Leemten in de wet - pagina 27

29 25) Zie L ö w e n f e l d

en S t a u d i n g e r

Kommentar 7/8 Aufl. 1912, blz. 22, v

voorts o.a. v o n K r i e s , Logik, 1916 blz. 10, blz. 578 . 2(i)

Men zie: L u c a s : zur Lehre vom Wille der Gesetzgebens. (Festschrift für Laband) en voorts S p i e g e l t. a. p. blz. 1 0 0 . v

27) K e l s e n , Hauptprobleme der Staatsrechtlehre, entwickelt aus der Lehre des Rechtssatzes, 1911, blz. 4 9 8 ; voorts diens bespreking van S p i e g e l ' s aangehaald geschrift in het door hem geredigeerd tijdschrift. Bd. II, blz. 766—772. Ook S p i e g e l is trouwens van hetzelfde gevoelen t . a . p . blz. 135, eveneens v o n T u h r : Der allgemeine Teil des Deutschen Bürgerlichen Rechts, Bd. I 1910. Vorwort X . v

28) Zie V e r d r o s s t. a. p. blz. 628, T e z n e r , in Archiv für öffentliches Recht 1916, blz. 280. S p i e g e l , t . a . p . blz. 69. 135. 29) E l z e onderscheidt daarom ook M a n g e l en L ü c k e , t . a . p . blz. 17, 18. Stammler,

Theorie der Rechtswissenschaft,

blz. 641. Merkwaardig is

de probleemstelling van B i e r l i n g in Juristische Prinzipienlehre. Bd. 4, v

1911, blz. 3 8 3 . 30) Zoo B n i t t : Die Kunst der Rechtsanwendung, 1907, blz. 74. S o m l ö in Grünheits Zeitschrift. Bd. 38, blz, 65. K a u f m a n n . Das Wezen des Völker­ rechts und die Clausula rebus sie stantibus, 1911, blz. 49. A n s c h ü t z Verwaltungsarchiv. Bd. 4, 1906, blz. 4. S p i e g e l t . a . p . blz. 139, 135. J e l l i n e k (Walter) Gesetz, Gesetzesanwendung und Zweckmässigkeits erwägung, 1913. blz. 177; L o e w e n f e l d , t . a . p . 1912, blz. 20, 25; voorts K e l s e n , V e r d r o s s , M e r k l , v. W e y r e.a. Z i t e l m a n n spreekt hier van echte leemten, t . a . p . blz. 27. Zie over deze onderscheiding o.a. S p i e g e l t . a . p . 123; S o m l ö , t . a . p . blz. 6 2 , voorts zijn opstel in Grünhuts Zeitschrift; H e r r f a r d t , Lücken im Recht. Jur. Diss. Bonn, 1915. blz. 1 4 . v

v

31) E h r l i c h , Freie Rechtsfindung und freie Rechtswissenschaft 1903, blz. 17. Zie ook H e c k , Das Problem der Rechtsgewinning, Rede 1912, blz. 23. 32) Men zou in dit verband kunnen wijzen op het verbod van rechtsweigering. Of echter zulk een verbod al of niet in de wet is opgenomen, doet weinig ter zake, wijl immers een rechtsweigering ondenkbaar is. Want ook het weigeren recht te spreken ware een beslissing,

ook een non liquet, cf.

S o m l ö Grundlehre, blz. 387. 33) Onder alle omstandigheden moet aan dit postulaat worden vastgehouden. Doen we dit niet, dan geven wij onze wetenschap prijs. Deze wet der Widerspruchlosigkeit is echter allereerst een denk-wet, een denk-norm. Het is van belang hierop te wijzen; want hieruit volgt, dat vermijding van rechtsconflicten voorwaarde is voor het denken, het begrijpen van het recht; het is een consequentie der rechtsgedachte, van het rechtsbegrip; ik kan hieraan niet tornen zonder de grond onder mijn voeten te verliezen. Deze wet der te vermijden tegenspraak is evenwel hier niet meer dan een denkwet en draagt niet tevens een ontologisch — K a n t spreekt van een transcendent metaphysiek — karakter. Het denken is hier de norm, de maat voor het gegevene. Dit ligt in het wezen van het positieve recht en het positiefrechtelijk bewustzijn. Dit bewustzijn toch heeft in de dingen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen