GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Oude problemen in de moderne biologie - pagina 24

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Oude problemen in de moderne biologie - pagina 24

Rede bij de aanvaarding van het hoogleeraarsambt aan de Vrije Universiteit te Amsterdam

2 minuten leestijd Arcering uitzetten

Is er dus een eenstemmige opinie in de natuurphilosophie van onzen tijd om zich op welke wijze ook, alle levenseigensehappen gepraeformeerd te denken, BERGSON wijkt in zijn systeem van deze beschouwing principieel af. Het „élan-vital" is noch mechanistisch noch ihmlistisch te begrijpen, noch materieel, noch ideëel is er iets in gepraeformeerd. De levensstuwkracht bruist tegen de materie in, onderwerpt haai- ten deele en verdeelt zich als een springende granaat in steeds veelvuldiger bewegingsbeginselen. De doode materie wordt niet volgens BERGSON in een reeds bestaanden vorm geperst, maar de ontwikkeling is zelf schepping en schept niet alleen de veelvuldige vormen van het leven, maar ook de ideeën, waardoor het begrepen kan worden, de termen die er uitdrukking aan kunnen geven (37). Er is bij de ontwikkeling volgens BERGSON, meer en beter dan een plan, dat zich realiseert: „Un plan est un terme assigné a un travail il clót l'avenir, dont il dessine la forme. Devant révolution de la vie, au contraire, les portes de l'avenir rostent grandes ouvertes. C'est une cróation qui se poursuit sans fin en vertu du mouvement initial". Dit is- volkomen epigenese, de eenige consequente epigenese tegenover de praeformatieleer zoowel in den ideëelen vorm van de oude Peripatiiische school (en de moderne vitalisten) als in den materialistisch en vorm van WEISSMANN en zijne navolgers. Dat wij BERGSON'S beschouwingen wat uitvoeriger volgden vindt niet alleen zijn grond in de bewondering voor zijne diepzinnige en met lijnen kunstzin weergegeven denkbeelden, maar o m met DrieschH tegenover Roux te betoogen, hoe echte epigenese alleen kan worden geleerd, door hem, die vrijheid, dat is het niet vooruit bepaald zijn van het natuurgebeuren leert. In den aanvang van de wereld ligt volgens BERGSON niet de Logos, het Woord waaruit alles werd, maar de daad, de levensstuwkracht, die alles schiep. Vandaar, dat wij de eenheid ziende van BERGSON'S epigenetiseh denken en zijn pantheïstische metaphysica, wensehten aan te duiden, hoe liet theïsme beslist praeformatie leeren moet. Vanuit dit gezichtspunt willen wij ook ons vierde oude probleem beschouwen, n.1. evolutie of creatie. Toen de stichter

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 9 mei 1919

Inaugurele redes | 42 Pagina's

Oude problemen in de moderne biologie - pagina 24

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 9 mei 1919

Inaugurele redes | 42 Pagina's