Leemten in de wet - pagina 17

19 systeem dat geen leemte bevat. Daarom moeten we deze rechts­ orde herleiden tot één bron. De eenheid van een normensysteem bestaat slechts in de eenheid van het norm-subject of de norm­ autoriteit. Het is waar, de eisch, die de wet stelt (de norm-inhoud) kan ook de volksovertuiging, kan ook de wetenschap, de religie, de zede stellen. Toch hebben wij ontwijfelbaar met verschillende normen te doen, die juist geen eenheid vormen. Er is dus geen eenheid al is de inhoud der regelingen van het sociale leven dezelfde. W e moeten een gemeenzaam kenmerk hebben, dat aan meerdere normen toekomt, om in staat te zijn, te verklaren, dat zij een een­ heid vormen. Dit gemeenzame kenmerk is de autoriteit, het subject, dat de norm geeft. Slechts die normen, zoo heeft wel het eerst K e 1 s e n met scherpzinnigheid betoogd, vormen een einheitliches systeem, (niet, die denzelfden inhoud hebben, want we wezen er reeds op, dat verschillende normensystemen denzelfden eisch kunnen stellen, dus hetzelfde gebied kunnen regelen) maar, die van dezelfde autoriteit uitgaan. Dan is er orde, dan is er eenheid en systeem mogelijk, als één bron als hoogste autoriteit wordt beschouwd. Deze orde, dit systeem, deze eenheid is het recht der wet. Dan is de rechtsorde geen chaos meer, maar een cosmos, dan is het recht orde en geen wanorde. De wet is formeel de hoogste of eenige bron van het recht. Zij kan geen leemten bevatten. Maar, zoo kan gevraagd, hoe is dan de verhouding van den rechter tot de wet te denken? Het is toch niet aan te nemen, dat iedere beslissing materieel uit de wet is af te leiden ? Hier heerscht een onjuiste opvatting over den aard der rechter­ lijke beslissing. Waar de wil der wet naar zijn inhoud te vinden 8 4

is, is van ondergeschikt belang ) . Het is een miskenning van de psychologie en logica der rechterlijke beslissing, indien men meent, dat deze door rationeele momenten alzijdig is bepaald. Het is een 86

overschatting van het cognitieve element in elk rechterlijk v o n n i s ) . De rechtskundige verhouding van een vonnis van den rechter tot de wet is niet een dynamische, maar een statische. Het vonnis is niet een logische operatie zonder meer, maar is psychologisch tevens een beoordeelen ) . Feitelijk vraagt de rechter 8 6

niet

allereerst: wat zegt de wet, maar: wat zegt „mijn gezond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen