De verhouding tusschen het recht, den staat en de overheid - pagina 23

25 zijn zaak, dezelfde som als de schuldenaar betalen.

te moeten

Ook het wraakrecht was oorspronkelijk van overheids­ wege onbeperkt en vond zijn grens in de door de kren­ king bij den gekrenkte verwekten toorn. In de uitoefening van dit recht deed echter de omgeving haar invloed hoe langer zoo meer gevoelen: de wraakoefening door licha­ melijk geweld kon worden afgekocht, en ook de afkoop­ som werd allengs binnen zekere perken gebracht. Een gewichtige steun in de handhaving van niet twij­ felachtige aanspraken werd gevonden in het zich verschaffen van getuigen. Dit geschiedde niet probationis causa, maar men rekende op hunne hulp, hunne medewerking voor het geval dat krachtdadige handhaving noodig mocht zijn; vandaar dat vrouwen geen getuigen konden zijn: immers kwam het niet alleen op het w e t e n , maar casu quo op het w a a r m a k e n aan. Zoo stelde zich zelfs bij het testarhentum in comitiis calatis het geheele volk als getuige, als borg voor de hand­ having van het testament tegen het eventueel verzet van soms een geheele gens, die door het testament kon bena­ deeld zijn. Voor die handeling was een lex noodig met alle daarvoor vereischtc formaliteiten; van welken vorm men zich zeker niet zoude bediend hebben, zoo men bloot probationis causa getuigen gewenscht had. Hetzelfde effect beoogde het latere testamentum per aes et libram, waarbij de vijf getuigen het volk representeerden en zoo­ doende de handhaving van het testament publiekelijk gewaarborgd werd. Wij zien, hoe aan al deze instellingen ten grondslag ligt de krachtdadige handhaving van eigen recht, hetzij door eigen kracht, hetzij met de hulp van anderen; hoe weinig de overheid zich hierin mengde; en hoe de voorstelling ge­ heel ontbrak van een recht dat aan de overheid zijn ont­ staan te danken had. En, terwijl de eigenrichting steeds

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen