Overlevering en kritiek - pagina 27

OVERLEVERING EN K R I T I E K .

,./•-

^3

En eindelijk, om nu niet te lang bij dit punt stil te staan, wil ik in de vierde plaats nog opmerken, dat het toch de natuurlijkste onderstelling is aan te nemen dat de afschrijvers, wetende dat zij geschriften van hooge waarde copieerden en dat met het doel, opdat hunne afschriften als gelijkluidende met het origineel zouden worden gelezen, in den regel met opmerkzaamheid zullen gewerkt hebben. Trouwens zij werden tot nauwkeurig afschrijven, door hunne leeraars en opzieners ernstig aangemaand. Zoo besluit de kerkvader Irenaeus, in het einde der tweede eeuw n. Chr. een zijner geschriften met deze woorden: „Ik bezweer U, die dit boek zult overschrijven bij onzen Heere Jezus Christus en bij zijne wederkomst in heerlijkheid, wanneer Hij komt om te oordeelen de levenden en de dooden, dat gij vergelijkt wat gij overgeschreven hebt en het zorgvuldig verbetert naar dit exemplaar, waar gij van afgeschreven hebt, en gij zult dezen eed evenzoo afschrijven en in uw afschrift opnemen" i). tot stichting" laat

ik met opzet weg, daar zit geen juiste tegenstelling in ; letterkundige

voortbrengselen als de gedichten van Cats, of Bunyan's Christenreize, of Beet's Stichtelijke uren zijn stichtelijk en worden veel gelezen ; Zola's romans zijn letterkundige voortbrenselen, zijn onstiehtelijk en worden veel gelezen ; de romans van Dickens zijn letterkundige voortbrengselen, zijn noch stichtend, noch ontstichtend en worden veel gelezen, maar niemand, tenzij hij van letterkunde studie maakt, en dat zijn er nooit velen geweest, leest een boek omdat het „een letterkundig voortbrengsel" is.) . Deze stelling nu zal bewezen w o r d e n door te wijzen op twee codices op welke hoofdzakelijk de tekst van twee schrijvers berust en die dien tekst vrij zuiver h e b b e n overgeleverd. D i e logica vat i k niet. Uit die twee voorbeelden volgt niets meer d a n dat, ook waar de overlevering uit één of weinige codices bestaat, zij vrij zuiver k a n zijn. D e redeneering is echter volkomen juist dat, waar er van een geschrift vele onderling onafhankelijke N.

codices zijn, (eir D r . v. d. S. B . ontkeirt immers niet, dat er voor het

T . vele onafhankelijke codices bestaan?)

d e overlevering zuiverder is, d a n wanneer

d e meeste van die onafhankelijlce codices w a r e n verloren gegaan en er maar één of twee waren overgebleven. W e l k philoloog nog vele andere

zou niet gaarne willen dat er naast d e n Mediceus en d e n R a v e n n a s onafhankelijke codices bestonden ? 'Zouden niet daardoor de fouten van

den Mediceus en den Ravennas met des te meer zekerheid kenbaar wordeir ? l)

W a t t e n b a c h o. 1. pag. 2 6 8 : JJ^OQ/S^O)

iQ-^fvai^ (ivvo

y.(tl!rai/ ^{arrui;

rbi' i.i^c('.yQa\l'óf.icvov

y.al T^y.Qovi;^ 'i!va dva^fJdXyc;

TtQoq TÓ dTriyQaqjov

ónoiiix; ^ifCiiyQarpfiq,

Of

coiTO, oO'^v

y.i'.l fl-iJ-Oftg iv

iw

^tfreyQaipu), dmyQafno.

d [.ifrfyQail^to, f7ft_(tcAö>,"

Euseb.

Hist.

rö (iiyfjliov

TOVTO

y.al y.aFop&ajOyq

y(U rbv 'ÓQ/.ov rovvov Eccles V ,

20.

Holtzmann Einl. pag. 30 : „Seither wurde der Buchstabe des T e x t e s angstlieh bewacht, wie schon Irenaeus und TertulUan den Beweis lielern.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen