GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

De Dageraad.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De Dageraad.

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Wanneer men weten wil, hoe in de kringen van de vrijdenkers over God en godsdienst gedacht wordt, dan behoeft men slechts De Dageraad \xi te zien; een weekblad, dat heet geschreven te worden »tot zedel.ijke en verstandelijke ontwikkeling van den mensch«.

Dat van de zedelijke ontwikkeling niet veel in dit blad te bespeuren valt, spreekt wel. van zelf, maar hoe de redactie meent de verstandelijke ontwikkeling van haar lezers te moeten • bevorderen, blijkt wel uit een artikel over de toekomst van den godsdienst, door haar als hoofdartikel opgenomen. Eigenlijk zou dit artikel moeten heeten: . over den oorsprong van den godsdienst; onder den schijn van groote wetenschappelijkheid worden hier de meest versleten en wel door geen enkel diepen denker meer aanvaarde theorieën weder opgedischt, zooals dat het geloof aan God en een bovenzinnelijke wereld bij den primitieven mensch ontstaan zou zijn uit vrees .voor buitengewoon aangrijpende natuurverschijnselen, door de priesters stelselmatig /.OU zijn aangekweekt uit eigenbelang en duor de politieke machthebbers nu nog zou begunstigd worden om de volksmassa er onder te houden.

In welken toon zulk een blad geschreven is, d, at dan nog zegt, in tegenstelling me"; de aanhangers van het kerkgeloof, voor 'Wetenschap en beschaving* als de groote levensfactoren der menschheid opte komen, moge het volgende citaat uit genoemd artikel aantóonen:

De politieke machthebbers zouden geen belang hebben bij het instandhouden der geloofssystemen, indien zij niet doordrongen - vvaren van de waarheid der stelling, dat de godsdiensten de hersenen der mcnschen veriammmen. Hoe hersenverlammender een godsdienst werkt, hoc beter voldoet hij, uit hun standpunt geredeneerd, als breidel voor het volk, hoe nuttiger achten zij hem in de praktijk.

Twee hoofdgeboden vindt incn daarom terug in lederen godsdienst.

Het eerste gebod luidt: Bidl opdat uw denkvermogen sal verlammen.

Het tweede gebod is: Geeft den keizer wat des keizers is en God wat Gode toekomt.

Wanneer de menschen den keizer. God en hunne trawanten alles gegeven hebben waarop zij aanspraak meenen te mogen maken, dan zullen zij voor zichzelf dunne, spoeling overhouden, maar zij mogen zich desverkiezende troosten met een loon dat groot zal' zijn, wanneer de wormen zieh zullen vergasten aan hun afgebeuld lichaam ...

In een volgend artikel wordt onder het opschrift: »Als ik God was< door een onderwijzer der openbare school, die geroepen is, gelijk hij zelf schrijft, om den kinderen christelijke en maatschappelijke deugden in te pompen, het volgende geschreven :

Zoo ik God-was... ik schudde de ouderlingen, die Zondags met een uitgestreken facie naar de preek van dominé luisteren, eens flink door elkaar, ranselde hen met mijn zweep (Jezus had dezen toch immers bij zich, toen hij den tempel bezocht!) duchtig af en zou hun op de eerste plaats leeren: mensch te zijn, en niet steeds Heere, Heere te roepen, want grooter schoelje voor armen bestaat er niet.

Wanneer ik God was, zou ik ze aan den lijve laten voelen, wat 't zéggen wil: gebrek te lijden. Ik zou dezen onbarmhartigen vertellen, dal ze ziclj niet mogen verrijken met het penningske der weduwen en weezen — vooral de vrome huisjesmelkers!

Maar het ergste is wel, dat de redactie in een polemiek met De Bazuin, over teksten in den Bijbel die schijnbaar met elkander in strijd zijn, omdat de eene de onzichtbaarheid Gods leert en de andere verhaalt dat God zichtbaar aan menschen verschenen is, de volgende godslasterlijke taal durft schrijven: '

»Het gaat er niet om of het »gasvormiges Wirbeltierx God, van zijn onzichtbaren aggreggaatvorm »gas« kan overgaan tot zijn zichtbaren aggregaatvorm »menschelijke of dieriijke gestalte« en het laat ons volkomen koud, welke streek hij wil uithalen «

Maar de rest is Van dien aard, dat we

ons blad niet bezoedelen willen door zulk een profanie over te neri^n.

Wat we meedeelden was genoeg om .te doen zien, wat de vrucht van deze »moderne cultuur« is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 oktober 1916

De Heraut | 4 Pagina's

De Dageraad.

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 oktober 1916

De Heraut | 4 Pagina's