerk en staat zijn in Rusland één; de Griekschorthodoxe kerk mag niet één lid door het verkondigen van een andere leer dan die der staatskerk verliezen; daarom mag men in Rusland zijn wat men wil, doch als men het waagt om proselieten voor zijne leer te maken, dan komt de staatsmacht tusschenbeide en loopt men gevaar, bij herhaling van het misdrijf, naar Siberië verbannen te worden.

Eenige maanden geleden werd minister von Plehwe vermoord. In hem was evenals in den procureur der Heilige Synode, Pobedonoszew, het streven om de Grieksch orthodoxe kerk de alleenheerschappij op geestelijk gebied te doen behouden zeer krachtig. Hij was van huis uit Roomsch Katholiek; daarop ging hij tot het Protestantisme over om ten slotte lid te worden der Grieksche orthodoxe kerk. Hij werd een der ijverigsten onder de ijverigen, en rustte niet, voordat prior Seraphime, die honderd jaar geleden gestorven was, heilig werd verklaard. Plehwe had de ontdekking gedaan, dat onze prior die eer verdiende, en hij had, op het bijgeloof des volks speculeerend, nu een mooie gelegenheid gevonden, om den band tusschen den Tsaar en zijn onderdanen nauwer toe te halen.

Prior Seraphime zou inderdaad worden heilig verklaard, en de Grootvorsten zouden de plechtigheid bijwonen.

Het was een heele reis, en de Czarenfamilie moest over een zijtak der spoorliin, die jaren lang verwaarloosd was. De dijken moesten hersteld; de dwarsleggers vernieuwd; de bruggen hersteld en de stations opgeknapt. Er was twee millioen gulden noodig, om dit in 't reine te brengen; de gouverneur gaf aan 20, 000 mannen en vrouwen 'oevel, om in hun Zondagsche plunje den weg te flankeeren, dien de Czaar moest passeeren, terwijl de armoedige hutten der boeren, die onder het Czarenoog konden vallen, met nieuwe daken gedekt en Opgeschilderd werden.

Op die manier werd de Czaar ontvangen; hij en de Grootvorsten droegen de overblijfsels van den prior rond, en het volk moet zeer verheugd zijn geweest.

Ofschoon wij het betreuren, dat het den Nihilisten gelukt is het hoofd van dien minister te doen vallen, meenen wij toch dat de Czar aan dezen dienaar niet veel heeft verloren.

Wij houden het er voor, dat Rusland bestemd is in de toekomst een groote rol te spelen. Het volk is er, gelijk het Nederlandsche, godsdienstig van aanleg. Al gaat die eeredienst in de Grieksche kerken grootendeels in vormdienst op, toch staat het bij ons vast, dat het volk bij het zien van die ceremoniën veel moet denken. Was dat niet het geval, de kerkgebouwen zouden reeds lang ledig geloopen zijn.

Men heeft niet eens de gelegenheid om in de Grieksch-orthodoxe bedehuizen te gaan zitten; staande hoort men litanieën zingen en missen lezen, staande aanschouwt men de handelingen van den Griekschen ritus; dit houdt een volk niet eeuwenlang vol, als het alleen zinledige ceremoniën en onverstaanbare liturgieën te genieten krijgt. Er is bij het Russische volk een kern, die tot hiertoe de land en volk verwoestende macht van het nihilisme heeft weerstaan. Ach! mocht ook over dit land een vruchtbaar makende regen des Heiligen Geestes worden uitgegoten. Wellicht werken de ontzettende rampen die het Russische leger in Mantschoerije troffen, daartoe mede. God laat menigwerf uit verUes winst gebo­ ren worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen