Beschouwingen over het Huwelijk, inzonderheid met betrekking tot de persoonlijke verhouding der echtgenooten onderling - pagina 37
Rede, gehouden bij het overdragen van het rectoraat der Vrije Universiteit
35 huwelijks veelwijverij te bestrijden. Immers is het huwelijk volgens den Königsberger wijsgeer »die Verbindung zweijer Personen verschiedenen Geslechts zum lebenswierigen wechselseitigen Besitz ihrer Geschlechtseigenschaften." Het doel dier overeenkomst kan moeielijk een overwegend bezwaar zijn tegen het sluiten van een soortgelijk contract met nog andere personen. Kant schijnt er niet anders over te denken. Althans zijne verdediging van monogamie rust op anderen grondslag; niet op het wezen van den echt. Zijn redebeleid in dezen toch luidt als volgt. Het voldoen aan wat de inhoud der huwelijksverbindtenis is maakt den mensch tot zaak. Dit nu is alleen onder deze voorwaarde mogelijk, »dasz, indem die eine Person von der Anderen, gleich als Sache, erworben wird, diese gegenseitig wiederum jene erwerbe; denn so gewinnt sie wiederum sich selbst und stellt ihre Persönlichkeit wieder her." ^) Eene berekening, die ons aan Rousseau's Contrat social herinnert. Jean-Jacques, de apostel der nieuwerwetsche vrijheid, vraagt niet weinig: ïi'aliénation totale de chaque associé avec tous ses droits a toute Ia communauté" etc. ^) Maar stel u gerust, zoo gij aarzelen mocht hieraan te voldoen. Straks wordt de gemeenschappelijke pot verdeeld, en, werpen honderd burgers hunne geheele persoonlijkheid in de kas der associatie, dan krijgt immers bij de verdeeling ieder juist één volle persoonlijkheid terug: »chacun se donnant a tous ne se donne a personne, et comme il n'y a pas un associé sur lequel on n'acquière Ie même droit qu'on lui cede sur soi, on gagne l'équivalent de tout ce qu'on perd, et", — ja, er is nog voordeel bij, — «plus de force pour conserver ce qu'on a.'' Hierop komt het aan, ook bij Immanuel Kant, dat men van den ander juist evenveel terugkrijgt, als men aan hem afstaat. En dit niet voor het wezen van den echt, maar om persoon te blijven. Met dezen eisch nu strijdt de polygamie: »denn in einer Polygamie *..
' •) Metaphysische Anfangsgründe der Bechtslehre, p. 108. 2) Du contrat social, Livre I, chap. 6.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 20 oktober 1884
Rectorale redes | 102 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 20 oktober 1884
Rectorale redes | 102 Pagina's