De kinderen des Verbonds.

XIX.

Aan de argumenten van hen die den kinderdoop bestrijden, hebben we in ons voorgaand artikel ten volle recht laten wedervaren. Voorzoover dit in kort bestek geschieden kon, hebben we de gronden, door hen aan de Heilige Schrift en de historie der Kerk ontleend om hun gevoelen te staven, meegedeeld, en niet één daarvan hebben we wetens teruggehouden. Zelfs lieten we zien, hoe ze de gewone argumenten, waarmede de kinderdoop verdedigd wordt, poogden te ontzenuwen. En we deden dat niet alleen om het gevoelen van hen, die we bestrijden, zoo juist en volledig mogelijk weer te geven, maar tegelijk om door het gewicht der aangevoerde argumenten te doen zien, hoe belangrijk dit vraagstuk is en hoezeer het daai'om noodig is, dat de gronden, waarop de kinderdoop rust, door ons wel nauwkeurig onderzocht worden, of ze metterdaad steekhoudend zijn.

Nu is het zeker waar, dat met uitzondering van deze min of meer talrijke groepen van Baptisten in Engeland en Amerika verspreid, heel de Christelijke Kerk aan den kinderdoop vasthoudt en daarin een sterke pleitgrond voor den kinderdoop ligt. Zelfs al laten we de vraag, of de kinderdoop van de tijden der Apostelen dagteekent, thans een oogenblik rusten, omdat juist hierover het geschil loopt, feit is, dat de kinderdoop reeds zeer vroeg in de Christelijke Kerk in gebruik is gekomen ; dat vstn noemenswaard verzet tegen den kinderdoop destijds nergens sprake is geweest en dat de kinderdoop niet bij een enkel deel der Kerk, maar bij alle Kerken, zoowel in Gallic als in Italië, zoowel in Spanje als in Afrika, zoowel in Griekenland als in Kleinj(lzië gewoonte is geweest. Augustinus kon reeds in zijn dagen er op wijzen, dat heel de Christelijk Kerk den kinderdoop handhaafde en daarin een der krachtigste wapenen zoeken tegen het Pelagianisme. En zoo is het ook daarna gebleven. Hoewel de Christelijke Kerk eerst door het schisma tusschen de Oostersche en Westersche Kerken en daarna door de Reformatie in de 16e eeuw in verschillende Kerken scheurde en uiteenviel, bleef bij al het diepgaand verschil in dogma en kerkregeering, eeredienst en zielezorg, dat deze Kerken verdeelde, de eenheid der Katholieke Kerk gehandhaafd, doordat al deze Kerken den kinderdoop behielden. Zoowel de Grieksche als de Latijnsche, zoowel de Roomsche als de Protestantsche, zoowel de Luthersche als de Gereformeerde Kerk, zoowel de Episcopalist als de Independent hielden aan den kinderdoop vast. Aan menig oud en door ouderdom schier eerwaardig instituut der Kerk sloeg de Reformatie, om tabula rasa te maken met al wat aan Rome's superstitie herinnerde, de hand, maar zelfs een Zwingli, de meest radicale onder de Reformatoren, heeft het nooit gewaagd den kinderdoop aan te tasten. Eer stonden de Reformatoren op het punt van den kinderdoop zoo vast en onverzettelijk, dat wie daarvan afweken, zooals de Anabaptisten, door hen gerekend werden buiten de Christelijke Kerk te staan en te vuur en te zwaard door hen werden vervolgd.

Een afdoend en de conscientie bindend bewijs, dat de kinderdoop een Goddelijk instituut is, ligt in dit schier eenparig getuigenis der Christelijke Kerk natuurlijk niet. Mogelijk is het, dat heel de Christelijke Kerk van alle eeuwen en alle landen zich vergist heeft en het ware licht alleen is opgegaan bij *de betrekkelijk kleine groep der Baptisten. Maar de waarschijnlijkheid pleit hier toch niet voor. De belofte, die Christus aan zijn Kerk heeft geschonken, dat zijn_ Geest haar in alle waarheid leiden zou, mag wel niet in dien zin worden opgevat, alsof de Christelijke Kerk onfeilbaar zou wezen, maar, hoezeer trots deze leiding des Geestes dwaling mogelijk is en blijft, de praesumptie is er toch altoos, dat wanneer niet één, maar alle Kerken eenparig belijdenis van een geloofsstuk doen, daarin de leiding des Heiligen Geestes zich uitspreekt. Wie hier van den gemeenschappelijken weg, door alle Christelijke Kerken betreden, afwijkt, om een eigen pad in te slaan, miskent deze leiding des Heiligen Geestes, verbreekt de Katholiciteit der Kerk en loopt gevaar van in zondig sectarisme te vervallen. Het is dan ook wel eigenaardig, hoe bij eeti deel dezer Baptisten naast het vraagstuk van den kinderdoop een niet minder belangrijke plaats inneemt dat van de Sabbathsviering. Formeel staat de zaak volkomen gelijk. In het Nieuwe Testament hebben we evenmin een duidelijk en rechtstreeksch bevel, dat de Sabbath van Zaterdag op Zondag verzet is geworden. Ook hier meent men daarom met een beroep op het Sabbathsgebod door God zelf ons gegeven, , de viering van den rustdag op Zondag te moeten wraken. En terwijl heel de Christelijke Kerk in al haar vertakkingen van de dagen der Apostelen af met den Joodschen Sabbath heeft gebroken en in plaats daarvan den Christelijken Zondag heeft gevierd, gaan deze Zevendaagsche Baptisten weer den joodschen Sabbath invoeren. Zeker, men moet eerbied hebben voor de overtuiging dezer Sabbathsvierders, want ze meenen waarlijk daarmede Gods gebod te handhaven en ze hebben in het sociale en maatschappelijke leven er zelfs veel offers voor over, om hun Sabbath te kunnen houden. Maar al is hun ijver schijnbaar een ijver voor Gods gebod, wie voelt toch niet, hoe ook daarin ditzelfde sectarisme zich uit, dat met cle Katholiciteit der Kerk en met de leiding des Geestes in de Kerk geen rekening

houdt, en meent wijzer te zijn dan de uitnemendste mannen, die God de Heere als leidslieden in alle eeuw aan zijn Kerk geschonken heeft.

Op de Katholiciteit van den kinderdoop, indien we dit zoo mogen uitdrukken, moet daarom wel degelijk nadruk worden gelegd, wanneer men met tegenstanders van den kinderdoop te doen heeft. Maar dit wil nog niet zeggen, dat de gronden en argumenten, die door de verschillende Kerken voorden kinderdoop zijn aangevoerd, daarom door ons zouden moeten worden overgenomen. Als Gereformeerden en inzonderheid als Calvinisten nemen we tegenover den kinderdoop een eigenaardig standpunt in. En het komt er op aan, scherp en duidelijk te doen uitkomen, waarom onze Kerk den kinderdoop handhaaft.

Nu is het natuurlijk niet zoo gegaan, dat de Reformatoren, en met name onder hen Calvijn, zich eerst op alle punten rekenschap hebben gegeven van de gronden van den kinderdoop, voordat zij dien doop zelf aannamen. Het leven gaat vooraf, daarna volgt het nadenken. De kinderdoop bestond, ze hebben dien kinderdoop overgenomen uit de Christelijke kerk van vroeger eeuwen. Ze deden dat instinctief, maar door juist tastgevoel geleid. En eerst later hebben ze zoowel tegenover de valsche gronden, die de Roomsche Kerk voor dien kinderdoop aangaf, als tegenover de Wederdoopers, die den kinderdoop bestreden, hun eigen standpunt ontwikkeld. En zelfs moet daarbij nog weer onderscheid gemaakt worden tusschen het standpunt door elk der Reformatoren ingenomen. Luther dacht over den kinderdoop heel anders dan Zwingli, en Calvijn weder anders dan Zwingli en Luther. Het verschil tusschen de drie Reformatoren raakt niet alleen het Avondmaal, maar evengoed het sacrament van den doop, al mag dit verschil in de polemiek niet zoo sterk op den voorgrond zijn getreden. En wie het echte Gereformeerde standpunt wil innemen, heeft niet alleen op de controvers met Rome en de Anabaptisten, maar evengoed op dit verschil met de Luthersche en Zwingliaansche doopsopvatting te letten. Eerst moet daarom worden afgewezen wat naar Gereformeerde opvatting niet de grond van den kinderdoop kan zijn, en daarna moet worden aangewezen, wat die grond dan wel is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen